Иқтисодий базис тушунчалар

P
30
20
10

Жадвалдаги талаб билан нарх ўртасидаги боғлиқлик аналитик, яъни функция шаклида берилганда у қуйидагича ёзилади:

Жадвалдаги талаб билан нарх ўртасидаги боғлиқлик аналитик, яъни функция шаклида берилганда у қуйидагича ёзилади:

ёки талаб функциясига тескари функция

 

кўринишида ёзилади.

 

Чизиқли бир ўзгарувчили талаб функцияси

Чизиқли бир ўзгарувчили талаб функцияси қуйидагича ёзилади:

бу ерда Q d 0 ва P 0, параметрлар статистик маълумотлар асосида ҳисобланади.

•  

Чизиқли талаб функцияси графиги

Чизиқли талаб функциясининг графиги қуйидаги тартибда аниқланади. Нарх P=0 бўлганда, талаб максимал қийматга яни Q d = бўлади. Нарх P = га тенг бўлганда, талаб Q d = 0 бўлади. Олинган қийматлар графикда ифодаланиб, талаб чизиғи графигини оламиз, талаб функцияси чизиқли бўлгани учун, нарх Р нолдан гача ўзгарганда, талаб Q d нинг қиймати АВ тўғри чизиғи устида ётади.

•  

0 Q

P

Чизиқли талаб графиги

A
В

Чизиқли талаб графиги

P=0 бўлганда, талаб Q D = бўлади (В нуқта). Товар нархи Р=40 бўлганда, талаб Q D = 0 бўлади.

А нуқта билан В нуқтани туташтирувчи тўғри чизиқ берилган функция учун талаб чизиғини беради.

 

P
40
30
20
10
0 6 12 18 24 Q
A
В

Талабга нархдан бошқа барча таъсир қилувчи омилларни ҳисобга оладиган бўлсак, кўп омилли талаб функцияси қуйидагича ёзилади:

бу ерда Qd- талаб; R- даромад; Z - истеъмолчи диди; W- кутиш; Py - ўрнини босувчи товарлар нархи; Pтўл - тўлдирувчи товарлар нархи; N - харидорлар сони; B- бошқа омиллар.