Ызбекистон республикаси олий ва



Download 2,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet63/86
Sana30.07.2021
Hajmi2,34 Mb.
#133082
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   86
Bog'liq
yogochsozlikda qollaniladigan xom ashyo va materiallar

Tabiiy smolalar 

Tabiiy  smolalar  eruvchanligiga  qarab  spirtda  eriydigan  (shellak,  sandarak, 

manila  kopali,  kanifol),  moyda  eriydigan  (kopallar,  yantar,  kanifolni  qayta  ishlash 

mahsulotlari) smolalarga ajratiladi. 




 

63 


Shellak  Hindistonda,  Sumatra  orolida  va  boshqa  yerlarda  o‘sadigan  tropik 

o‘simliklarning  tabiiy  smolasini  hasharotlar  bilan  qayta  ishlash  mahsulidir.  U  juda 

ko‘p spirtlarda va atsetonda yaxshi eriydi. Etil spirtida shellak 24 soat ichida eriydi. 

Shellak  pardalari  yog‘ochga  tilla  rang–jigarrang  tus  beradi.  Shellak  loklari  va 

polituralari  bilan  hosil  qilingan  qoplamalar  bir  oz  yaltirab,  yog‘och  bilan  yaxshi 

adgeziyalanadi, biroq uncha qattiq bo‘lmaydi, yedrililishga va suv ta’siriga chidamsiz 

bo‘ladi. 

Sandarak  —  Afrika  va  Avstraliyada  o‘sadigan  nina  bargli  daraxtlar  smolasi. 

Sandarak  och  sariq  rangli,  qattiq  donador,  pastroq  sortlarida  qizg‘ish  tusli  bo‘ladi. 

Sandarak  etil  spirtida,  oltingugurt  efirida  eriydi.  Bu  smolalardan  qilingan  loklar 

shellakliga qaraganda mo‘rtroq lok qoplamalarini hosil qiladi va yaxshi rezonanslash 

xossalariga  ega  bo‘ladi.  Hozirgi  vaqtda  bu  loklar  o‘rnini  nitrotsellyulozali  loklar 

egallamoqda. 



Kanifol  (garpius)  niga  bargli  daraxtlar  smolasidan  (jivitsadan)  olinadi.  Qayta 

ishlash zavodlarida smoladan skipidar va shshasimon qattih massa — kanifol olinadi. 

Sof  holatdagi  kanifoldan  lok  tayyorlanmaydi.  U  avval  eritiladi  va  turli 

moddalar  bilan  ishlanadi  va  garpius  efiri  olinadi,  bu  efir  spirt-benzol  aralashmasida 

eriydi. 

Kopallar  yer  tagida  uzoq  yillar  davomida  yotgan  nina  bargli  daraxtlarning 

smolasidir; u asosan Afrika, Amerika va Avstraliyada olinadi. Kopallar, Armaniston 

va  Ozarbayjonda  ham  uchrab  turadi.  Kopallarning  rangi  turlicha  –  oqdan  to‘q  jigar 

ranggacha  bo‘ladi.  Kopallarning  pardalari  mustahkam,  qattiq,  elastik,  glyanetsli, 

suvga,  issiqqa,  kislotalar  va  ishqorlar  ta’siriga  chidamli.  Kopallar  etil  va  metil 

spirtlarida,  efirlarda,  atsetonda  va  boshqa  eritgichlarda  eriydi;  eritmalari  yuksak 

adgeziya  xossasiga  ega.  Keyingi  vaqtda  tabiiy  smolalardan  foydalanish  sintetik 

smolalarning keng joriy qilinishi tufayli birmuncha qiskardi. 

 


Download 2,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish