J kamolov, II. Ismoilov


-§.  Elektrostatik  induksiya  vektori



Download 7,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/251
Sana15.01.2022
Hajmi7,98 Mb.
#366401
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   251
Bog'liq
Elektr va magnetizm kulon qonuni

12-§.  Elektrostatik  induksiya  vektori
3  6


Biroq,  dielektrik  ichidagi  elektr  m aydonni  xarakterlash  uchun 
dielektriklardan  (bir jinsli  va  bir jinsli  b o lm ag an   ham ),  ya’ni  ularning 
b o lin ish   chegaralaridan  uzluksiz  ravishda  o lu v c h i  yangi 
о
  vektorni 
kiritish  mumkin.  Bu  vektor 
elektrostatik  induksiya  vektori 
deyiladi, 
~j?
 
dielektrik ichidagi vektor bilan quyidagicha b o g lang an  b oiadi:
Ъ   =  
е

bunda  e-dielektrik  m uhitning 
D
  aniqlanayotgan  nuqtadagi  qiymati
б
  =
 1 + 
4n%
  ekanligidan, 
D
  ni
D
 =  (1 + 4
n x ) E  -   E
 + 4
n x E
ko‘rinishda  yozish  mumkin.  Bunda 
P =  %E
  vektor  qayd  etilganidek, 
qutblanish vektoridir.  U holda
D  -   E  + An P
v ek to r  ham   d ie lek trik d a  v ek to r  kabi  y o ‘nalg an   b o i a d i   (kristall 
dielektriklarda  va vektorlamingyo‘nalishimoskelmaydi).  Bo‘shliqda esa  va 
vektorlar ustm a-ust tushadi.  Induksiya vektorining  chizig l  deb  shunday 
chiziqqa aytiladiki, bu chiziqning har bir nuqtasiga olkazilgan urinmaning 
yo‘nalishi  induksiya  vektorining  y o iialish i  bilan  ustm a-ust  tushadi. 
Chiziqning  yoiialishi  har  bir  nuqtada  induksiya  vektorining  yo‘nalishi 
shu nuqtadagi chiziq yoiialishiga mos keladi deb hisoblanadi.  Olkaziladigan 
induksiya  chiziqlarining  sonini  shunday  shartga  b o £ysundira-m izki, 
induksiya chiziqlariga tik b o ig an   AS0kichik yuzachani kesib o‘tuvchi AN 
chiziqlar sonini  AS0 yuzachaga  nisbati  miqdor jihatdan  induksiya vekto­
rining yuzacha sohasidagi  qiymatiga teng b o lsin
XS„
Agar  AS() yuzani  a   burchakka og‘dirsak  (36,  a-rasm ),
AN = DAS
0
  - J) cos a AS = OnAS
0
D  -in duk siy a  v ek to rin in g   AS  y u zach ag a  o ik a z ilg a n   no rm al 
y o iialish ig a  tushirilgan  proyeksiyasini  bildiradi,  u  holda  AN 
AS 
yuzachadan  o'tuvchi  induksiya vektori oqim idan  iborat  b o ia d i.  Chekli 
o lch am d ag i  S  yuzadan  o ‘tgan  to liq   oqim  AN  kabi  barcha  elem entar 
oqim lar  yigindisidan  iborat  b o iadi:
3  7


,
v
 = £
d

a s
Dielektrikni kesib o‘tgan induksiya chiziqlarining uzluksizligini  isbot qilish 
uchun  dielektrik doimiysi 
va E2b o ‘lgan  ikki yassi qatlam olamiz  (36, b- 
rasm).  Erkin zaryadlaming E() maydon kuchlanganlik vektori dielektrikning 
bo ‘linish chegarasida biror burchak hosil  qilsin.  Bo‘linish chegaralarining 
birinchi dielektrikda  ± (j,  bog‘langan sirt zaryad zichligi, ikkinchisida  ± bog‘langan sirt zaryadlar vujudga keladi.  Bu zaryadlar  birinchi dielektrikda 
E x
  =-4/r<71  ,  ikkinchisida 
E 2  = - 4 n<
7
2
  maydon  kuchlanganligi  hosil 
qiladi  Bu  kuchlanganliklar  dielektriklar  chegaralariga  tik  b o ‘lib  £  
vektorga  teskari  yo‘nalgan  b o £ladi.  Bu  kuchlanganliklar  £ 0 -(erkin 
zaryadlaming)  normal  tashkil etuvchisini susaytiradi xolos.  ning  tashkil 
etuvchisi birinchi va ikkinchi  dielektriklarda o £zgarishsiz
E e,  =  E h
 va 
E m
  = 
E 2
i
qoladi Natijada ikki dielektrik chegarasida erkin zaryadlar hosil qilgan maydon 
kuchlanganligining  tangensial  (urinma)  tashkil  etuvchilari  bir dielektrikli 
m uhitdan ikkinchisiga uzluksiz o'tadi. Normal tashkil etuvchilari esa
ga  teng  bo'lib, 
E 0
 ning  normal  tashkil  etuvchilari  uzluksiz  o ‘tm aydi- 
o ‘zgara-di.  YUqoridagi tengliklardan quyidagi kelib chiqadi:
Bog‘langan zaryadlaming va sirt zichliklari qutblanish  koeffitsenti bilan
<71  = 
X iE
\nwa  o
'2
  = 
X
2
E
2
n
 
bog£lanishini  nazarda  tutsak  (8)  va  (9) 
lar yordamida
Е ъ,  =  E 0„
  -  % cr,  va 
E 2„  =  E„„  -  

Download 7,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   251




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish