Ызбекистон Республикаси =ишло= ва сув хыжалиги вазирлиги

Топшириқ:
Ток тупларини ўстириш тизими ва токзордаги тиргович хиллари билан 
танишиш. Кенг тарқалган – тик симбағазли соявонли ва икки томонли 
28 

---

расмини чизиш. Расмда сим яруслари ва оралиқ устунлар жойланиши 
бўйича масофаларини белгилаш. 
100 га майдондаги токзорга уч ярус симли тик сўриларни қуриш учун 
зарур бўлган асосий, оралиқ устунлар, симлар ва харсанг тошлар 
миқдорини ҳисоблаш. 
Сўрилар қуришда материаллар миқдори билан 10 % заҳирани назарга 
олиш керак. 
Иш тартиби: 
Кенг тарқалган тик симбағазли сўри, соябонли ва икки томонли 
сўриларни схематик расмлари чизилади ва расмда сим яруслари, асосий ва 
оралиқ устунлар жойланиши белгиланади. 
100 гектар токзорга зарур миқдордаги асосий, оралиқ устунлар, сим ва 
ҳарсанг тошларни ҳисоблаш. 
Ечиш тартиби: 
Жами майдондаги тик симбағазли сўри учун керак бўлган асосий 
устунлар миқдорини ҳисоблаш учун: 
а) Ток тупларини озиқланиш майдонини билиш билан 1 га. даги 
қаторлар сони аниқланади; 
б) Бир қаторга сарф бўлган асосий устунлар сони ҳисобланади ва 
буни бир гектардаги қаторлар сонига кўпайтириб, 1 гектарга 
сарфланадиган асосий устунлар миқдори ҳисобланади. Берилган майдонга 
кўпайтириш билан жами майдонга сарф бўладиган асосий устунлар 
миқдори топилади. Оралиқ устунлар, сим ва харсанг тошларни миқдорини 
ҳисоблаш юқорида кўрсатилган тартибда ҳисобланади. 

Материаллар ва жиҳозлар :
 
Сўрилар қуриш учун қўлланиладиган, турли хил устунлар ва 
симлар намунаси. 
Токзорларда энг кўп тарқалган сўриларни схемалари. 

Назорат саволлари: 
 
Токни сўрига кўтармай ерда ўстириш. 
Токни вертикал сўриларда ўстириш. 
Соявонли ва икки томонли тик симбағазли сўрилар. 
Тик симбағазли сўри қуриш. 
Бир гектар токзорда тик симбағазли сўри қуриш учун керак бўлган 
асосий, оралиқ устунлар, сим ва ҳарсанг тошларни ҳисоблаш.