Изланувчилар online илмий-амалий

 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati: 
1. Психология управления /Алиева М,Б., Магомедова Е.Э., Раджабова Р.В., 
Умариева С.З., Цахаева А.А. [текст]. — Киев. : Общество с огр аниченной 
ответственностью "Финансовая Рада Украины" (Киев) 2017 — 146 с. 
2. Leaders eat last: why some teams pull together and others don’t / Simon Sinek. 
A Penguin Random House Company First published by Portfolio / Penguin, a 
member of Penguin Group (USA) LLC, 2013/ pp.260. 
3. This is marketing / Seth Godin. ew York : Portfolio/Penguin, [2018] | LCCN 
2018041567 (print) | LCCN 2018042423 (ebook) | pp.250. 
 

---

260 
ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ШАРОИТИДА 
ИНВЕСТИЦИЯЛАРНИНГ ЎРНИ 
1
Юлдашева Нилуфар Абдувахидовна, 
2
Нўъмонова Дилноза Шамшиддин қизи 
1
Иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) 
Фарғона политехника институти “Менежмент” кафедраси илмий 
даражали катта ўқитувчиси 
2
“Менежмент” йўналиши 1-босқич 75-20 М гуруҳ талабаси 
 
Инсоният яралибди-ки, унинг ҳаёти иқтисодиёт билан чамбарчас 
боғлиқдир. Иқтисодий барқарорликни эса инвестициясиз тасаввур қилиш 
имконсиздир. 
Албатта, инвестициявий фаолликни шакллантириш 
иқтисодиётнинг муҳим воситасидир, чунки инвестиция корхоналарга риск 
шароитида фаолият юритишига, субъектларнинг молиявий қобилиятини 
кучайтиришга, ишсизликни камайтиришга ва умуман аҳолининг 
фаровонлигини оширишга имкон беради. 
Ҳар бир инвестор ўз олдига энг кам харажат билан максимал фойда 
олишни ўз олдига мақсад қилиб қўяди. Давлат инвесторлар учун жозибадор 
шарт-шароитлар яратиш орқали инвестиция фаолиятини р ивожлантиришга 
кўмаклашиши керак. Бунда инвестициявий жозибадорликни таъминлаш 
мақсадида инвесторларга солиқ имтиёзлари бериш; давлат томонидан 
инвестицияларни қўллаб-қувватлаш ва жалб қилишнинг молиявий 
механизмларини шакллантириш; қулай маъмурий муҳитни, инфратузилмани 
яратиш; кадрлар билан таъминлаш каби воситалардан фойдаланилади. 
Потенциал инвесторлар учун инвестиция муҳитини таҳлил қилишда 
асосий ролни давлат сиёсати, хусусан, хорижий инвестициялар, 
мамлакатнинг турли масалалар бўйича халқаро шартномалар тизимидаги 
иштироки, хорижий мулкларни давлат тасарруфига олиш эҳтимоли, 
давлатнинг иқтисодиётга аралашуви даражаси ва бошқалар эгаллайди. 
Инвестиция бу ҳар бир корхонанинг кўпроқ даромад олиш йўлидаги 
ибтидосидир. Шу боис ҳар бир корхона ёки бошқа тадбиркорлик 
субъектлари инвестиция қўлга киритиш мақсадида ҳаракат қилмоқликлари 
лозимдир. Бунда корхона ишчиларининг ақлий салоҳияти, ташаббускор 
ёшлар ва тажрибали кадрлар муҳим аҳамият касб этади. Ўз ғоясини изчил 
аниқликда тушунтириш, ҳаракатлар стратегиясини тўғри тузиш орқали
корхона қўшимча капитал олишга муваффақ бўлади ва бу капитал кор хона 
билан бир қаторда инвесторнинг келажагига дахлдор ҳисобланади. 
Ҳар қандай соҳага инвестицияларни жалб қилиш қуйидаги шартларни 
таъминлашни талаб қилади: мукаммал тузилган бизнес-режа; инвестиция 
объекти учун идеал ҳолат; корхона ишида шаффоф молиявий ҳисобот; 
давлатнинг барқарор ва очиқ иқтисодий сиёсати. Шунингдек, инвестиция 
киритилишига таъсир кўрсатувчи қуйидаги омиллар мавжуд: инвестиция 
жараёни режалаштирилган капитал қўйилмалар даромадининг кутилаётган 
миқдорига боғлиқ. Агар рентабеллик даражаси паст бўлса, унда инвестиция 
киритиш амалга оширилмайди. Шунингдек, инвестиция жараёнларига солиқ 

---

261 
ставкалари, суғурта бадалларини ўз ичига қамраб олувчи мамлакатнинг 
солиқ сиёсати таъсир қилади. Инфляция даражасининг юқорилиги ҳам 
бевосита инвестицияларнинг киритилишига салбий таъсир кўрсатади. 
Инвестициявий жозибадорлик даражаси бу ҳудуднинг инвестиция 
фаолиятининг, умуман давлат учун ҳам, хусусан минтақалар учун ҳам 
иқтисодиётнинг самарали ижтимоий-иқтисодий ривожланишининг асосий 
кўрсаткичидир. Асосий вазифа - инвестиция учун зарур шарт-шароитларни 
яратиш, потенциал инвесторнинг маълум инвестиция объектини танлаш 
имкониятларига таъсир қилишдир. Бунда бир неча йўналишларда иш олиб 
бориш зарур: солиқ юкини камайтиришга қаратилган солиқ тизимини 
такомиллаштириш; чет эл инвестицияларини жалб қилиш билан боғлиқ 
фаолиятни ривожлантириш; "хуфёна" иқтисодиётга қарши кураш; кредит 
олиш учун банк фоизларини камайтириш; зарар кўриб ишлаётган 
корхоналарни қўллаб-қувватлаш ва қулай шароитлар яратиш.
Ҳозирда мамлакатимизда инвестициявий муҳитни яхшилашга о ид бир
қатор тадбирлар амалга оширилмоқда. Ўзбекистон Республикаси 
Президентининг 2020-йил 9 январдаги “Ўзбекистон Республикасининг 2020-
2022-йилларга мўлжалланган инвестиция дастурини амалга ошириш 
тўғрисида”ги ПҚ-4563-сонли қарори Ўзбекистон Республикасини 
ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар 
стратегиясида белгиланган вазифаларни амалга ошириш бўйича мантиқий
изчиллик намунасидир. 2020 йил январ-июл ойларида Ўзбекистонга умумий 
ҳажми 4.8 миллиард долларлик хорижий инвестиция жалб қилинган, бундан 
3.2 миллиард доллари тўғридан-тўғри хорижий инвестицияларга тўғри 
келади. Инвестиция киритиш бўйича Россия, Хитой, Туркия давлатлари 
етакчилик қилиб келмоқда.
Инвестициявий сиёсат ишлаб чиқариш суръатларини тартибга солиш, 
иқтисодиётнинг соҳавий структурасини ўзгартириш кабиларда акс этади. 
Бундан ташқари экспортни қўллаб-қувватлаш, импортни ҳимоялаш ҳамда 
хорижий инвестиция оқимини таъминлаш тадбирларидан иборат. 
Хулоса сифатида шуни таъкидлаш лозимки, инвестицияларни жалб 
этиш орқали мамлакатнинг иқтисодий ўсиши, шунингдек, унинг халқаро 
ишлаб чиқариш жараёнларига интеграциялашуви таъминланади. Корхона 
миқёсида амалга оширилган инвестициявий фаолият натижасида корхона 
моддий-техник базасини ривожлантириш, ишлаб чиқариш фаолияти 
суръатларини кўтариш ҳамда янги турдаги фаолиятни йўлга қўйиш 
имкониятлари яратилади.