Иšтисодий таілил фанининг моіияти, бозор иšтисодиёти шароитида аіамияти ва вазифалари


 - Чизма. Корхонанинг молиявий мустаҳкамлигини ифодаловчи кўрсаткичлар тизими



Download 1,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet109/134
Sana18.07.2022
Hajmi1,59 Mb.
#820965
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   134
Bog'liq
Иқтисодий таҳлил Пардаев М Қ 2011 Дарслик

12.1. - Чизма. Корхонанинг молиявий мустаҳкамлигини ифодаловчи кўрсаткичлар тизими


229 
Корхона молиявий мустаҳкамлигини
ифодаловчи 
муҳим кўрсаткичлардан бири унинг 
даражасидир
. (Ммд). Ушбу 
кўрсаткични аниқлаш учун бизнес-режада кўзда тутилган фойда 
миқдорини (Фбр) меъёрдаги рентабелликни таъминловчи фойда 
миқдорига (Фмр) бўлиш кифоя. 
Фбр 
Ммд = --------------- ; 
Фмр 
Агар ушбу кўрсаткичнинг миқдори бирдан кам бўлса 
(Ммд<1) корхона ҳали молиявий жиҳатдан мустаҳкамлик 
эмаслигидан далолат беради, чунки бу кўрсаткич унинг 
истиқболини таъминлай оладиган даражадаги фойда миқдорига 
эришмаганлигидан далолатдир. Агар Ммд > 1 бўлса унда 
корхона молиявий жиҳатдан мустаҳкам. Негаки, бу кўрсаткич 
корхона меъёр даражасидаги рентабелликни таъминлай оладиган 
фойда миқдорига эришганлигини ифодалайди. 
Корхонанинг молиявий мустаҳкамлигини ифодаловчи яна 
бир кўрсаткич 
ишлаб чиқарилган маҳсулот (иш, хизмат) 
рентабелигидир (Рм).
Ушбу кўрсаткични аниқлаш учун фойда 
сўммасини (Ф) юзга кўпайтириб маҳсулотнинг ҳажмига (М) 
бўлинади: 
Ф . 100 
Рм = -----------------------;
М 
Бу анъанавий кўрсаткич. Аммо молиявий мустаҳкамликни 
ифодалаш учун қўшимча кўрсаткич сифатида хизмат қилади, 
чунки ушбу кўрсаткич орқали корхона меъёрдаги рентабеллик 
даражасига эриша олганми йўқми билиш мумкин. Бу учун 
корхонанинг 
меъёрдаги 
рентабеллик 
даражасининг 
таъминланганлиги
аниқланади. 
Ушбу кўрсаткични (Ртд) аниқлаш учун корхона 
рентабеллигини (Рм) меъёрдаги рентабеллик даражасига (Рме) 
бўлиш кифоя: 
Рм 
Ртд = -----------------;
Рме 
Ушбу 
кўрсаткич 
ҳам 
олдингидек 
бир 
билан 
солиштирилади. Агар унинг миқдори Ртд < 1 бўлса ҳали корхона 


230 
меъёрдаги рентабеллик даражасига эриша олмаганлигидан, агар 
Ртд > 1 бўлса яхши натижага эришганлигидан далолат беради. 
Таҳлил жараёнида ушбу кўрсаткичларни комплекс 
равишда, ундан сўнг ҳар бирини алоҳида-алоҳида ўрганиб 
корхонада мавжуд бўлган ички имкониятларни (резервларни) 
аниқлаш лозим.
Ушбу кўрсаткичлар тизимидан комплекс кўрсаткични 
аниқлаш мумкин. Бу учун унинг бир қанча усуллари мавжуд. Бу 
усуллардан бири ушбу ишнинг 8.3.1. парагрифида келтирилган 
эди. Бундан ташқари комплекс кўрсаткични ҳар бир 
кўрсаткичнинг индивидуал индексларини кўпайтириш йўли 
билан ҳам аниқлаш мумкин. Бунда фақат кўрсаткичлар 
даражасининг бир хил йўналишига эга бўлишини таъминлаш 
лозим. У ҳолда комплекс кўрсаткични аниқлашда қуйидаги 
формуладан фойдаланишни тавсия қиламиз: 

Download 1,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   134




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish