Ызбекистон республикаси олий ва ырта

 
Psixologik jixatdan jozibador baholar belgilash.
Bunda xaridorlar psix-
ologiyasi hisobga olinadi. Bahoni butun son emas undan bir oz kamroq raqamlarda 
belgilanadi. Masalan, atirning bahosi 1000 so‗m emas 990 so‗m belgilanadi. 
Tovar assortimentini baholarning bosqichma-bosqich o‘zgarishi asosida 
sotish.
 
Korxonada odatda bir mahsulotning bir necha turlari va markalarini ishlab 
chiqiladi. Bunda alohida marka va modeldagi tovarlarga qo‗yiladigan baholarning 
o‗zaro bog‗liqligi muammosi tug‗iladi. Xaridor bir mahsulot sifat darajasining ikkin-
chisidan farqini aniq bilishi uchun baholar bir-biridan keskin farq qilishi kerak. Masa-
lan, NEXIA avtomobilining DONS va ONS turlari mavjud va ularning baholari ham 
har xil. 
Bahoni bozor sug„urtasini (kafolatini) ta‟minlash
.
Bahoni shakllantirishning oxirgi bosqichi tuzatishlar kiritilgan oxirgi bahoni 
sug‗urtalash yoki kafolatlashdir. Bunday sug‗urtalashni oldi-sotdi shartnomalari yoki 
etkazib berish shertnomalariga bir qator qo‗shimcha shartlar kiritish yo‗li bilan amal-
ga oshiriladi. Bunday shartlar biznes-rejada albatta ko‗rsatilishi kerak. 

Bozor baholarini o‘zgarishi bo‘yicha shartnomaga qo‘shimcha shartlarni 
kiritish mumkin:
a) baholarni pasayishi bo‗yicha qo‗shimcha shart - bozor bahosining har 
qanday pasayishi, shartnomada belgilangan baholarni pasayishiga olib keladi. Bahon-
ing oshib ketishi e‘tiborga olinmaydi; 
b) bozor bahosini oshib borishi bo‗yicha qo‗shimcha shart - bozor bahosining 
har qanday oshishi shartnomada belgilangan bahoning oshishiga olib keladi; 
v) bahoning har qanday o‗zgarishi bo‗yicha qo‗shimcha shart - bozor bahosin-
ing o‗zgarishiga ko‗ra shartnoma baholari oshishi yoki pasayishi mumkin.
 

Xarajatlarning oshib ketishi yoki kamayishi extimolligi. 
Biznes rejani ishlab chiqishda inflyasiya bo‗yicha tavakkalchilikni (xavfni) 
mahsulot etkazib beruvchi va iste‘molchi o‗rtasida turli shakldagi shartnomalarni 
tasdiqlash orqali taqsimlash maqsadga muvofiq bo‗ladi (8.3-jadval). 
8.3-jadval 
SHartnomalar shakli bo‗yicha tavakkalchilikni taqsimlanishi.