Jahon adabiyoti” fanidan yakuniy nazorat savollari “Belgamish” dostoni

. O‘rta asr eposlari: “Rolland haqida qo‘shiq”, “Sid haqida qo‘shiq”, “Nebilunglar haqida qo‘shiq” eposlarining mazmuni.

Roland haqida qo‟shiq”―Qo‘shiq‖da frnklar qiroli Karlning mavr
ratsinlar bilan olib brogan jangi, dushman tomonidan o‘ldirilgan qahramon Roland uchun qasos olishi hikoya qilinadi. Poemaning g‘oyaviy mazmuni uning negizida yotgan tarixiy voqelar tavsifida ravshanlashadi. Bag‘dod xalifasi tarafdorlari Karlga murojaat qilib, Ispaniyada mustaqil musulmon davlati o‘rnatgan Abdurahmonga qarshi kurashda undan madad so‘raydilar. Ispaniya marvlarining o‘zaro janjaliga aralashgan Karl 778-yilda Pireniy tog‘laridan o‘tib, ko‘p yerlarni egallaydi. Karlning Shimoliy Ispaniyaga yurishi muvaffaqiyatsiz yurishi diniy kurash bilan sira aloqador bo‘lmaganligiga qaramay, qo‘shiqchi-hikoyachilab bu voqeani g‘ayri dindagi arablar bilan bo‘lgan yeti yillik urushga bog‘laydilar. Karl qo‘shining Ronseval darasidagi halokatini ham bask xristianlarning hiyonati emas, balki ispan arablarining yovuz dushmanligi,debko‘rsatadilar. Poemadagi voqea VIII asrga oid bo‘lsa ham , lekin uning mazkur asarda badiiy ifodalanishi, og‘izda-og‘izga o‘tib mukammallashishi ikkiuch asr yuzini ko‘radi, bu davrlarda esa Yervopa feodallarining ispan marvlariga qarshi kurashi, fransuz monaxlarining ―g‘ayridin‖larga qarshi salib yurishi davom etayotgan edi. Poemadagi vatanparvarlik g‘oyasining diniy qobiqqa kirib qolishi ham shu bilan izohlanadi.
Qo‘shiq‖ning yaratilish tarixi. 
Mamlakatda rekonkista harakati avj olgan bir davrda yaratilgan ispan xalq qahramonlik eposining ajoyib yodgorligi ―Sid haqida qo‘shiq‖dir. Bu ―Qo‘shiq‖ 1140-yillarda bunyodga kelgan bo‘lib, uning XIX asr boshlarida yozib olingan qo‘l yozma nusxasi saqlangan. ―Qo‘shiq‖ tadqiqotchilar tomonidan uch rasmga bo‘lingan. Birinchisi Quvilish haqida qo‘shiq‖. Unda qirol Alfons bilan janjallashib qolgan Sidning 
quvilishi tasvirlanadi. Lekin bu voqeaning sabablari bayon etilgan asarning bir qismi saqlanmagan.
Qahramonning hayoti va faoliyati tavsifida fantaziya kuchli bo‘lib, tarixiy voqelikdan ancha 
uzoqday ko‘rinsa ham, lekin poema o‘sha davr ruhini chuqur aks ettirgan, ya‘ni unda rekonkistada 
qatnashgan keng xalq ommasining vatanparvarlik ruhi sezilib turadi. Bu ularning faqat marvlarga 
qarshi kurashidagina emas, tashqaridan bo‘ladigan har qanday tazyiqlar, fransuz hukmronlarining 
Ispaniyada feodal tartiblarini o‘rnatishi va shu orqali eng yaxshi yerlarni qo‘lga kiritishiga qarshi
noroziliklarida ham o‘z ifodasini topadi. Shuningdek, bu ruh kuchsiz va tamagir qirolga shubha 
bilan qarashda ham yaqqol ko‘rinadi. Oddiy kishilarga samimiy munosabat, g‘amxo‘rlik, mardlik 
va qahramonlik Rodrigoda ritsarlik intilishlaridan ko‘ra kuchliroqdir. Shuning uchun ham uning laqabi arablar bilan munosabatni ko‘rsatadigan Sid ham emas, bahodirligini bildiradigan Kampeodor ham emas, balki oddiy kastiliyalikdir. 1200yillarda yaratilgan bu poema nemis qahramonlik eposining yirik yodgorligi bo‘lib, u xalqlarning ko‘chmanchilik davridagi hayoti, qahramonlik va jangovor yurishlarini aks ettirgan ertak va afsonalarni qamrab olgan. Poemaning qahramonlari mard, sodda odamlar sifatida tasvirlanadi. Bosh qahramon Ditrix bekorga qon to‘kishni istamaydiU adolat bilan ish ko‘radi, zaruriyat tug‘ilgandagina kuch ishlatadi. ―Nibelunglar haqida qo‘shiq‖, 
―Gudruna‖da kurtuaz-saroy adabiyoti uslubi sezilib turadi. 

74.