Ж арро ҳ ли к стоматологияси пропедевтикаси

Клиник манзараси. Грануляцияловчи периодонтит сурункали 
периодонтитнинг бош қаларидан кўра фаол тури бўлиб, жуда хил- 
ма-хил клиник манзарага эга. Грануляцияловчи периодонтитдаги 
ш икоятлар ж уда хилма-хил бўлади. Кўпинча беморлар каттик ва 
иссик овқат еганларида, босганда огрик пайдо бўлиш ига ш икоят 
қиладилар. 
Грануляциялловчи 
периодонтит 
кўпинча 
турли 
жадалликдаги зўрайиш
билан 
кечади. Яллигланиш жараёни 
фаоллиги тиш га босим туш ганда ўқтин-ўқтин огриқларда намоён 
бўлади. Грануляцияловчи периодонтитда тиш илдизи чўққиси 
соҳасидаги альвеоляр ўси қ ш иллиқ пардаси одатда бир оз шишган 
бўлади, м илкка пинцет ёки зонд билан босиб кўрилганда асбоб 
изи ва қизариш и қолади.
96

---

Я кин турган ю м ш ок тўқималар патологик ж араёнга жалб 
қилинганда ш иллик пардада окм а йўли пайдо бўлади. О қма йўли 
огиз бўш лиғи даҳлизида илдиз чўкқиси рўпарасида, нуқтадек 
теш ик ёки грануляцион тўким адан ҳосил бўлган думбоқча ш аклида 
кузатилади.
Баъзан йиринг чиқиш и тўхтаб, оқм а йўл ёпилиб колади. лекин 
навбатдаги зўриқиш натиж асида оқм а яра ўрнида ш иллиқ парда 
шиш иб чикади ва қизариш пайдо бўлади, бир оз йиринг тўпланиб, 
у огиз бўш лигига ёриб чиқади. С урункали грануляцияловчи 
периодонтит тузалгандан кейин, битиб кетган оқм а яра жойида, 
кичкина чандиқ бўлиб кўриниб туради.
Грануляцияловчи периодонтитда окм а яра йўли терида очи- 
лиш и ҳам мумкин. П астки кесув тиш лар ва қозиқ тиш нинг сурун­
кали грануляцияловчи периодонтитида оқм а йўллари иякдаги 
териси юзасига очилади. Л унж соҳасида ва пастки жаг остида - па­
стки катта озик тиш лардан, ёнок соҳада-биринчи юқори катта озиқ 
тиш дан, кўзнинг ички бурчагида эса юкори қозиқ тиш дан оқма 
йўллари пайдо бўлади. Бўйин пастки қисм ининг терисида оқма яра 
йўллари нисбатан кам рок очилади. Бундай окм а яра йўлларидан 
аж ралмалар кам чикади. У лар сероз - йирингли ёки қон-йирингли 
бўлади. Баъзан оқм а яра йўли қонли пўстлок билан ёпилган 
бўлади. Баъзи беморларда оқм а яра йўлидан грануляциялар теш иб 
чиқади. А йрим ҳолларда окм а яра ёпилиш и мумкин. А ста-секин 
тўқималарнинг чандиқли ўзгариш лари натиж асида оқма яра йўли 
четидан суякка ёпиш ади, ичга ботади ва тери воронкасимон 
ш аклда тортилиб қолади. М уайян тиш соҳасидаги патологик 
ж араённинг теридаги окм а яра йўли билан алоқасини ҳам м а вақт 
ҳам осонликча аниқлаб бўлмайди. М асалан, ёнма-ён турган бир не- 
чта тиш ларда сурункали периодонтит бўлса. Баъзи ҳолларда альве­
оляр ўсиқ ёки ж агнинг таш қи сатҳи пайпаслаб кўрилганда ўтув 
бурмаси соҳасида у ёки бу тиш соҳасида зич чандиқли тугунни то- 
пиш мумкин. Бу касалликка сабаб бўлган тиш ни аниклаш га ёрдам 
беради. О кма яра йўли оркали контраст модда ю борилса рентгено­
графия 
усули 
аниклик 
киритиш и 
мумкин. 
Сурункали 
грануляцияловчи ўчоқ периодонтида периост 
остига, ю мш ок 
тўқималарга, ш иллик ости ва тери ости клетчаткасига ўсиб чиқиб 
одонтоген гранулёма ҳосил қилади.
97

---

Грануляцияловчи периодонтитда одонтоген гранулёма клиник 
кечиш и бир мунча тинч бўлади. Тиш да ёки ю мш оқ тўқималардаги 
оғриққа ш икоятлар деярли бўлмайди.