Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус



Download 415,5 Kb.
bet9/25
Sana24.02.2022
Hajmi415,5 Kb.
#194462
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   25
Bog'liq
МАЪРУЗА метрол

Юклаш схемасини танлаш.

Юкларни таксимланиши масаласини мухандислик амалиётида купрок таркалган холатлар учун булган ечимларни куриб чикамиз.


Плиталарни синашда бир хил:
а) балкаларга эркин таянувчи, кесилувчи плиталар;
б) купораликли кесилмайдиган конструкциялар.
Биринчи холда тадкик килинаётган кесимнинг икки тарафига бир ярим ораликни юклаш етарли, чунки плита майдони буйича юклашнинг бундан кейин ошириб борилиши деформациянинг кандайдир ошишига олиб бормайди.
Агар балкалар орасидаги тулдирувчи йигма темир бетон плиталардан ёки бошка шу каби конструкциялардан иборат булса, у холда синалаётган плитадан ташкари биринчи плитанинг икки тарафидан яна биттадан плитани юклаш лозим булади.
Купораликли кесилма плиталарни синаш холатида юкни синалаётган ораликка, хамда унинг икки тарафига бир оралик утказиб, биттадан ораликка куйилади. Мазкур холат учун плита урта ёки чекка ораликда жойлашишига караб юкнинг таксимланиши схемаси 1- расмда келтирилган.

Келтирилган схемадан куриниб турибдики, синаш учун чекка ораликдаги плитани танлаш фойдали, чунки бу холда синаладиган конструкция минимал юкланишида энг куп деформация беради. Юклар бир оралик атрофида, бир ораликли плита холатидаги каби, плитани тутиб турувчи балка укига параллел йуналишда, яъни юк кутарувчи балкалар орасидаги масофанинг учтасига тенг килиб жойлаштирилади.


Балкаларни синашда, юкни таксимлаш схемаси уларнинг конструкциясига кура, хамда улар орасидаги тулдирувчининг конструкциясига караб белгиланади. Кесилувчи конструкцияли тулдирувчидан иборат бир ораликли балкаларда юк 2-расмда келтирилган схемага мувофик бутун ораликка таксимланади.
Кесилмас конструкцияли тулдирувчидан иборат бир ораликли балкаларда юк 3-расмда келтирилган схемага мувофик бутун оралик буйлаб таксимланади. Улардан иккитаси бевосита синалаётган балкага ётади, иккита кейингиси эса 3-расмдаги схемага мувофик бир оралик утказилиб жойлаштирилади.
Бундай схема кайишкок куп ораликли плитали бикр балкалар учун окилона хисобланади.
Юклашнинг биринчи схемасида плита таянчи деформацияланмаслиги ва плитанинг таянч кесимининг бурилишига каршилик курсатмаслиги учун идеал хисобий схема талабига купрок даражада жавоб беради. Бирок синовларда хамма вакт хам юклашнинг кайси схемасига афзаллик бериш кераклигини олдиндан аниклаш кийин. Шундан келиб чикиб, аввал юклашни биринчи схема буйича, кейин эса плитанинг буш ораликларини юклаш максадга мувофик хисобланади. Конструкция холати хакида катъий фикр бериш учун, улчанган деформацияларнинг икки кийматидан каттароги хисоблашларга олинади.
Агар синалувчи балка девордан биринчи булса, унда юклаш 4-расмдаги схемага кура амалга оширилади, синовнинг иккинчи боскичида эса - утказиб юборилган оралик юкланади. Худди аввалги холдагидек, хисобларда улчанган деформациянинг энг катта кийматидан фойдаланилади.
Куп ораликли балкалар солкиликнинг кайси ораликда аникланиши лозимлигига кура юкланади. Чунончи, агар солкиликни асосий, иккинчи даражали балкаларда ёки оралик шарнирларда улчаш лозим булса, унда юклашни 5-расмдаги схемага мувофик амалга ошириш лозим.
Балка укига нормал йуналишдаги плиталарга юкнинг таксимланиши худди бир ораликли балкалардагидек юз беради.
Купораликли кесилмас балкаларни синашда юклаш схемасини танлаш таянч урнатиш билан аникланади. Масалан, уч ораликли кесилмас ковургали темир бетон ораёпма балкалар прогон куринишда урта таянчларга эга булиши мумкин ёки улар прогон ва ковургали балкалар билан бикр богланган тиргаклардан иборат булиши мумкин. Бу иккала холат учун юклаш схемаси хар хил булади.
Биринчи холда (А Е балкаси) балкага икки ёкдан ораликни утказиб бир участкадан бирлашувчи плиталар юкланади. Бундай юкланишнинг схемаси 6-расмда берилган.

Деформация улчанганидан сунг синалаётган балка каршисидаги икки буш плита оралиги юкланади ва яна кераклик улчовлар олинади. Деформациянинг энг катта киймати хисобий деб кабул килинади.


