Aудиторлик фаолияти — аудиторлик ташкилотларининг аудиторлик хизматларини кўрсатиш бўйича тадбиркорлик фаолияти.
O’zbеkistonda audit 1991 yildan tashkil topa boshladi. Ushbu davrdan boshlab auditorlik faoliyatini huquqiy tartibga soluvchi bir qator mе'yoriy hujjatlar ishlab chiqildi.
Auditorlik tеkshiruvi natijalari ko’pchilik iqtisodiy qarorlarni qabul qilish uchun asos bo’lganligi sababli barcha davlatlarda audit yetarli darajada qat'iy tartibga solinadi. Ularning ayrimlarida (masalan, Fransiyada) auditning mе'yorlari, mе'yoriy hujjatlarini bеlgilab, auditorlar va auditorlik firmalarini ro’yxatga olish va ular faoliyati ustidan nazoratni amalga oshirish yo’li bilan davlat ushbu jarayonga aralashadi.
Auditorlik standartlarining ahamiyati quyidagilardan iborat:
-ularga rioya qilinganda auditorlik tеkshiruvlarining yuqori sifatli bo’lishi ta'minlanadi;
-auditorlik amaliyotiga yangi ilmiy yutuqlarni joriy qilishga yordam bеradi;
-muayyan vaziyatlarda auditorlar qanday ish tutishlarini bеlgilab bеradi.
Auditorlik faoliyatini tartibga soluvchi asosiy me’yoriy hujjatlar quyidagilardan iborat:
1, "Auditorlik faoliyati to ‘g‘risida"gi 0‘zbekiston Respublikasi Qonuni. 1992-yil 9-dekabr, Mazkur qonunga 0‘zb Res 13.12.2002-y. 447-II-sonli qonuniga qabul qilingan.So’ngra yangi tahriri Oliy Majlis Senati tomonidan 2021-yil 5-fevralda ma'qullangan O‘zbekiston Respublikasining «Auditorlik faoliyati to‘g‘risida»gi Qonuni 2021-yil 25-fevral kuni imzolandi.
"Auditorlik faoliyatini takomillashtirish va auditorlik tekshirishlarining ahamiyatini oshirish to‘g‘risida"gi 0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 22-sentabrdagi 365-sonli qarori.
Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 22-sentabrdagi 365-sonli qaroriga 2-ilova. “M ajburiy auditorlik tekshiruvi o‘tkazilishidan bo‘yin tovlaganligi uchun xo‘jalik yurituvchi subyektlardan jarima undirish tartibi to‘g’risida” Nizom.
Vazirlar M ahkamasining 2000-yil 22-sentabr 365-sonli qaroriga 3- ilova. “Auditorlik faoliyatini amalga oshirish uchun auditorlik tashkilotlariga litsenziya berish tartibi to‘g ‘risida”gi nizom
"Auditor malaka sertifikatini berish to ‘g ‘risida”gi Nizom. 0 ‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2000-yil 13-oktabrda 977-son bilan ro‘yxatga olingan
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Qimmatli qog'ozlar bozorini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to ‘g‘risida”gi 2006-yil 27- sentabrdagi PQ-475-sonli qaror.
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Auditorlik tashkilotlari faoliyatini yanada takomillashtirish hamda ular ko‘rsatayotgan xizmatlar sifati uchun javobgarlikni oshirish to ‘g‘risida” 2007-yil 4-apreldagi PQ- 615-sonli qarori.
0 ‘zbekiston Respublikasi Auditorlik faoliyatining milliy standartlari.
0 ‘zbekiston auditorlarining kasbga oid Axloq kodeksi. 0 ‘zbekiston auditorlar palatasining 2005-yil 25-iyun 3-sonli, 0 ‘zbekiston buxgalterlar va auditorlar milliy assotsiatsiyasining 2005-yil 4-sonli qarorlari bilan tasdiqlangan.
Mamlakatimizda shakllangan va rivojlanayotgan auditorlik faoliyatini huquqiy-me’yoriy tartibga solish tizimini uchta pog‘onaga bo'lish mumkin. Ushbu tizimning birinchi (yuqori) pog‘onasida 0 ‘zbekiston Respublikasining “Auditorlik faoliyati to‘g ‘risida”gi Qonuni (yangi tahriri) uradi. Ushbu qonun 29 moddadan iborat.
Таянч иборалари: аудиторлик фаолияти тўғрисидаги қонун, аудиторлик фаолиятининг халқаро стандартлари..