Ixtiroga o‘zbekiston respublikasining patentini berish uchun talabnomalarni tuzish, topshirish va ko‘rib chiqish qoidalari to‘G‘risida

I BOB. IXTIROGA PATENTNI BERISh UChUN TALABNOMA TUZISh VA TOPShIRISh. 
TALABNOMA TOPShIRISh HUQUQIGA EGA ShAXSLAR
1-§. Ixtiroga patent berish uchun talabnoma 
1. Qonunning 
6-moddasiga 
muvofiq agar ixtiro sifatida berilgan obyekt, agar u yangi, 
ixtirolik darajasiga ega va uni sanoatda qo‘llash mumkin bo‘lsa, u huquqiy muhofaza qilinadi.
Agar ixtiro texnika taraqqiyoti darajasidan ma’lum bo‘lmasa, u yangi deb hisoblanadi.
Agar ixtiro texnika taraqqiyoti darajasi haqidagi ma’lumotlardan yaqqol ayon bo‘lmasa, 
ixtirolik darajasiga ega bo‘ladi. 
Texnika taraqqiyoti darajasi ixtiro ustuvorligi sanasiga qadar jahonda ommaga oshkor 
bo‘lgan har qanday ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. 
Agar ixtiro sanoat, qishloq xo‘jaligi, sog‘liqni saqlash va boshqa sohalarda foydalanish 
mumkin bo‘lsa, u sanoatda qo‘llash mumkin deb hisoblanadi.
2. Qonunning 6-moddasi 
sakkizinchi qismiga 
muvofiq mahsulot yoki usulga tegishli bo‘lgan 
har qanday texnik yechim ixtiro sifatida e’tirof etiladi. 
a) ixtiro ob’ekti — mahsulot. 
Ixtiro ob’ekti sifatida mahsulotga, xususan, qurilma, modda, mikroorganizm shtammi, 
o‘simliklar yoki hayvonlar hujayralarining turlari kiritilgan. 
Qurilmalarga konstruksiyalar, konstruktiv elementlar yoki konstruktiv elementlar majmui 
bo‘lgan hamda funksional-konstruktiv birlikni tashkil qilgan buyumlar kiradi. 
Qurilmalarga mashinalar, asboblar, apparatlar, uskunalar, instrumentlar, mahkamlovchi 
buyumlar, mashina detallari, aloqa vositalari, qurilish konstruksiyalari va boshqalar kiradi. 
Moddalarga:
kimyoviy birikmalar, bularga, shuningdek, shartli ravishda yuqori molekulyar birikmalar va 
gen injeneriyasi mahsulotlari bo‘lgan rekombinant nuklein kislotalar, vektorlar va h.k. kiritilgan; 
kompozitsiyalar (tarkiblar, aralashmalar, qotishmalar, eritmalar va boshqalar); 
yadroviy parchalanish mahsulotlari kiradi. 
Mikroorganizmlar shtammlari, o‘simliklar yoki hayvonlar hujayralarining turlari 
(liniyalari)ga:
bakteriyalar, viruslar, bakteriofaglar, mikrosuvo‘tlari, mikroskopik zamburug‘lar va 
boshqalarning shtammlari; 
o‘simliklar yoki hayvonlar hujayralarining turlari (liniyalari), shu jumladan hujayralarning 
klonlari; 
mikroorganizmlar, o‘simliklar yoki hayvonlar hujayralarining turlari (liniyalari) 
konsorsiumlari; 
xususan mikroorganizmlar, o‘simliklar va hayvonlarning plazmidlari, vektorlari, barqaror 
transformatsiyalangan hujayralarini o‘z ichiga olgan genetik konstruksiyalar, transgen o‘simliklar va 
hayvonlar kiradi. 
b) ixtiro ob’ekti — usul. 
Usulga moddiy vositalar yordamida moddiy ob’ekt ustida bajariladigan o‘zaro bog‘langan 
xatti-harakatlar kiradi. 
3. Quyidagilar: 
ilmiy nazariyalar va matematika usullari; 
tashkil etish va boshqaruv usullari; 
shartli belgilar, jadvallar, qoidalar; 
aqliy operatsiyalarni bajarish qoidalari va usullari; 
elektron hisoblash mashinalari uchun algoritmlar va dasturlar; 
binolar, inshootlar, hududlarni rejalashtirish loyihalari va sxemalari; 

---

estetika talablarini qanoatlantirishga yo‘naltirilgan, mahsulotlarning faqat tashqi 
ko‘rinishiga oid yechimlar; 
integral mikrosxemalar topologiyalari; 
o‘simlik navlari va hayvon zotlari; 
jamoa manfaatlari, insonparvarlik va axloq qoidalariga zid yechimlar ixtirolar deb tan 
olinmaydi. 
4. Qonunning 15-moddasi 
birinchi qismiga 
muvofiq talabnoma bitta ixtiroga yoki yagona 
ixtirochilik fikrini (ixtiro birligi talabini) tashkil etgan tarzda bir-biri bilan uzviy bog‘langan ixtirolar 
guruhiga taalluqli bo‘lishi kerak.
Ixtiro birligi talabiga rioya etilgan hisoblanadi, agar: 
agar ixtiro formulasida bitta ixtiro tavsiflangan bo‘lsa;
agar ixtiro formulasida bir guruhdagi ixtirolar tavsiflangan bo‘lsa: 
ixtiro formulasida bir turdagi (bir qancha qurilmalar, bir qancha turlar va boshqalar), bir xil 
maqsadda foydalanishga mo‘ljallangan, prinsipial aynan bir xil yo‘l (variantlari) bilan aynan bir xil 
texnika natijasini olishni ta’minlaydigan obektlarga taalluqli ixtirolar guruhi tavsiflangan bo‘lsa;
biri ikkinchisini olish (tayyorlash) uchun mo‘ljallangan bo‘lsa (masalan, qurilma yoki 
modda va qurilma yoki moddani butunlay yoki ularning bir qismini olish usuli); 
biri ikkinchisini amalga oshirish uchun mo‘ljallangan bo‘lsa (masalan, usul va usulni 
butunlay yoki uning amallaridan birini oshirish uchun qurilma);
biri ikkinchisidan (ikkinchisida) foydalanish uchun mo‘ljallangan bo‘lsa (masalan, usulda 
foydalanish uchun mo‘ljallangan usul va qurilma; usul yoki qurilma va uning bir qismi; qurilma yoki 
moddani ulardan yangi maqsadda foydalanish uchun qo‘llash va ushbu maqsadga muvofiq ulardan 
foydalansh usuli; qurilma yoki moddadan yangi maqsadda foydalanish va tarkibiy qismi bo‘lgan 
qurilma yoki kompozitsiya) ixtiro birligi talabiga rioya qilingan deb hisoblanadi.