Izohlilu g’ a t – Glossariy Ayniyat tushunchasi

Muhammad al-Xorazmiy - (783-850) va Ahmad al-Farg’oniy (taxm. 797-865) butun musulmon Sharqi va jahonda tabiiy va aniq fanlar rivojiga salmoqli hissa qo’shgan buyuk allomalardir. Muhammad al-Xorazmiy arab xalifaligining poytaxti Bag’dodda «Donishmandlik maskani» («Bayt ul-hikma») ga rahbarlik qilgan. Uning «Astronomiya jadvali», «Hind hisobi to’g’risida risola», «Quyosh soati to’g’risida risola», «Musiqa haqida risola», «Tiklash va qarshi qo’yish hisobiga oid muxtasar kitob» kabi asarlarida algebra sohasiga asos solindi..
Mazdakiylik - diniy falsafiy ta’limot. Asoschisi Mazdak (470-529). Mazdak xalq ommasining zardushtiylik qoxinlari va zodagonlariga qarshi kurashini boshqargan. Mazdak ta’limotiga binoan, olamda buladigan jarayonlar ongli va biror maqsadni kuzlab harakat qiluvchi ezgulik, yorug’lik manbai bilan kur-kurona va tasodifiy harakatlanuvchi qorong’ilik manbai o’rtasidagi kurashdan iborat. Bu kurash «yaxshilik»ning «yomonlik» ustidan muqarrar g’alabasi bilan tugallanadi.
Maxizm - asoschisi Max Ernst avstraliyalik fizik va filosof subyektiv idealist empiriokritisimning asoschilaridan biri. Max narsaparni «sezgilar komplekslari» deb e’tirof qilishi bilan uz talimotini falsafiy materializmga qarama-qarshi qilib quyadi.
Nazariya - haqiqatligi amaliy va nazariy jihatdan isbotlangan, borliqning biror sohasiga oid ma’lum g’oyalar, qarashlar, qonunlar va prinsiplarni muayyan tizimi tushuniladi.