Ызбекистон республикаси олий ва ырта


Узо= ва =ис=а исти=болда номинал ва реал валюта курсини ысиш омиллари



Download 0,97 Mb.
bet18/65
Sana22.02.2022
Hajmi0,97 Mb.
#88737
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   65
Bog'liq
макроиқтисодиёт маъруза матнлари иқтисодиёт

4.2.Узо= ва =ис=а исти=болда номинал ва реал валюта курсини ысиш омиллари.

Реал валюта курси бир мамлакат товарларини бош=а мамлакат товарларига алмаштириш хисобига сотиш быйича ызаро нисбатлари билан характерланади. Номинал ва реал алмаштирув курси ыртасидаги боғли=лик =уйидаги кыринишга эга.


Pd
Er  En х -------
P f
Ер- реал валюта курси;
Еn- номинал валюта курси;
Pd- ички нархлар даражаси (миллий валютада);
Pf - хорижий нархлар даражаси (хорижий валютада);
Реал валюта курси икки мамлакатда ишлаб чи=арилган товарларнинг нисбий нархи, шу билан бирга реал валюта курси икки томонлама ёки самарали былиши мумкин.
Реал алмаштириш курси =анчалик паст былса, махаллий товарлар нисбатан арзонро= былади ва соф экспорт кыпаяди. Реал алмаштириш курсини аниқлашда бир =атор ёндашувлар мавжуд. Реал алмаштириш курси экспорт ва импорт учун яро=ли былган товарлар нархини хал=аро савдо объекти бўлиб хисобланмаган товарлар нархига нисбати сифатида аниқлаш мумкин:
Pt
Er = ---------
Pn

Бу ерда:
Pt - экспорт ва импортга яро=ли былган товарлар нархи;


Pn - хал=аро савдо объекти былмаган товарлар нархи.
Бу кырсаткич маъносига кыра мамлакатнинг хал=аро ра=обатбардошлигини бахолашга ёрдам беради.
REF нинг пасайиши ёки реал =имматлашиш хал=аро алмаштириш учун яро=ли былган товарларни ишлаб чи=аришда ички харажатларни ысишида акс этади. Баъзан REF мамлакат ичида махсулот бирлигидаги мехнатга ха= тылаш харажатларини худди шу кырсаткич быйича хорижникига нисбати билан аниқланади.
W
Er= En ­­­-----
Wt
Бу ерда:
Ер - реал алмаштирув курси.
W - мамлакат ичидаги мехнатга ха= тылашнинг чегаравий харажатлари;
Wt - хорижда мехнатга ха= тылашнинг чегаравий харажатлари.
En - номинал алмаштирув курси.
Бу кырсаткич =анчалик юқори былса, мамлакат ичида махсулот ишлаб чи=ариш =имматро= ва ра=обатбатдошлик пастро= былади.
Узо= муддатли алмаштирув курсининг динамикасини аниқловчи асосий омиллар бўлиб пул массаси динамикаси (М), реал ЯММ (Y) ва ха=и=ий коэффициентлар (К) бўлиб хизмат қилади.
М Yf Kf
R = ( ----- ) . (------) . (------)
Mf Y K
Бунда r - махаллий валюта бирлигида хорижий валюта нархи. Бу тенгламадан келиб чи=адики, мамлакат ичидаги пул массасининг ысиш суръати хорижникига =араганда юқори былса, реал хорижни ЯММ ысиш суръати мамлакат ичидагидан баландро= былса хамда хориж хул=ий коэффициентлар ысиш суръати мамлакат ичидагидан баландро= былса хорижий валюта нархи махаллий валютага нисбатан кытарилади. Щул=ий коэффициентлар динамикаси (К) чет элдаги ва бозор фоиз ставкалари даражасидан (I ва If ызаро муносабати), хорижда ва мамлакат ичида кутилаётган инфляция даражасидан (re ва ref), хамда берилган мамлакат савдо баланси динамикасига боғли= (ТВ). Бош=а шунга ыхшаш холатларда хориж валютасини махаллий валюта бирлигидаги нархи ысиб боради. (яъни хориж валюта курси ысиб боради) агар, Берилган мамлакатда пул таклифи ошади (яъни «ички» пул массаси (М) ысиб боради);
Хорижий давлатдаги пул таклифи тушиб кетади (Mf) хориждаги реал ЯММ кыпаяди (Yf);
Берилган мамлакатдаги реал ЯММ кыпаяди (Y);
Хорижда фоиз ставкаси ошади (Kf);
Берилган мамлакатда фоиз ставкаси пасаяди (К);
Берилган мамлакатда кутилаётган инфляция ошади (Re);
Хорижий мамлакатда кутилаётган инфляция пасаяди (Ref);
Берилган мамлакат савдо баланси камаяди (ТВ).
Харид =обилияти концепциясига мувофи= хал=аро ра=обат борган сари хал=аро савдода =атнашувчи товар ва хизматларга ички ва хорижий нархларни тенглаштиришга =араб боради. Агар берилган мамлакатдаги инфляция хорижни инфляция суръатидан юқори былса, у холда мавжуд тенг шароитларда миллий валютани арзонлаштириб бориш тенденцияга эга былади. Берилган концепцияга мувофи= валюта курси доим турли мамлакатлардаги нарх даражалари динамикасидаги фар=ни компенсациялаш учун =анча зарур былса, шунча тенг ми=дорда ызгаради. Чунки,
Pd = r*Pf
Бу ерда r - миллий валюта бирлигидаги хорижий валюта нархи.
Pd - «ички» нархлар даражаси;
Pf - хориждаги нархлар даражаси;
Номинал алмаштириш курси динамикасини прогнозлаштириш учун фойдаланиладиган харид =обилияти поритети концепцияси нархларнинг бехосдан ысиши мавжуд былмаган узо= муддатли даврда (10 йилдан бошлаб) реалистик натижалар беради.



Download 0,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish