Iv б ў л и м. Жаҳон хўжалиги. 19-мавзу. Жаҳон хўжалиги ва унинг ривожланиш қонуниятлари

Очиқ иқтисодиёт ички бозорнинг чет эл капитали, товарлари, технологиялари, ахборотлари, ишчи кучининг оқими учун ақлга тўғри келадиган даражада очиқлигини назарда тутади.

Очиқ иқтисодиётнинг афзалликлари қуйидагилардир:
1
Ишлаб чиқаришни ихтисослашуви ва кооперациялашувининг чуқурлашиши;
3
2
халқаро иқтисодий алоқалар тизими орқали жаҳон тажрибасининг тарқалиши;
жаҳон бозоридаги рақобат томонидан рағбатлантириладиган миллий ишлаб чиқарувчилар орасида рақобатнинг кучайиши.
ресурсларни мулоҳазакорлик билан самарадорлик даражасига қараб тақсимлаш;
4
Жаҳон хўжалиги
Таркиби:

• товар ва хизматлар жаҳон бозори;
• капиталлар жаҳон бозори;
• ишчи кучи жаҳон бозори;
• халқаро валюта тизими;
• халқаро молия-кредит тизими;
• ахборотлар соҳаси, ИТИ, маданиятлар

Субъектлар:

• халқ хўжалиги мажмуасига эга давлатлар;
• трансмиллий корпорациялар;
• халқаро ташкилот ва институтлар;
• миллий чегаралардан ташқаридаги хўжаликнинг барча тармоқларига хос фирмалар

Халқаро иқтисодий муносабатлар (ХИМ) тизимига қуйидагилар киради:

• Халқаро меҳнат тақсимоти.
• Халқаро товар ва хизматлар савдоси.
• Халқаро капитал ва хорижий инвестициялар ҳаракати.
• Халқаро ишчи кучи миграцияси
• Халқаро валюта-молия ва кредит муносабатлари.
• Халқаро иқтисодий интеграция.

Халқаро меҳнат тақсимоти ва унга таъсир этувчи омиллар.

Меҳнат тақсимоти – бу тарихан белгиланган ижтимоий меҳнат тизимидир. У жамият ривожланиши жараёнида фаолиятнинг сифат жиҳатдан дифференциацияси натижасида келиб чиқади.

Халқаро меҳнат тақсимоти моҳияти ишлаб чиқариш жараёнининг меҳнат фаолиятини турли шаклларининг ихтисослашуви ва уларнинг кооперациялашувида, ўзаро ҳамкорлигида намоён бўлади. Меҳнат тақсимотини фақат ажратиш жараёни сифатида эмас, балки, жаҳон миқёсида меҳнатни бирлаштириш йўли сифатида ҳам кўриш мумкин.