J kamolov, II. Ismoilov

8-bob.
M O D D A L A R D A   M A G N I T   H O D I S A L A R I
98-  §.  Moddalarning  magnit  maydoni
Shu vaqtgacha biz o ‘rganilayotgan magnit maydonni vakuumda (yoki 
am alda  havoda  ham  xuddi  shuning  o £zi  b o ‘ladi)  mavjud  deb  faraz  qilib 
keldik.  Endi  magnit  maydonga  m uhit  (modda)  qanday  ta ’sir  qiliishini 
ko‘rib  chiqaylik.
Ikkita bir xil A va S g'altaklarni olib, ularni bir-biridan bir oz siljigan 
holda gorizontal  00 j  o ‘q b o ‘yicha joylashtiramiz (205-rasm).
G ‘altaklar orasiga mahkamlangan vertikal o ‘q atrofida harakatlana ola- 
digan qilib magnit strelkasini joylashtiramiz. Butun qurilmani magnit strelkasi 
g ‘altaklar  o ‘qiga  nisbatan  perpendikular joylashadigan  qilib  o ‘rnatamiz, 
so‘ng  ikkala  g‘altakdan  kattaligi  bir  xil,  lekin  yo'nalishi  qaram a-qarshi 
b o ‘lgan  tok  o ‘tkazamiz  (205-a  rasm).  Bu  vaqtda  magnit  maydoniga 
joylashtirilgan strelka harakatga kelmaydi, chunki ikkala tokning hosil qilgan 
magnit  maydoni  bir  xil  miqdorda  va  qarama-qarshi  yo‘nalgan  b o ‘lgani 
uchun g‘altaklar orasidagi hajmda magnit  induksiyasi  nolga teng b o ‘ladi.
Ikkala g‘altakdan o‘tayotgan tok kuchini o ‘zgartirmagan holda ulardan 
birining,  masalan,  S  g ‘altakning  ichiga  tem ir  steijen  kiritamiz  (205-b 
rasm).  U  holda  magnit  strelkasi  o ‘z  holatini  o ‘zgartiradi.  S  g‘altakning 
magnit maydoni kuchayadi va g‘altaklar orasidagi natijaviy maydon noldan 
farqii  b o ‘ladi.  Bu  holda  tem ir sterjenning  S  g‘altakning  magnit  maydo-
nida magnitlanib qolishini kuzatamiz.