Jahon mamlakatlari iqtisodiy

Yengil sanoatida ip-gazlama va to‘qimachilik tarmoqlari, tayyor kiyimlar, xalq hunarmandchiligi asosida boshqa turli iste’mol mahsulotlari ishlab chiqa­rishning o‘mi juda yuqori. Ular, asosan, tashqi bozor uchun mahsulot beradi. Oziq-ovqat sanoatida ham choy, qand-shakar (bu mahsulotlami yetishtirishda u jahonda birinchi o‘rinda turadi), qandolat-o‘simlik, o‘simlik moyi kabilaming katta qismi tashqi bozor uchun ishlab chiqariladi.

Qishloq xo‘jaligi tarixiy davrlar mobaynida Hindistonning muhim ishlab chiqarish tarmog‘i bo‘lib qolmoqda. Bu tarmoqda mehnatda band bo‘lgan jami aholining 40 foiziga yaqini ishlaydi. Hozirgi vaqtda Hindiston jahonda choy, yeryong‘oq, ayrim dukkakli don mahsulotlari, murch, turli dorivor ekinlar yetishtirishda birinchi, sholi, shakarqamish, jut bo‘yicha ikkinchi, tamaki yetishtirish bo‘yicha uchinchi, bug‘doy, paxta yetishtirish bo‘yicha to‘rtinchi o‘rinda turadi.

Hindistonning tabiiy sharoiti qishloq xo‘jaligini rivojlantirish uchun ancha qulay. Shu sababli hududining yarmidan ko‘pi ekin maydonlariga aylantirilgan. Ekin maydonlarining kattaligiga ko‘ra u jahonda AQSH dan keyinda turadi, xolos. Mamlakat ekin maydonlarining 2/5 qismi sug‘orishni talab qiladi. Sug‘oriladigan maydonlarining hajmiga ko‘ra esa Hindiston faqat Xitoydan keyin turadi.

Ekin maydonlarining 85 % ida oziq-ovqat ekinlari ekiladi. Shu sababli Hindiston yalpi don mahsulotlari yetishtirishda jahonda uchinchi o‘rinni egallaydi. Bunda, ayniqsa, sholi yetishtirishning ahamiyati katta. Chunki, guruchli ovqatlar hindlaming kundalik oziqasining 85 % ga yaqinini tashkil qiladi. Sholi amalda Hindistonning barcha shtatlarida ekiladi.

Hindistonda chorvachilik yetarli darajada rivojlanmagan. Garchi u dunyoda qoramollar soniga ko‘ra birinchi o‘rinda (ulaming soni 200 mln. boshdan ziyod) bo‘lsa-da, kam mahsuldorligi bilan ajralib turadi. Bunda induizm dini muhim rol o‘ynaydi.