Иқтисодиёт назарияси

АМАЛИЙ МАШҒУЛОТЛАР УЧУН ТОПШИРИҚЛАР, КЕЙС СТАДИ, ВАЗИЯТЛИ МАСАЛАЛАР ВА ТЕСТЛАР
1-мавзу. “Иқтисодиёт назарияси” фанининг предмети ва билиш услублари.

Савол
1

2
3
4

Эхтиёжларни қонди-риш мақсадида маҳсу-лот ва хизматларнинг ишлатилиши, фойда-ланилиши жараёни нима деб аталади.

Истеъмол жараёни
Талаб
Эхтиёж
Тақсимлаш
1

Қуйидагилардан қайси бири иқтисодий ресурслар таркибини тўлиқ акс эттиради?

Меҳнат воситалари ва ишчи кучи
Капитал, ер, ишчи кучи ва тадбиркорлик лаёқати
Табиий ва инсон ресурслари
Ишлаб чиқаришнинг моддий омиллари
2

Унумли истеъмол қандай соҳада вужудга келади?

Ишлаб чиқа-риш соҳасидан ташқарида
Ишлаб чиқариш соҳасида
Хизмат кўрсатиш соҳасида
Тўғри жавоб йўқ
2

Чекланган ресурслар билан чексиз эҳтиёжларни тўлароқ қондириб боришга қандай эришилади?

Эхтиёжларни қондиришнинг мақбул даражасини аниқлаш
Ресурслардан фойдаланишнинг турли муқобил вариантларидан энг кўп маҳсулот ишлаб чиқаришни таъминлайдиганини танлаб олиш
Муқобил маҳсулотларни ишлаб чиқариш
Ресурларни самарали тақсимлаш
2

Инсоннинг шахсий манфаати, қизиқиш-лари ва турмуш тарзига мослаб қондирилиши мумкин бўлган эҳтиёжлар қандай эҳтиёжлар дейилади.

Якка тарзда қондирилувчи
Биргаликда қондирилувчи эҳтиёжлар
Гуруҳий эҳтиёж
Бирламчи эҳтиёж
1

Кишиларнинг билим ва дам олиш, маданий савиясини ошириш каби эҳтиёжлари қандай эҳтиёж турига киради?

Маънавий эҳтиёжлар
Бирламчи эҳтиёж
Моддий эҳтиёжлар
Иккиламчи эҳтиёж
1

Мамлакат чегарасининг дахлсизлиги, унинг мудофаа қобилиятининг мустаҳкамлигига бўлган эҳтиёж қандай эҳтиёж турига киради?

Умумжамият эҳтиёжлари
Ҳудудий эҳтиёж
Гуруҳий эҳтиёж
Якка эҳтиёж
1

“Австрия” мактаби асосчилари кимлар?

Й. Бем-Баверк
А. Смит
Д. Рикардо
Ҳаммаси тўғри
1

“Иш билан бандлик, фоиз ва пулнинг умумий назарияси” номли китобнинг муаллифи ким?

Ж.М. Кейнс
Адам Смит
Портер
Маршалл
1

“Кўринмас қўл” концепциясининг асосчиси

Ф. Кенэ
Д. Рикардо
А.Смит
Ҳаммаси нотўгри
3

«Сиёсий иқтисод трактати» (1615) номли асари орқали биринчи бўлиб иқтисодиёт назарияси фанига ном берган иқтисодчи олим ким?

Антуан Монкретен
Томас Манн
Адам Смит
Франсуа Кенэ
1

А. Смит ва Д.Рикардо қайси иқтисодий мактабнинг йирик ва- киллари ҳисобланади?

Меркантилизм
Классик мактаб
Физиократизм
Муқобил
2

Илк классик иқтисо-дий мактаб қайси дав-латда вужудга келган?

Англия
Испания
Нидерландия
АҚШ
1

Институтционализм қайси сўздан олинган, маъноси нима

Лотинча урф-одат “муассаса” “кўрсатма”
Инглизча эркин савдо
Лотинча эркин савдога қўл қўймаслик
Барча жавоблар тўғри
1

Иқтисодиёт назария-си фани шакллани-шининг қайси оқими-да одамларнинг, жамиятнинг бойлиги пулдан, олтиндан ибо рат, бойлик савдода, асосан ташқи савдода – муомала жараёнида пайдо бўлади деб таъкидланади?

Меркантилизм
Физиократлар
Классик мактаби
Маржинализм
1
Жамият бойлигининг манбаи пулдан, олтин дан иборат, бойлик савдода пайдо бўлади деб таъкидлаган оқим номи?
Меркантилизм оқими
Физиократлар
Либерализм
Маржинализм
1

Классик иқтисодий мактаб асосчиси ким?

В.Петти
Ж.М.Кейнс
К. Маркс
А.Маршалл
1
К.Менгер, Ф.Визер, Бем-Баверк каби Австрия иқтисодий мактабининг намояндалари қайси иқтисодий таълимот вакиллари бўлиб ҳисобланишади?
Маржинализм таълимоти
Физиократлар
Либерализм
Меркан-тилизм
1
...–иқтисодий хаётнинг турли томонлари, иқтисодий ҳодиса ва жараёнлар ўртасидаги доимий, такрорланиб турадиган, барқарор сабаб-оқибат алоқаларини, уларнинг ўзаро боғлиқлигини ифодалайди.
Умумий иқтисодий қонунлар
Хусусий ёки даврий иқтисодий қонунлар
Махсус, ўзига хос иқтисодий қонунлар
Иқтисодий қонунлар
4
Доимо такрорланиб турадиган, иқтисодий жараёнлар ва реал ҳодисаларнинг айрим томонларини ифода этувчи илмий-назарий тушунча нима деб аталади?
Иқтисодий категория
Индукция
Абстракция
Дедукция
1
Эхтиёжларнинг ўсиб бориш қонуни иқтисодий қонунларнинг қандай турига киради?
Умумий иқтисодий қонунлар
Хусусий қонунлар
Махсус қонунлар
Табиат қонунлари
1
Иқтисодий ҳодиса ва жараёнлар ўртасидаги доимий, такрорланиб турадиган, барқарор сабаб-оқибат алоқалари-ни ифодаловчи тушунча – бу:
Иқтисодий қонунлар
Табиат қонунлари
Иқтисодий категория
Юридик қонунлари
3
Кишилик жамияти ривожланишининг барча босқичларида амал қиладиган қонунлар қандай иқтисодий қонунлар деб аталади?
Умумий иқтисодий қонунлар
Даврий қонунлар
Махсус қонунлар
Юридик қонунлар
1
Талаб ва таклиф қонуни иқтисодий қонунларнинг қандай турига киради?
Хусусий ёки даврий иқтисодий қонунлар

Умумий иқтисодий қонунлар

Махсус иқтисодий қонунлар
Табиат қонунлари
1
Фикрнинг умумий фактлардан хусусий фактларга томон ҳаракати усули – бу:
Дедукция усули
Абстрактлаштириш
Конкретлаштириш
Анализ
1
Фикрнинг хусусий фактлардан умумий фактларга қараб ҳаракати усули – бу:
Индукция усули
Дедукция
Мантиқийлик
Синтез
1
Таҳлил пайтида иккинчи даражали нарсаларни фикрдан четлаштириб, ўрганилаётган жараённинг асл моҳиятига эътиборни қаратиш усули – бу:
Илмий абстракция усули
Индукция
Мантиқийлик
Дедукция
1

1
2
3

4

... – инсон унинг ёрдамида табиатга, меҳнат предметларига таъсир қиладиган воситалар

Меҳнат предметлари
Меҳнат қуроллари
Ишлаб чиқари воситалари
Капитал
2

Бевосита меҳнат таъсир қиладиган, яъни маҳсулот тайёрланадиган нарсалар нима деб аталади?

Меҳнат предметлари
Маҳсулот
Ер
Капитал
1

Ишлаб чиқариш омиллари нима ?

Ер, капитал, ишчи кучи
Ер, капитал, ишчи кучи, истеъмолчи
Ер, капитал, ишчи кучи, тадбиркор-лик қобилияти
Ер, капитал, ишчи кучи, товар
3

Одатда ишчи кучи ресурслари таркибига кимлар киритилади.

16 ёшдан 60 ёшгача бўлган эркаклар, 16 ёшдан 55 ёшгача бўлган аёллар
18 ёшдан 60 ёшгача бўлган эркаклар, 18 ёшдан 55 ёшгача бўлган аёллар
16 ёшдан 60 ёшгача бўлган эркаклар, 16 ёшдан 50 ёшгача бўлган аёллар
Ишга яроқли барча шахслар
1

Ҳуқуқий маслаҳатлар бериш, ўқитиш, малака ошириш ишлаб чиқаришнинг қайси соҳасига киради?

Номоддий хизматлар кўрсатиш соҳасига
Номоддий ишлаб чиқаришга
Моддий ишлаб чиқаришга
Моддий хизматлар кўрсатишга
1

Мусиқа асарлари, бадиий ва илмий асарларни яратиш, ихтиро ва кашфиётлар қилиш ишлаб чиқаришнинг қайси соҳасига киради?

Номоддий неъматларни ишлаб чиқариш
Номоддий хизматлар кўрсатиш
Моддий неъматларни ишлаб чиқариш
Моддий хизматлар кўрсатиш
1

... – бу тугалланмаган ишлаб чиқариш, келгусида яна қайта ишлов берилиши зарур бўлган ёки қайта сотиш учун мўлжалланган товар ва хизматлардир.

Оралиқ маҳсулот
Пировард маҳсулот
Соф маҳсулот
Зарурий маҳсулот
1

Ишлаб чиқариш жараёни якунланган, шахсий ва унумли истеъмол қилишга тайёр бўлган маҳсулотлар …

Оралиқ маҳсулот
Ҳуфёна маҳсулот
Реал маҳсулот
Пировард маҳсулот
4

Пировард маҳсулот тушунчаси:

Ишлов бериладиган маҳсулот
Қайта ишланадиган маҳсулот
Сотиш мақсадида харид қилинадиган товарлар
Истеъмол учун тайёр бўлган, сотилган ёки сотиладиган товар ва хизматларнинг бозор нархидаги ҳажми
4

Соф маҳсулотнинг зарурий маҳсулотдан ортиқча қисми, яъни қўшимча иш вақтида ходимларнинг қўшимча меҳнати билан яратилган қисми ... дейилади.

Қўшимча маҳсулот
Оралиқ маҳсулот
Пировард маҳсулот
Ялпи ички маҳсулот
1

Ишлаб чиқаришнинг иқтисодий самарадорлиги қандай аниқланади?

Ишлаб чиқариш натижалари капитал сарфлари билан таққосланади
Ишлаб чиқариш натижалари умумий сарф-харажатлар билан таққосланади
Ишлаб чиқариш натижалари жонли меҳнат сарфлари билан таққосланади
Ишлаб чиқариш натижалари айланма маблағлар билан таққосланади
2

Меҳнат унумдорлиги қандай аниқланади?

Маҳсулот миқдорини уни ишлаб чиқа-ришга кетган иш вақтига нисбати билан
Маҳсулот миқдорини қилинган сарф-харажатларга нисбати билан
Маҳсулот миқдорини асосий капиталга таққослаш йўли билан
Маҳсулот миқдорини айланма капиталга таққослаш йўли билан
1

Бир хил ишни ёки хизмат вазифасини бажарувчи ходимлар-нинг энг оддий шаклидаги уюшиши, биргалашиб маълум тартиб ва режа асосида ишлайдиган кишилар гуруҳи нима деб аталади?

Ривожланган кооперация
Оддий кооперация
Мануфактура
Йирик машиналашган ишлаб чиқариш
2

... – бу меҳнат тақси-мотига асосланган, лекин машина ҳали мавжуд бўлмаган шароитдаги кооперациядир.

Ривожланган кооперация
Оддий кооперация
Мануфактура
Тўғри жавоб йўқ
3

Урф-одатлар, удумлар га, анъаналарга асосланган иқтисодий жараёнлар орқали амал қиладиган иқтисодий тизимни аниқланг?

Эркин рақобатга асосланган бозор иқтисодиёти
Ҳозирги замон бозор иқтисодиёти
Маъмурий-буйруқбозлик иқтисодиёти
Анъанавий иқтисодиёт
4Мол-мулкни сотиш, мерос қолдириш, ҳадя қилиш, ижарага бериш каби ҳолатларни эркин танлаш мулкчилик муносабатларининг қайси жиҳатини ташкил этади?
Эгалик қилиш
Фойдаланиш
Тасарруф этиш
Ўзлаштириш
4
Мол-мулкнинг иқтисодий фаолиятда ишлатилиши ёки ижтимоий ҳаётда қўлланилиши, яъни унинг нафли жиҳатларининг бевосита истеъмол қилиниши мулкчилик муносабатларининг қайси жиҳатига киради?
Эгалик қилиш
Фойдаланиш
Тасарруф этиш
Ўзлаштириш
2
Айрим соҳибкорларга қарашли бўлиб, ёлланма меҳнатга асосланган ҳолда фойда олишга қаратилган мулк мулкчиликнинг қандай шаклига киради?
Шахсий мулк
Жамоа мулки
Аралаш мулк
Хусусий мулк
3
Муайян мақсад йўлида турли кўринишдаги жамоа ларга бирлашган кишилар томонидан биргаликда ўзлаштирилувчи восита ва неъматлар қандай мулк шаклига киради?
Давлат мулки
Жамоа мулки
Аралаш мулк
Хусусий мулк
2
Давлат мулкини хусусийлаштириш қандай тартибда ўтказилиши керак?
Давлат иштирок этмоқлиги керак
Давлат қисман иштирок этиши керак
Хорижий давлатлар кузатувчилари иштирокида ўтказилиши керак
Махсус дастур-лар асосида давлатнинг қаттиқ назорати остида амалга оширилиши керак
3
Мулкдорлар синфи қачон вужудга келади?
Иқтисодий ислоҳотларнинг биринчи босқичида
Миллий валюта муомала киритилганда
Одамлар қимматли қоғозларини сотиб олишга қодир бўлганда
Хусусийлаштириш ва мулкни давлат тасарру-фидан чиқариш амалга ошганда
3
Ўзбекистонда мулкни давлат тасарруфидан чиқа риш ва хусусийлаштириш жараёнини амалга оши- риш 1-босқичи нечанчи йилларни ўз ичига олади?
1992-1994 йиллар
1991-1993 йиллар
1991-1995 йиллар
1992-1993 йиллар
3
Хусусийлаштиришнинг усуллари тўғри кўрсатилган жавобни аниқланг?
Давлат мулкини бепул бўлиб бериш орқали хусусийлаштириш
Давлат мулкини сотиш орқали хусусийлаштириш
Барча жавоблар тўғри
Давлат мулкини бепул бўлиб бериш ҳамда сотишни уйғунлаштириш орқали хусусийлаштириш
3
Республикамизда кўп укладли иқтисодиётни вужудга келтиришда устуворлик нималарга берилади?
Солиқ тизимига
Йирик бизнесга
Хусусий мулкка, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликка
Инвестицияни камайтириб, истеъмолни кўпайтиришга
4
Маҳсулотлар ишлаб чиқарувчининг ўз эҳтиёжларини қондириш, ички хўжалик эҳтиёжлари учун мўлжаллаган ишлаб чиқариш қандай ишлаб чиқариш деб юритилади?
Истеъмол буюларини ишлаб чиқариш
Натурал ишлаб чиқариш
Ишлаб чиқариш воситаларини ишлаб чиқариш
Товар ишлаб чиқариш
2
Ижтимоий зарурий нафлилик – ...
Товарнинг кишиларнинг бирон-бир нарсага бўлган эҳтиёжини қондириш лаёқати
Талаб миқдорига мос келадиган миқдордаги нафлилик
Таклиф миқдорига мос келадиган миқдордаги нафлилик
Талаб ва таклиф миқдорига мос келадиган миқдордаги нафлилик
2
Товар қандай хусусиятларга эга?
Истеъмол қиймати
Алмашув қиймат
Тўғри жавоб йўқ
Истеъмол ва алмашув қиймати
3
Товар қиймати қандай меҳнат сарфларини ифодалайди?
Индивидуал
Зарурий
Ижтимоий-зарурий
Қўшимча
4
Товар нархининг ижтимо-ий қийматидан четга чиқиш шарт-шароитлари- да, агар талаб таклифдан кичик бўлса, нарх ва қиймат миқдори қандай ўзгаради?
Нарх = қиймат
Нарх > қиймат
Тўғри жавоб йўқ
Нарх < қиймат
3
Товар нархининг ижтимоий қийматидан четга чиқиш шарт-шароитларида, агар талаб таклифга тенг бўлса, нарх ва қиймат миқдори қандай ўзгаради?
Нарх = қиймат
Нарх > қиймат
Тўғри жавоб йўқ
Нарх < қиймат
1
Пул иқтисодиётда қандай вазифаларни бажаради?
Қиймат ўлчови муомала воситаси
Бойлик тўплаш воситаси
Барча жавоблар тўғри
Тўлов воситаси
4
Пулнинг қайси вазифаси пулнинг муомаладан чиқиши билан боғлиқ?
Қиймат ўлчови
Муомала воситаси
Тўлов воситаси
Бойлик тўплаш воситаси
3
Ўзбекистон Республикаси-нинг миллий валютаси – «сўм» қачондан муомалага киритилган
1993 йил 3 сентябр
1994 йил 1 июн
1994 йил 1 июл
1993 йил 3 октябр
4
Маҳсулотлар ишлаб чиқарувчининг ўз эҳтиёжларини қондириш, ички хўжалик эҳтиёжлари учун мўлжаллаган ишлаб чиқариш қандай ишлаб чиқариш деб юритилади?
Истеъмол буюларини ишлаб чиқариш
Натурал ишлаб чиқариш
Товар ишлаб чиқариш
Ишлаб чиқариш воситаларини ишлаб чиқариш
2
Ижтимоий зарурий нафлилик – ...
Товарнинг кишиларнинг бирон-бир нарсага бўлган эҳтиёжини қондириш лаёқати
Талаб миқдорига мос келадиган миқдордаги нафлилик
Талаб ва таклиф миқдорига мос келадиган миқдордаги нафлилик
Таклиф миқдорига мос келадиган миқдордаги нафлилик
2
Товар қандай хусусиятларга эга?
Истеъмол қиймати
Алмашув қиймат
Истеъмол ва алмашув қиймати
Тўғри жавоб йўқ
3
Товар қиймати қандай меҳнат сарфларини ифодалайди?
Индивидуал
Зарурий
Қўшимча
Ижтимоий-зарурий
4
Товар нархининг ижтимо-ий қийматидан четга чиқиш шарт-шароитлари- да, агар талаб таклифдан кичик бўлса, нарх ва қиймат миқдори қандай ўзгаради?
Нарх = қиймат
Нарх > қиймат
Нарх < қиймат
Тўғри жавоб йўқ
3
Товар нархининг ижтимоий қийматидан четга чиқиш шарт-шароитларида, агар талаб таклифга тенг бўлса, нарх ва қиймат миқдори қандай ўзгаради?
Нарх = қиймат
Нарх > қиймат
Нарх < қиймат
Тўғри жавоб йўқ
1
Пул иқтисодиётда қандай вазифаларни бажаради?
Қиймат ўлчови муомала воситаси
Бойлик тўплаш воситаси
Тўлов воситаси
Барча жавоблар тўғри
4
Пулнинг қайси вазифаси пулнинг муомаладан чиқиши билан боғлиқ?
Қиймат ўлчови
Муомала воситаси
Бойлик тўплаш воситаси
Тўлов воситаси
3
Ўзбекистон Республикаси-нинг миллий валютаси – «сўм» қачондан муомалага киритилган
1993 йил 3 сентябр
1994 йил 1 июн
1993 йил 3 октябр
1994 йил 1 июл
4
Бозор – бу... мажмуи бўлиб, уларнинг муно-сабатлари натижасида товарларнинг сотиш ва сотиб олиш имконияти туғилади:
Одамлар ва компаниялар
Сотиб олувчилар ва фирмалар
Сотувчи ва ишлаб чиқарувчилар
Харидор ва сотувчилар
4
Бозор субъекти:
Бозорга жалб қилинган товар ва хизматлар
Талаб, таклиф, нарх, рақобат
Айирбошлаш муносабатларининг қатнашчилари
Иқтисодий жараёнларни уйғунлаштириш
3
Бозорни тартибга солиш механизми:
Талаб, таклиф, баҳо, рақобат
Монополия, олигополия
Тадбиркорлик, бизнес, фойда
Барча жавоблар тўғри
1
Айирбошлаш объектига кўра бозор қуйидаги турларга бўлинади:
Валюта бозори
Ишчи кучи бозори
Интеллектуал товар бозори
Барча жавоблар тўғри
4
Эркин бозорда:
Сотувчи ҳам, харидор ҳам ҳеч қандай ҳукмрон мавкега эга бўлмайди
Истеъмолчи ва ишлаб чиқарувчилар ўртасида рақобат бўлмайди
Нарх-наво назорат остида бўлади
Нотўғри жавоб йўқ
1
Бозор инфратузилмаси- бу:
Монополия, олигополия, талаб, таклиф
Айирбошлаш муносабатларига хизмат қилувчи муассасавий тузилма
Бозорга жалб этилган товар ва хизматлар
Тўғри жавоб йўқ
2
Бозор инфратузилмасининг ахборот хизмати идоралари таркибига нималар киради?
Маълумотларни тўплаш, умумлаштириш ва сотиш билан шуғулланувчи муассасалар
Аҳолини ишга жойлаштириш фирмалари ва ҳ.к.
Транспорт ва алоқа хизматлари кўрсатувчи корхоналар ва ҳ.к.
Суғурта ва молия компаниялари, солиқ идора-лари ва ҳ.к.
1
Бозор инфратузилмасининг ижтимоий соҳага хизмат кўрсатувчи муассасалар таркибига нималар киради?
Уй-жой ва коммунал хизмат идоралари, аҳолини ишга жойлаштириш фирмалари ва ҳ.к.
Омбор хўжалиги, транспорт ва алоқа хизмати кўрсатувчи корхоналар ва ҳ.к.
Банк, кредит муассасалари, солиқ идоралари ва ҳ.к.
Маълумотларни тўплаш ва сотиш билан шуғулланувчи муассасалар
1
Бозор инфратузилма-сининг молия-кредит муносабатларига хизмат қилувчи муассасалар таркибига нималар киради?
Банк, кредит муассасалари, суғурта ва молия компаниялари, солиқ идора-лари ва ҳ.к
Омбор хўжалиги, транспорт ва алоқа хизматлари кўрсатувчи корхоналар
Уй-жой ва коммунал хизмат идоралари
Маълумотларни тўплаш ва сотиш муассасалари
1
Бозор инфратузилмасининг товар ва хизматлар муомаласига хизмат қилувчи муассасалар таркибига нималар киради?
Омбор хўжалиги, транспорт ва алоқа хизмати кўрсатувчи корхоналар, биржалар, аукционлар, савдо уйлари ва ҳ.к.
Банк, кредит муассасалари, суғурта ва молия компаниялари, солиқ идоралари ва ҳ.к
Уй-жой ва коммунал хизмат идоралари, аҳолини ишга жойлаштириш фирмалари ва ҳ.к.
Маълумотларни тўплаш, умумлаштириш ва сотиш билан шуғулланувчи муассасалар
1
Қимматли қоғозлар олди-сотдиси бўйича расмий жиҳатдан ташкил этилган ва мунтазам амал қилувчи бозор шакли биржанинг қандай турига киради?
Фонд биржаси
Валюта биржаси
Меҳнат биржаси
Товар биржаси
1
Аукцион нима?
Қимматбаҳо қоғоз тури
Товарларни айирбошлаш жараёнидаги битим тузиш жараёни
Товар ёки мол-мулкнинг энг юқори нарх таклиф қилган шахс томонидан катта омма олдида ошкора сотиб олиниши
Қадимги пул бирлиги
3
Бозор иқтисодиёти:
Иқтисодий монополизмга асосланган иқтисоддир
Бошқарилиб тартибга солиниб туриладиган иқтисоддир
Маъмурий режалаштиришга асосланган иқтисоддир
Эркин рақобатни инкор этувчи иқтисоддир
2
Иқтисодий тизимнинг қайси нусхаси (модели)да хусусий мулкнинг устунлиги ва бошқаришнинг бозор механизми таъминланади?
Буйруқли иқтисодиёт
Соф капитализм
Аралаш иқтисодиёт
Анъанавий иқтисодиёт
2
Кимлар бозор иқтисодиётининг субъектлари бўлиб ҳисобланади?
Давлатнинг барча маҳкама-идора ташкилотлари
Фирмалар корхона ва хўжаликлар
Тадбиркорлар
Нотўғри жавоб йўқ
4
Қуйидагилардан қайси бири бозор иқтисодиётининг умумий ва муҳим белгилари таркибига кирмайди?
Нарх-навони давлат нарх органлари томонидан қатъий белгиланиши
Турли шакллардаги мулкчиликнинг мавжуд бўлиши ва унда хусусий мулкчиликнинг устун туриши
Тадбиркорлик ва танлов эркинлиги
Рақобат курашининг мавжудлиги
1
«Гангитувчи терапия» ёки «карахт қилиб даволаш усули» - бу
Ҳар бир шахснинг ютуғига ва юқори даражадаги иқтисодий фаровонликка йўналтирилган усул
Нарх-наво устидан қаттиқ назорат ўрнатилган усул
Амалда жуда ҳам қисқа муддатда бирданига катта тўнтаришлар қилиш усули
Режалаштириш жуда ҳам кучли йўлга қўйилган усул
3
Бозор иқтисодиётига ўтишнинг қандай моделлари мавжуд?
Ривожланган мамлакатлар йўли
Собиқ социолистик мамлакатлари модели
Ривожланаётган мамлакатлар йўли
Барча жавоблар тўғри
4
Қайси бозор иқти-содиёти андозаларида (моделида) итимоий йўналиш ниҳоятда устивор ҳисобланади.
Америкача андозасида
Япон андозасида
Швед андозасида
Жанубий Корея андозасида
3
Бозор иқтисодиётига ўтишда миллий андозамизнинг ўзига хослигини нималар белгилайди?
Демографик вазиятнинг ўзига хослиги
Миллий таркибнинг ўзига хослиги
Миллий тарихий, маданий, ижтимоий-иқтисодий шарт-шароитлари ва турмуш тарзининг ўзига хослиги белгилайди
