Ызбекистон республикаси олий ва ырта

10-mavzu: Sistemali programmalar

Sistemali programmalar (system programs) foydalanuvchi bilan kompyuter o’rtasidagi muloqotni o’rnatishga, kompyuterning samarali ishlashini ta’min­lashga, kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurilmalari faoliyatini nazorat qilish hamda boshqarishga xizmat qiluvchi programmalardir.

№	Sistemaviy programmalar	Sistemaviy programma- larning nomi	Vazifasi
1	Operatsion cistemalar (operating system)	MS DOS; PC DOS; DR DOS; OSG’2; UNIX; Linux; Solaris; Novell Neware; Mac OS; Windows 1995-2001; Windows NT.	Kompyuterni ishga tushiradi, uning xotirasi va qurilmalarini boshqaradi, programmalarni ishga tushiradi va ularning ishlashini nazorat qiladi;foydalanuvchi bilan kompyuter o’rtasidagi muloqotni o’rnatadi.
2	Drayverlar (drive)	mouse.sys SMARDRV.sys	Ma’lumotlarni kirituvchi – chiqaruvchi qurilmalar bilan kompyuter o’rtasida muloqot o’rnatadi. Ularning ishlashini boshqaradi va nazorat qiladi.
3	“Qobiq” programmalar yoki fayl-menejerlar	NortonCommander (NC);Volcov Commander(VC); Windows Commander(WC); Far; Xtree; Pro Gold; SHELL.	Foydalanuvchining kompyuter bilan qulay va ko’rgazmali ravishda muloqot qilishiga xizmat qiladi.
4	Operatsion “qobiqlar”	Microsoft Windows 3.1; Desq View; GEM; GeoWorks;	Grafik interfeys, va multiprogrammalashtirish vositalari yordamida, foydalanuvchining kompyuter bilan qulay qo’rinishdagi muloqotini ta’minlaydi.

Utilitlar

№