Ызбекистон Республикаси Олий ва

Sinov savollari: 

1.  Chirindi nima, uning hosil bo„lishi? 

2.  Chirindini aniqlash uslublari.. 

3.  Gumus to„g„risida tadqiqot qilgan olimlardan kimlarni bilasiz? 

4.  Chirish qaysi omillarga bog„liq? 

5.  Gumus kislotalariga nimalar kiradi? 

6.  Gumin kislotasining xossa va xususiyatlari. 

7.  Fulvo kislotasining xossa va xususiyatlari. 

8.  Gumusning kimyoviy tarkibi . 

9.  Chirindining tuproq profilida tarqalishi qanday? 

. 

 

---

 

16 

TUPROQ HOSIL QILUVCHI OMILLAR 

 

Tuproq hosil qiluvchi omillar, ularning roli 

Tabiatda  uchraydigan  turli  tuproqlar  shu  sharoitning  turli  omillari  ta‟sirida  

hosil bo„ladi.  

Genetik tuproqshunoslikning asoschisi bo„lgan V.V.Dokuchayev  tuproq  hosil 

qilish  omillarini  birinchi  bo„lib  aniqlagan.  Keyinchalik  V.V.Dokuchayevning 

ta‟limotini  N.M.Sibirsev,  V.R.Vilyams,  P.A.Kostechevlar  to„ldirishgan.  Har  bir 

omilning  tuproqqa  ta‟sirini,  uning  ahamiyatini  P.A.Kostechev,  V.R.Vilyams, 

Zaxarov,  S.S.Neustruyev  va  boshqalar  V.V.Dokuchayev  ta‟limoti  asosida 

rivojlantirdi. 

Tuproq paydo qiluvchi asosiy omillar quyidagilardan iborat. 

1.  Tuproq ona jinsi  

2.  O‘simliklar va hayvonot olami 

3.  Iqlim 

4.  Relyef 

5.  Inson faoliyati 

6.  Tuproqning yoshi. 

Bu  omillar  tuproq  paydo  bo„lishiga  turlicha  ta‟sir  ko„rsatadi.  Shuning  uchun 

ham tuproq unumdorligi turlicha bo„ladi.