J. S. Salimov, N. B. Pirmatov

Amalda SG ning yuklamasi aralash xarakterli bo‘ladi. Bunda EYK E₀ va yakor toki I_a orasidagi siljish burchagining qiymati 7t/2> 'E > 0 va -ti/2> + < 0 oralig‘ida bo‘ladi. Bunda aktiv-induktiv yuklama (orqada qoluvchi tok)da yakor reaksiyasi mashinaga magnitsizlovchi, aktiv- sig'imiy yuklama (oldinda keluvchi tok)da esa yakor reaksiyasi mashinaga magnitlovchi ta’sir ko‘rsatadi. Aralash xarakterdagi yuqlamada tokning aktiv tashkil etuvchisi esa mashinaning ko‘ndalang o‘qi bo‘yicha magnitsizlaydi.
Ayon qutbli sinxron generator magnit sistemasining to‘yinishi hisobga olinmagan hol uchun yakor reaksiyasining o'"ziga xos xususiyatlari.
Ikki reaksiya usuli. Ayon qutbli mashinada stator va rotor orasidagi havo oralig‘i har xil boMadi, bu oraliq qutb uchliklari chetida uning o‘rtasiga nisbatan katta bo‘ladi

2. 
   rasm. Ayon qutbli sinxron mashinaning ko ‘ndalang (a) va bo ‘ylama (b) o ‘qlari bo ‘yicha yakor MYK larining hamda ular hosil qilgan magnit induksiyalarining taqsimlanish egri chiziqlari.
   

va qo‘shni qutblar oralig‘ida kattalashib ketadi. Shuning uchun yakor magnit oqimi _a faqat yakor MYK F_a ning qiymatiga emas, balki rotor qutblariga nisbatan MYK F ning tarqalish egri chizig'i F = f(x) ning holatiga ham bog‘liq bo‘ladi.





19.3-rasm. Ayon qutbli sinxron generatoming: a - aktiv (y = 0°), b - induktiv (y=+Q0°) va d — sig ‘imiy (y=— 90°) xarakterli yuklamalardagi yakor reaksiyasi va vektor diagrammalari.
Masalan, agar 'F = 0 bo‘lsa, MYK F_a sinusoidal tarqalgan bo‘lsa ham, yakor magnit induksiyasining tarqalish egri chizig‘i egarsimon shaklda bo‘ladi (19.2,o-rasm).