J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonov xalqaro moliya munosabatlari

darajada b o lis h i zarnr. Aks holda, 
11
valuta spekulyatsiyasini
kuchaytiradi va valuta kursini qaytadan ko‘rib chiqishga majbur
qiladi. Haddan ortiq darajada amalga oshirilgan devalvatsiva,
boshqa valuialar kursini ham tushirishga olib keladigan, zanjirli
reaksiyani amaiga oshiradi. Va natijada, devalvatsiyani amalga
oshirgan mamlakat, raqobatda o ‘zi kutgan usiuvorlikka. ega b o ‘la
olmasligi m umkin.
Valuta cheklovlari. Ushbu tadbir eksporf qiluvchilarning xori-
jiy valutalardagi tushumlaridan foydalanishm cheklash, xorijiy
valutani import qiluvchilarga sotishni litsenziyalash orqali amalga
oshiriladi. Shuningdek, u valuta operatsivalarni maxsus ruxsat-
nomaga ega boMgan banklarda amalga oshirilishi hamda toMov
balansidagi taqchillikni kamaytirish maqsadida, kapital ekspor-
264

---

tini chegaralash va uning oqib kelishini rag‘balhmlirisli, lovailai
importini ehegaralashga qaratilgan tadbirlar yig‘indisidir.
Moliya va pul-krcdit siyosati. T o‘lov balansidagi taqchillikni
bartaraf ctish maqsadida eksport qiluvchilarga budjet subsidi
yalari bcriladi, proteksionistik (ichki ishlab chiqaruvchilarni
himoyalash) maqsadlarida import bojlari oshiriladi, mamlakatga
pul oq im in in g kirib kelishini rag‘batlantirish maqsadida qim-
matli qog‘ozlar egasi b o ‘lgan xorijliklardan olinadigan soliqlarni
bekor qilish kabi chora-tadbirlardan keng foydalaniladi. Shu-
ningdek, pul-kredit siyosati, bank hisob siyosati va muomaladagi
pulning massasini belgilash tadbirlari yuqoridagi maqsadlardan
kelib chiqqan holda amalga oshiriladi.
Tay auch so‘z va iboralar
To‘lov balansi, aktiv, passiv, ikki yoqlama yozuv, debet, kredit,