Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги



Download 0,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/25
Sana15.05.2021
Hajmi0,8 Mb.
#64313
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   25
TALAFFUZ NORMALARI. 

 

Kishilar  yoshlikda  o`zi  mansub  bo`lgan  sheva  normalari  asosida  til  o`rganadilar. 

Dialektal normalar juda qat`iy va qattiq amal qilgani uchun ularni buzish, ulardan qutulish oson 

ish  emas.  Nutq  shaxsiy  hodisa.  Nutqni  har  bir  shaxsning  o`zi  tuzadi.  Normativlarni  tanlash, 




baholash  ham  shaxs  tomonidan  bajariladi.  Norma  bir  variantni  tanlaganiga  qaramasdan,  uning 

yonida  boshqa  (shaxsiy)  variantlar  ham  turadi.  Agar  so`zlovchi  adabiy  normalarni  yaxshi 

egallamagan  bo`lsa  yoki  o`z  shevasi  bergan  "shaxsiy"  variantni  afzal  deb  qarasa,  uning  nutqi 

adabiy normadan chetlashuvi mumkin. 

Adabiy normani  buzish nutq  so`zlayotgan jarayonda to`siq  hosil  qilmagan  hollarda  ham 

tinglovchiga malol keladigan nimanidir paydo qiladi. Qiyoslang: Rais boradigon bo`pti. 

Talaffuz deganda tilning tovush sistemasi  - fonemalar,    ularning    sifatlari,    ma`lum   

fonetik sharoitlarda o`zgarishlari ko`zda tutiladi. 

O`zbek tili xususiyat jihatidan qariyb mustaqil qardosh tillarga teng bo`lgan uch lahjadan 

tarkib  topgan.  Bu  lahjalar  adabiy  tilda  so`zlayotgan  kishilar  nutqida  har  qadamda  o`zining 

borligini sezdirib turadi. 

Adabiy  talaffuz  ba`zi  bir  uslubiy  xususiyatlariga  ham  egadir.  Ba`zan  so`z,  so`z 

birikmalarining  oddiy  talaffuzidan  nazmiy  yoki  kitobiy  talaffuzi  farq  qilib  turadi.  Bunday 

talaffuzda  so`zlar  uslubiy  buyokka  ega  buladi.  So`zlashuv  nutqida  esa  ular  uslubiy  buyoksiz 

aytila  beradi.  So`zlarning  talaffuzi  turli  shaxslarda  turli  nutq  sharoitlariga  ko`ra  qandaydir 

darajada o`ziga xoslik kasb etishi mumkin.  

 


Download 0,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish