J. X. Ataniyazov, E. D. Alimardonov xalqaro moliya munosabatlari

turmusli darajasiga sezilarli salbiy ta’.sir ko‘rsatib, vaziyatni y u m -
shatish b o ‘yicha tezkor chora-tadbirlar qo‘llanilm asa, ijtimoiy ni-
zolar kelib chiqadi.
Devalvatsiya. Milliy valuta kursi (boshqa xorijiy valutalarga
nisbatan qadri)ning pasaytirilishi. Bu tadbir m illiy eksportni
263

---

rag‘batlantirish va importni jilovlash bilan b o g iiq maqsadlarda
amalga oshiriladi. A m m o t o lo v balansini tartibga solishda de-
valvatsiyaning roli, uni o'tkazish tartiblari va ularga hamkorlik
qiluvchi mamlakatning nmumiqtisodiy va moliyaviy siyosatiga
b o g iiq bo4adi. Devalvatsiva laqatgina, raqobatbardosh tovarlar
ning cksport potensiali va jahon bozoridagi qulay vaziyatiarning
mavjudligi sharoiiidagina tovarlar eksportini rag'batlantirishi
manikin. Devalvalsiyaning importni cheklashga ta'siri csa, takror
ishlab chiqarish jaravonining baynalminaliashuvi hamda xalqaro
ixtisoslashuv darajasining rivojlanishi bilan, mamlakatning im ­
portni cheklash bo‘yicha keskin choralar q o lla sh imkoniyatlari
pasayishidan kelib cliiqadi. Shundan kelib chiqib aytish m um -
kinki, liamma mamlakatlarda ham import o'rnini bosuvchi
tovarlar ishlab chiqarish siyosati muvaflaqivatii chiqavermaydi.
Devalvatsiva importni cheklashi bilan, mamlakat ichida tovarlar
ishlab chiqarish xarajatlari ortishiga, narxlarning ko'tarilishiga
va oqibatda, tashqi bozorlarda raqobatbardoshlik qobiliyatining
yo'qolishiga olib keladi. Shuning uchim bu tadbir mamlakatga
vaqlinchalik ustuvorlik berishi m um kin, a m m o u to‘lov balansi-
ning taqchilligini kchirib chiqaruvchi sabablarni bartaraf etishga
qodir emas. Kutilgan natijani olish uchun, devalvatsiva yetarli