Iymon qo'shigi

58
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

3.5. Mehnatni muhofaza qilishning jamoat nazorati
Mehnat qonunlari, xavfsizlik texnikasi, sanitariyasi norma 
hamda qoidalarining bajarilishini kuzatib boradi. Mehnatni 
m uhofaza qilish kom issiyalari va jam oat inspektorlari 
bajaradigan ishlarning tarkibi kasaba uyushmasi tomonidan 
tasdiqlangan qarorlar bilan belgilangan.
Mehnatni muhofaza qilishning jam oat nazoratini olib 
borayotgan shaxslarga va tashkilotlarga nisbatan ma'muriyatning 
asosiy vazifasi nazorat qiluvchi shaxslarning takliflarini qo‘llab- 
quwatlash va ulaming ishlarini amalga oshirishni tezlatish hamda 
yordam ko‘rsatishdan iborat.
9
NAZORAT SAVOLLARI
1. Mehnatni muhofaza qilish bo'yicha davlat nazorat tashkilotiga 
kimlar kiradi?
2. Kasaba uyushma qo'mitasi qanday qonuniy ishlarni amalga 
oshiradi?
3. Sanitar nazoratini kim amalga oshiradi?
4. Energetika nazorati qaysi tashkilot tomonidan amalga oshiriladi?
5. Yong‘inga qarshi kurashish nazoratining vazifalari va maqsadi 
nimadan iborat?
6. Jamoat nazorati qanday nazorat?
59
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

4-bob.
 
MA’MURIYATNING XAVFSIZ VA SO G ‘LOM
ISH SHAROITINI TASHKIL QILISH
MAJBURIYATLARI
Axborot-kutubxonalarda, tashkilotlarida xavfsizlikni ta’min- 
lash va ish sharoitini yaxshilash ma’muriyatning asosiy vazifasi 
sifatida mehnat qonunlarida yozib qo'yilgan. M a’muriyat 
tarkibiga rahbar xodimlar, ma'muriy-xo'jalik ishlarini amalga 
oshiruvchi rahbar muovini moddiy mablag'larni taqsimot bilan 
ishlatish va uni nazorat qilish ishlarini olib boruvchi shaxslar 
kiritiladi.
Ma’muriyat xodimlariga qo‘yiladigan asosiy talablar shundan 
iboratki, ular davlat siyosati va uni amalga oshirish, davlat va 
xalq manfaatlarini yaxshi tushungan bo‘lishlari, mehnat sharoiti 
tartibini saqlay bilishlari, ishchilarni mehnat intizomini saqlash 
va ishga rag‘batlantirish, ish unumini oshirish darajasini bir 
necha o‘n yil oldindan ko‘ra biluvchi shaxs bo‘lishlari kerak.
Ma'muriyat zimmasiga yuklatiladigan majburiyatlar, asosan, 
ishchilar bilan ma’muriyat o‘rtasida tuziladigan mehnat biti- 
midan kelib chiqadi. Mehnat bitimini tuzish majburiyati 0 ‘zbe- 
kiston Respublikasining Mehnat va aholini ijtimoiy himoya 
qilish vazirligi tomonidan belgilangan. Bu qonuniyat sifatida 
quyidagicha tahlil qilinadi. Ishchi ma’lum mutaxassislik bo‘yicha 
belgilangan ishni axborot-kutubxona muassasasi ichki tartib- 
qoidalariga rioya qilgan holda bajarishni, ma’muriyat esa mehnat 
qonunlariga asosan va jamoat bitimida ko‘zda tutilgan ma’lum 
miqdordagi majburiyatlar mundarijasini o‘z zimmasiga oladi.
Mehnat qonunlarida ko‘zda tutilgan majburiyatlar quyida- 
gilardir: har bir ishchi, xizmatchini mutaxassisligi va malakasiga 
qarab ma’lum ish joyi, sog‘lom va xavfsiz ish sharoiti, sifatli 
ish qurollari bilan ta’minlash, mehnat intizomini har taraflama 
mustahkamlash, ish sharoitini kundan kunga yaxshilab borishni 
ta'minlash maqsadida zarur texnik jihozlar o'rnatish, shu-
60
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ningdek, mehnatni muhofaza qilishning nomenklatura chora- 
tadbirlarini amalga oshirish.
Bundan tashqari, rahbar xodimlarga xizmat vazifalari ham 
yuklanadi. Bu vazifalar boshqaradigan lavozimga doir yo‘riq- 
nomada belgilangan bo‘ladi.