Jahon bozori va uning shakllari reja: Kirish

import - chet eldan tovarlarni olib kirish;

reeksport - ilgari import qilingan va sezilarli darajada qayta ishlanmagan holda xorijdagi mahsulotni eksport qilish (Ismni o'zgartiring, narxlarning ko'tarilishi 50% yoki undan ko'p);

remport - ilgari boshqa mamlakatda sezilarli darajada qayta ishlanmagan eksport qilingan mahsulotlarni import qilish;

qarshi chiqmoq - "Birja almashinuvi" sxemasi bilan bog'liq barcha bitimlarning barcha turlari.

Hozirgi jahon rivojining xususiyatli belgisi tashqi iqtisodiy aloqalarning, avvalo, tashqi savdoning tez o‘sishi hisoblanadi. Tashqi savdo xalqaro hamkorlikning ishlab chiqarish, ilmiy-texnika va boshqa shakllari (kadrlarni tayyorlash, turizm va h.k.) bilan bir qatordagi xalqaro iqtisodiy munosabatlarning muhim shakli hisoblanadi. Barcha mamlakatlar tashqi savdosi majmui xalqaro savdoni tashkil etadi.
Xalqaro savdoning zamonaviy xususiyatlari:

• 
  Ilm-fan va texnika taraqqiyoti ta‘sirida mahsulot hamda xizmatlar savdosi hajmining keskin ortishi;
  
• 
  Xalqaro savdo rivojlanayotgan mamlakatlar salmog‘ining qisqarishi;
  
• 
  Ilm-fan va texnika taraqqiyoti ta‘sirida jahon eksportining tovar tarkibidagi ilm-fan sigimkorligi yuqori bo‘lgan mahsulot va xizmatlar ulushining ortishi;
  
• 
  Tashqi savdo aylanmasining jon boshiga baholangan qiymatining notekis taqsimlanishi;
  
• 
  Yangi tarmoq va ishlab chiqarishning vujudga kelishi;
  
• 
  Qator mamlakatlarning ayrim mahsulotlar importiga bog‘liqligini ortishi;
  
• 
  Tashqi bozorda ortiqcha mahsulotni sotish kabi soda shaklining turli mamlakat korxonalari o‘rtasidagi hamkorlik aloqalari asosida avvaldan kelishilgan mahsulotni yetkazib berish shakliga o‘tilishi
  

Xalqaro savdo - iqtisodiy aloqalarning alohida ko'lami.
Xalqaro iqtisodiy munosabatlar quyidagi shakllarda namoyon buladi:
Tovar va xizmatlar bilan xalqaro savdo
Kapital va chet el invetsitsiyalarining xarakati
Ishchi kuchining migratsiyasi
Ishlab chiqarishning davlatlararo kooperatsiyasiFan va texnika soxasidagi ayirboshlash
Valyuta – kredit munosabatlari.

U bir qator xususiyatlarga ega:

• 
  ishlab chiqaruvchining oxirgi foydalanuvchiga tovarlarni etkazib berish;
  
• 
  tovarlar va xizmatlarni ishlab chiqaruvchilar o'rtasidagi mehnat taqsimoti, natijada yakuniy global narx shakllantiriladi;
  
• 
  ushbu davlatning ushbu mahsulotida ehtiyojlar to'g'risidagi ma'lumotlar, shuningdek ushbu mahsulotning sifati to'g'risidagi ma'lumotlar to'plami;
  
• 
  raqobatbardoshlik;
  
• 
  ilmiy-texnik inqilobning har bir mamlakatini rivojlantirish imkoniyatini oshirish.
  

Demak, zamonaviy xalqaro savdoning asosiy omillari quyidagilardan iborat:

• 
  Milliy iqtisodiyotlarning ochiqligi;
  
• 
  Milliy iqtisodiyotlar ishlab chiqarish salohiyatining o‘sishi;
  
• 
  Xalqaro savdoning hududiy va tovar o‘zgarishi;
  
• 
  Xalqaro savdo mexanizmlarining murakkablashuvi.