Jahon iqtisodiy tarixini o‘rganish yo‘nalishlari

Iqtisodiy tarix fani kishilik jamiyati rivojlanishini tadqiq etishda uch yo‘nalishga asoslanadi:

tarix;
iqtisodiyot nazariyasi;
aniq iqtisodiyot.
Bu fandan rivojlangan mamlakatlar, mintaqalar va butun dunyo iqtisodiy tarixi: xalq xo‘jaligi tarixi hamda iqtisodiy g‘oyalar tarixi kabi alohida yo‘nalishlar ajralib chiqdi.

Iqtisodiy tarix predmeti

Iqtisodiy tarixning bunday tuzilishi va integrasion xususiyatlari uning turli-tuman o‘rganish ob'ektlarini alohida tadqiq etilishiga bog‘lik holda tushuntiriladi.
Eng umumiy holda tushuntirishda iqtisodiy jarayon va voqealarning paydo bo‘lishi, shakllanishi va rivojlanishi tarixini o‘rganish ob'ekti sifatida xizmat qiladi.
Turli mintaqalar iqtisodiy tarixini o‘rganish ob'ekti bo‘lib davlatning iqtisodiy siyosati hamda alohida tarixiy voqealarning sabab va oqibatlari xizmat qiladi.

• ishlab chiqarish usullari evolyusiyasi,
• xo‘jalik tarmoqlari tarixi,
• alohida iqtisodiy jarayonlar (urbanizasiya, kooperatsiyalashuv, sanoatlashuv va boshqalar) tarixi,
• iqtisodiy institutlar (soliq, narx, moliya va kredit, ish haqi) tarixi,
• iqtisodiy g‘oyalar tarixi uchun esa iqtisodiy nazariyalar tarixi, alohida nazariyalar tarixi va iqtisodiy tahlil metodlari tarixi xizmat qiladi.

Iqtisodiyot tarixining tadqiqot ob'ekti sifatida

Iqtisodiy tarix predmeti

Keng ma'noda jamiyatning «iqtisodiy harakati», uning o‘zgarishi xususiyatlari, bunday harakatlarning transformasion qonuniyatlari, uning ijtimoiy hayotning barcha sohalari bilan bo‘lgan aloqalaridan iborat bo‘ladi.
Tor ma'noda esa turli mamlakatlar aholisining xo‘jalik faoliyati, ulardagi ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi va ishlab chiqarish xususiyatlarining o‘zgarib borishi predmet sifatida o‘rganiladi.

Iqtisodiy tarixning asosiy metodlari

tarixiylik,
mantiqiylik,
tasniflash,
xronologik,
tarixiy – taqqoslash,
tarixiy moddellashtirish,
matematik statistika,
ijtimoiy psixologik.