Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

1-mavzu. Ekologiya fanining predmeti, tadqiqot usullari va vazifalari

1.1. Ekologiya to’g’risida tushuncha.

1.2. Ekologiyaning bulim va tarmoqlari.

1.3. Ekologiya fanining predmeti va ob’ekti.

1.4. Ekologiyaning ilmiy-tadqiqot metodlari.

1.5. Ekologiya fanining ahamiyati, maqsadi va vazifalari.

1.1. Ekologiya to’g’risida tushuncha Ekologiya bo’yicha turli tushunchalar mavjud. Ekologiya tirik organizmlarning ular yashab turgan muhit bilan o’zaro munosabatlari to’g’risidagi fan sifatida ekanligi tan olinadi.”Ekologiya” atamasi (grekcha oykos- uy, yashovchi, makon va logos- ta’limot ) ni ilmiy muomalaga birinchi marta nemis olimi Yernest Gekkel (1866) kiritgan. U ”ekologiya-bu tabiat iqtisodiyotini bilish, bir vaqtning o’zida tirik organizmlarning muhitni organik va noorganik komponentlari bilan bo’lgan barcha munosabatlarni tadqiqot qilishdir”, deb ta’rif byergan. Keyingi davrda ekologiya tushunchasi kengayib bordi. Ekologiya qonuniyatlarining organizmlar majmuasiga turlar, ko’p turli turkumlar, nihoyat tirik organizmlarning barchasi kiritildi. Ekologiya barcha darajalardagi biologik tizimlarni tashkil qilish va funktsional mavjud bo’lish to’g’risidagi fan, degan maqomni oldi. Keyingi vaqtlarda ekologiya tabiiy, texnika, qishloq xo’jalik va boshqa fanlarga kirib bormoqda. Boshqacha aytganda, bu hodisani ekologiyalashtirish, deb ataladi Ekologiyalashtirish jamiyat ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda ekologik xavf-xatarning oldini olish maqsadida fan va amaliyotni birlashtirishga imkon byeradi.