Iv bob. Aholining tabiiy harakati statistikasi

IV bob. AHOLINING TABIIY HARAKATI STATISTIKASI
4.1.Aholi takror paydo bo‘lishining umumiy ko‘rsatkichlari

Tug‘ilgan va vafot etganlar, nikohdan o‘tgan va o‘chganlarning mutlaq soni aholi tabiiy harakatining intensivligini ifodalab berolmaydi. Aholi soni qanchalik ko‘p bo‘lsa, tug‘ilganlar soni ham, vafot etganlar soni ham shuncha ko‘p bo‘ladi. Aholining tabiiy harakati intensivligi haqida fikrlash uchun mutlaq miqdorlardan nisbiy miqdorlarga o‘tish kerak. Buning uchun tug‘ilgan va vafot etganlar sonini aholining o‘rtacha soniga bo‘lish kerak.

Tug‘ilish, vafot etish, nikohdan o‘tish va undan o‘chish holatlari quyidagicha aniqlanadi:

1. 
   Tug‘ilish
   
2. 
   Vafot etish
   

3. 
   Tabiiy o‘sish K^t – tug‘ilish, K^t – Vafot etish K^t
   
4. 
   Nikohdan o‘tish
   
5. 
   Nikohdan o‘chish
   

Aholining yashash koeffitsienti tug‘ilish, vafot etishga nisbatan necha marta yuqori yoki kamligini ifodalaydi.

Har xil vaqt oralig‘ida, tug‘ilgan va vafot etganlar soni bir xil bo‘lmaydi, vaqt oralig‘i qanchalik katta bo‘lsa, ularning soni ham shunchalik katta bo‘ladi va boshqa Bu ko‘rsatkichlarni solishtirish mumkin bo‘lgan holga keltirish uchun, ularni qandaydir bir yilga keltiriladi. U holda tug‘ilish koeffitsienti tug‘ilganlar soni o‘rtacha aholi soniga bo‘linadi va vaqt oralig‘iga ko‘paytiriladi.

Tug‘ilish

Bunda: T – davr uzunligi yillarda.

Aholining tabiiy harakati koeffitsientlari, odatda, 1000 kishiga nisbatan aniqlanadi va natija promilleda (%₀) ifodalanadi.