Ызбекистон давлат жисмоний тарбия институти

Услубий кўрсатмалар. Кўрсатилган яқинлаштирувчи машклар депсиниш техникасини ўрганишга ёрдам беради. Уларни бажараётганда силкинч оёқ ва қўл ҳаракатларининг амплитудаси энг катта бўлишига, депсинувчи оёқ ва гавданинг тўла тўғриланишига эришиш керак. Шундан кейин юқорига осиғлиқ нарса баландлигини аста секин ошира бориб, унга сакраб етишни машқ қилса бўлади. Гавдани тик тутиб планкадан "кўтарилиб" ўтишга асосий эътибор бериш керак. Югуриб келиш узоқлиги ва тезлиги, шунингдек, •планканинг баландлиги ўзгариб туради. Бу машкда илгари ўзлаштирилган депсиниш ҳаракатлари мустаҳкамланади.
3-вазифа. Депсинишга тайёрланишни ва югуриб келишдаги охирги қадамлар ритмини ўргатиш. Машқлар. 1. "Кўтарилиш" усулида планкадан сакраб ўтиш-югуриб келаётганда охирги 2-4 қадам узунлиги ортади, бу қадамларда оёклар таги тўла • ерга қўйилади, югуриб келаётганда гавда олға энгашган бўлади. 2. Шунинг ўзини силкинч оёқда силжишни тезлатиш ва тосни олдинлатиб юқори чиқариш ҳисобига охиргидан битта олдинги қадам узунлигини орттириб ва охирги қадам узунлигини камайтириб (1-1 'V, оёқ таги узунлигича) бажарилади. . • . '
Услубий кўрсатмалар. Кўрсатилган барча машқпарда гавданинг у.о.м. оҳиста пасая боришига эришиш жуда муҳим. Депсинишга тайёрланиш охирги қадамлар қандай ритмда бажарилишдан қатъий назар, ҳар доим югуриб келиш тезлигини ошириш билан боғлиқ бўлиши керак. Силкинч оёқцан депсинувчи оёққа -ўтишдаги аоссий ҳаракат елкаларни олдинда тутиб қолган ҳолда, тосни олдинлатиб юқорига чиқариш бўлиши керак.
4-вазифа. "Перекидной" усули билан сакрашда гавда айланишларини ўргатиш.
Машқлар. I. Бирор нарса яқинида ён томон билан туриб ва шу нарсага яқин томондаги қўл билан унга таяниб, силкинч оёқни шиддат билан иложи борича баланд кўтараётиб, тосни ичкари томон туриш ва оёқ учида баланд кўтарилиш. 2. Шунинг ўзини силкинч оёқ билан бирга тоснинг шу томонини ҳам баланд кўтариб, тосни эса сач олдиндатиш. Умуман бу ҳаракат тепсиниш билан тугайди. 3. Шунинг ўзига букик қўлни шиддат билан силкиш қўшиб бажариш. 4.. Юқоридаги 1,2 ва 3-машкларни юриб кета туриб, елкаларни баланд-баланд кўтариб бажариш. 5. Шунинг ўзини эркин сакраб кўтарилаётганда силкинч оёқ билан иккала қўлни гавда ёнига тез тушириш (гавда билан оёқ битта тўғри чизиқда бўлади), Силкинч оёкда ёки иккала оёкда баравар ерга тушиш. Ерга тушиш пайтида гавда узуна ўқ атрофида 180° бурилиб улгуришига эришмоқ лозим. Энгашиб таяниб турганда депсинувчи оёқ тиззасини букиш билан бир вақтда оёқни ҳам, тосни ҳам ташқарига буриб оёқ тагини орқага букиб, товонни оёқни силкинч оёқ юқориси-думба томон йўналтириш. 6. Шу машқнинг ўзи, лекин қўлларни ён томонларга кўтариб туриб, депсинувчи оёқ тиззасини букиб, тосни узуна ўқ атрофида ташқарига буриш; ҳар гал бурилганда, гавдани таянч оёқ учида баланд кўтариш. 7. Шунинг ўзи, лекин эркин силкинч оёққа тушиб, 180° бурилаётганда силкинч оёқ билан иккала қўлни тез пастга тушириш. 8. Енламасига 3-5 қадам югуриб келиб, шу ҳарак^атнинг («пируэт»ларнинг) ҳаммасини унчалнк баланд бўлмаган планкадан ошиб ижро этиш; кейинги планкани тобора баландга кўтариб, узоқроқдан 30-35° бурчак ҳосил қилиб катта тезликда югуриб келиб, ўша машқнинг ўзини бажариш.