Mavzu: Monopoliya; Monopol raqobat; Oligapoliya

Mavzu: Monopoliya; Monopol raqobat; Oligapoliya

Reja:

1. Monopoliya

2. Bozor tuzilishi, uning shakllari va

mohiyati

3. Monopol raqobat bozori

4. Oligapoliya

Monopoliya- bozorda hukmronlik qilish. Unda bitta sotuvchi, xaridorlar esa ko`p.

• Monopoliya- bozorda hukmronlik qilish. Unda bitta sotuvchi, xaridorlar esa ko`p.
• Raqobat 4 turga bo`linadi. Bular:

1- miqyosiga ko`ra: tarmoq ichidagi

tarmoqlararo

2- vositasiga ko`ra: narx vositasida

narxsiz (asosan sifat)

3- shakliga ko`ra: G`irrom

Halol

4- Ishtirokchilariga ko`ra: sotuvchilar

iste`molchilar

Iqtisodchilar bir qancha bozor turlarini keltirib

Iqtisodchilar bir qancha bozor turlarini keltirib

o`tishgan.

- sof raqobat bozori

- sof holdagi yakka hokimlik bozori

- monopol sharoitdagi raqobat bozori

• Sof raqobat bozori- bunda juda ko`p miqdordagi firmalar bir xil, o`xshash mahsulotlarni ishlab chiqaradilar. Bozorning shunday holatiki, bunday sharoitda firmalarning soni ham, yirikligi ham bozor bahosining o`zgarishiga ta`sir eta olmaydi.
• Monopol raqobat bozori- to`liq raqobatlashmagan bo`lib, unda qatnashadigan firmalar soni ko`p bo`lib, ularning har biri o`z tovarlari narxini ma`lum chegarada nazorat qiladi, ya`ni ular kichik bo`lsa ham monopol hokimiyatga ega.

Oligapoliya- bu bozor tizimida biror – bir tovarni

sotishda cheklangan firmalar hukmronlik qiladi.

• Monopsoniya- malum bir hududdagi 1 ta firma yoki tashkilot bo`lib sotuvchilar soni ko`p bo`lgan bozor.

It is over!