Иккинчи холда (BF балкаси) синалаётган балка оралигига ёндошган икки плитани ва бир оралик утиб битта плитани юклаш кифоя килади. Ундан сунг синалаётган балка каршисидаги иккита буш ораликни юкланади ва юклашнинг иккинчи боскичига боглик булган кераклик улчовлар амалга оширилади. Деформацияларни улчашнинг ва уларнинг хисобий кийматини танлашнинг умумий тартиблари биринчи холатнинг айнан узи.
Прогонларни синашда юклаш схемаси прогонларнинг ораликлиги ва прогон ушлаб турувчи балкалар тизими оркали аникланади. Бир ораликли прогонлар худди бир ораликли балкалар каби юкланади. Прогон укига нормал булган йуналишда юклаш синалаётган прогонга балкадан максимал босим берилишини хисобга олган холда амалга оширилади.
Купораликли прогонларни синашда синалаётган оралик ва яна иккита оралик 7-расмда курсатилган схемадагидек юкланади. Прогонлар ушлаб турган балкалар прогоннинг икки тарафидан юкланади.

Агар прогонинг чекка оралигидаги деформацияларни улчаш лозим булса, у холда синалаётган ораликни ва бир оралик утказиб яна бир оралик, яъни агар АС оралиги синалаётган булса АС ва ДЕ оралиги, ёки агар /В оралиги синалаётган булса /В ва ДЕ ораликларини юклаш кифоя.


каватлараро ораёпмаларни тутиб турувчи колонналарни синашда ук буйича сикувчи кучни ва кундаланг кесимнинг бош укига нисбатан эгувчи моментни акс эттириш лозим. Бу колонналарнинг одатда иншоотларда номарказий юкланиши билан богланган.
Бир вактнинг узида хам максимал укли куч, хам максимал эгувчи момент олиш деярли хеч качон содир булмайди. Шунинг учун синовларда юклашнинг бир неча схемасини амалга оширишга тугри келади. Одатда бир гал энг куп нормал куч ва озгина эгувчи момент хосил булса, бошкасида максимал эгувчи момент ва озгина сикувчи куч хосил булади. Демак Д колоннада максимал сикувчи зурикиш хосил килиш учун унга туташувчи прогон ва балкаларни схема буйича юкланади.

Колонналарнинг буйлама ва кундаланг каторлари текислигида максимал эгувчи момент олиш учун юклашни 8-расмдаги схемага мувофик амалга ошириш лозим.


Арка ва сводларни синашда юклар хох симметрик зайлда, хох бир томонлама схемада таксимланади. Бу билан синалаётган конструкциянинг турли участкаларида деформациянинг максимал кийматини олиш таъминлаб берилади. Шундан келиб чикиб, свод ва аркаларни юклаш куйидаги схема буйича амалга оширилади.
Аввал конструкциянинг ярим оралиги юкланади. Юкни бироз ушлаб туриб, деформациялар улчанганидан кейин, ораликнинг иккинчи ярми юкланади ва яна кераклик улчов ишларини амалга оширилади. Сунгра синовнинг биринчи боскичида куйилган юк олинади. Конструкция шу холатда яна юк остида ушлаб турилади ва деформация улчанади, ундан сунг юк олинади. Конструкция юксиз холда ушлаб турилганидан сунг асбоблардан якуний деформациялар улчами олинади.
9-расмда цилиндрик сводни боскичлар буйича юклаш схемаси келтирилган. Юпка деворли арка ва сводларни синашда кулф кесимига симметрик равишда учдан бир ораликка кушимча юк куйилади. Бу мазкур кесимда максимал солкилик олиш имконини беради.
Фермаларни синашда турлича юклаш схемалари кулланилади. Хар бир хусусий холда юклаш схемасини синаладиган ферманинг конструкциясидан ва синов учун куйилган вазифадан келиб чиккан холда танланади.
Фермалар юкори камарга жойлашган юкни кутариши мумкин. Агар осма шифт булса ёки ферма кандайдир курилмани ушлаб турса, у холда остки камар хам юкланган булиб чикади. Томкоплама конструкциясига кура юклар текис таксимланган ёки ферманинг богичларида жойлашган йигма кучлар куринишида булиши мумкин.
Агар ферманинг энг катта солкилигини ёки юкори ёки остки камаридаги максимал кучни аниклаш талаб этилса, унда барча куринишдаги фермалар бутун оралик буйлаб юкланади.
Агар ферманинг юкори камари билан пастки камарининг кесишув нуктаси таянч нуктасидан ташкарида булса, у холда панжара стерженларидаги энг куп кучни топиш учун фермани аввал бир тарафлама юк билан юклаб, кейин уни бутун оралик буйлаб юклаш, ва нихоят бошлангич бир тарафлама юкни олиб ташлаш керак. Хар бир юклашдан кейин ферма юк остида ушлаб турилади, сунгра панжара стерженларидаги деформациялар улчаниб олинади. Юклашнинг хар бир боскичи ферма панжараси турли стерженларидаги энг куп кучни аниклашни таъминлайди. Юклашнинг бундай схемаси 10-расмда келтирилган.
Ферманинг остки камари юкланганда юклаш схемаси узгармайди. Остки камари билан устки камарининг кесишув нуктаси таянч кесимининг ташкарисига чикмайдиган фермаларда панжара стерженининг кучи бутун оралик буйлаб симметрик юклаш оркали аникланади.
Шундай килиб, синовнинг барча холатларида конструкциянинг юклаш схемаси назария ва конструкцияни хисоблаш асосий холатларидан келиб чиккан холда танланади.

Download 415,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish