Ызбекистон Республикаси Олий ва

Eol  yotqiziqlari  -  quruq  iqlimli  sahro  zonalarida  har  xil  tezlikda    esadigan 

shamol  ta‟sirida  turli  shakllarda  to„plangan  nurash  mahsulining  yig„indisiga  eol 

(shamol)  yotqiziqlari  deyiladi.  Bu  yotqiziqlar  O„rta  Osiyo,  Qoraqum,  Qizilqum, 

Mo„yinqum  singari  sahrolarda  ko„p  maydonlarni  egallaydi.  Orolbo„yi  va  Farg„ona  

vodiysida ham uchraydi.  

Lyoss  yotqiziqlari  -  Lyoss  “sog„  tuproq”    to„rtlamchi  geologikaviy  davrda 

vujudga kelgan  sarg„ish va sariq tusli yumshoq va g„ovak holdagi serkarbonat tog„ 

jinslaridir.  Lyossning  xususiyatlari quyidagicha:  

1)  rangi och sariq, 

2)   serg„ovak,  

3)   ser karbonatli, asosan,  Ca va  Mg  ko„p bo„ladi, 

4)   mexanikaviy    tarkibida  tosh,  shag„al  yirik  chang    zarrachalari  56-60% 

to„g„ri keladi.  

5)   lyosslar tikkasiga yorilishi xususiyatiga ega.  

Lyoss va lyossimon  jinslarda tabiiy  unumdorligi yuqori bo„lgan bo„z tuproqlar,  

qora, kashtan tuproqlar  hosil bo„ladi. 

---

 

11 

O„rta  Osiyodagi  to„rtlamchi  davr  jinslari  orasida  agroirrigatsion    yotqiziqlari 

alohida o„rin tutadi. Bu jinslarning  hosil bo„lishi sug„orib, dehqonchilik  qilinadigan  

sharoitda  insonlar faoliyati bilan bevosita bog„liq.  

Ba‟zan  bu yotqiziqlar 2-3 m gacha  boradi (Xorazm, Farg„ona va Zarafshon).