J., Barakayev N. R. Tizimli tahlil va qaror qabul qilish asoslari

 
1.
 
Xizmat ko‘rsatish faoliyatida tizimli tahlil.
Xizmat ko‘rsatish faoliyatining rejasi tizim doirasida tahlilni amalga oshirish 
uchun, tizimli tahlilning xususiy jihatlari amaliy mazmun kasb etadi, bu xususda fikr 
yuritishdan oldin, tizim haqida munosabat bildiramiz. Xizmat tizimi, bu yagona 
maqsad sari, aniqrog‘i shaxsning kamolotini ta’minlash uchun o‘zaro aloqador 
bo‘lgan, bir birini to‘ldiruvchi, takomillashtiruvchi, son yoki sifat ko‘rsatkichi 

---

170 
bo‘yicha bir xossa o‘zgarsa, albatta ikkinchi xossa ham o‘zgaradigan, turli tuzilmali 
tarkiblardan (ya’ni: faoliyat, jarayon, hamkorlik, mavjudlik (amaliyot)) iborat 
bo‘lgan majmuadir (yaxlitlikdir). 
Fanda tahlilning bir qator turlari mavjud bo‘lib, fan sohalari doirasida ular 
turli xossalari bo‘yicha tavsiflanishini alohida ko‘rsatib o‘tib, muhimlarini 
keltiramiz: - funksional tahlil, institutsional tahlil, trendlar tahlili; fragmentar tahlil; 
ivent tahlil; mifologik tahlil, grafikali tahlil, prognozlarning tahlili, aksiologik 
tahlil, pragmatik tahlil, prakseologik tahlil, dasturlar tahlili, muammoli tahlili, 
konseptual 
tahlil, 
vaziyatli 
tahlil, 
syujetli 
tahlil, 
jo‘z’iy o‘zgarishlar 
ko‘rsatkichining tahlili, sabab-oqibat bog‘likdigi tahlili, korrelyasion tahlil, 
klasterli tahlil, semantik tahlil, diskurs tahlil, darajali tahlil, qiyosiy (jumladan 
juftli) tahlil, resurslarning tahlili, mantiqiy- lingvistik tahlil va boshqalar. 
Ta’kidlashicha “tizim doirasida tahlilni amalga oshirish uchun, ongli harakat 
texnologiyasiga (2-chizma) amal qilish samarali natijalar berishi ehtimoldan xoli 
emas. 
Vazifadorligiga (funksionalligiga) ko‘ra, ongli harakat texnologiyasi tahlilni 
amalga oshiruvchini tahliliy faoliyatining samaradorligini ta’minlab, axboriy va 
intellektual 
kabi 
resurslardan 
foydalanish 
jarayonini 
takomillashtiradi. 
Samaradorlik quyidagi mantiqiy xossalarda ifodalanadi: tahlilni amalga oshirish 
uchun vaqtni tejashda, muamoni echimini topish uchun ilgari suriladigan farazni 
to‘g‘ri to‘zishda, tahlilni amalga oshirish uchun vositalarni (usullarni) maqsadli 
tanlashda, tahlilni amalga oshirish uchun muammoning (vaziyatning) xarakterini 
inobatga olishda, mummoni echish uchun belgilanadigan muddatni aniq 
belgilashda, qaror qabul qilish uchun turli variantli echim yo‘llarini belgilab 
olishda, tavsiyalarni manzilli tayyorlash kabilarda”
21
.