Диннинг кишилар онгига ўчмас муҳрланганлиги белгилайди
3
Бозор иқтисодиётига ўтишниниг “Ўзбек модели” нимага асосланади?
Хусусий мулкчилик
Эркинлик
5 та тамойил
Демократия
3
Ўзбекистонда бозор иқтисодиётига ўтиш қайси йўл билан боряпти?
Туркия модели асосида
«карахт килиб даволаш», йўли билан
Инқилобий йўл билан
Эволюцион йўл билан
4
Бозор иқтисодиётига ўтишда ислоҳотлар қачон сезиларли самара беради?
Экология муаммолари ҳал бўлганда
Россия билан Ўзбекистон ўртасидаги иқтисодий муносабатлар яхши йўлга қўйилганда
Байналмилаллашув ва миллий хусусиятлар йўқ бўлганда
Чинакам мулкдорлар синфи шаклланганда
4
Иқтисодий ислоҳотларни амалга оширишнинг бошланғич нуқталаридан бири сифатида бозор иқтисодиётининг қайси негизини яратиш лозим?
Иқтисодий негизини
Сиёсий негизини
Маънавий негизини
Ҳуқуқий негизини
4
Иқтисодий ислоҳотларнинг биринчи босқичида мулкчилик тўғрисида нима эътироф этилди?
Давлат мулкини хусусийлаштириш
Кичик хусусийлаштириш
Мулкчиликнинг ҳамма шакллари тенг ҳуқуқли эканлиги
Давлат мулкини аукционларда кимошди савдоси орқали сотиш
2
Иқтисодий ислохотларнинг иккинчи босқичидаги асосий иқтисодий вазифани аниқланг?
Давлат мулкини хусусийлаштиришни охирига етказиш
Макроиқтисодий барқарорликни таъминлаш
Миллий валютани мустаҳкамлаш
Иқтисодиёт тузилишининг тубдан ўзгариши
4
Бозор муносабатларига ўтиш даврида Республика иқтисодиётининг негизини қандай мулк ташкил қилади?
Давлат мулки
Жамоа мулки
Аралаш мулк
Хилма-хил мулк
4
Бозор муносабатларига ўтиш нималарга олиб келади?
Марказлашган тақсимотни ривожлантиришга
Меҳнатга яроқли аҳолини 100 фоиз иш билан банд бўлишига
Уруғ-аймоққа бўлинган жамиятни қарор топишига
Ижодий ва меҳнат имкониятларини кенг очишга, йўқолиб кетган хўжайинлик ҳиссини қайта тиклашга
4
Талаб- бу…
Эхтиёж
Пул билан таъминланган эҳтиёж
Бозорга сотишга чиқарилган маҳсулотлар миқдори
Товар қийматининг пулдаги ифодаси
2
Талаб қонуни- бу…
Нарх ошган сари талаб хам ошади ва аксинча
Нарх ошган сари талаб камаяди ва аксинча
Нархнинг пасайиши билан талаб камаяди
Нархнинг ўзгариши талабга таъсир этмайди
2
Агар талаб эластиклиги 1 дан катта бўлса, бундай эластиклик нима деб номланади?
Эластик
Ноэластик
Бирлик эластик
Ўзгармас
1
Агар талаб эластиклиги 1 га тенг бўлса бундай эластиклик нима деб номланади?
Бирга тенг эластик
Ноэластик
Эластик
Ўзгармас
1
Бозорда машинанинг нархи 20 фоизга оши-ши оқибатида унга бўлган талаб ҳажми 10 фоизга камайса талаб эластиклигини топинг:
0,5
2
3
1
1
Таклиф қонуни- бу…
Нарх ошиши билан таклиф ҳам ошади ва аксинча
Нарх ошиши билан таклиф камаяди ва аксинча
Нарх пасайиши билан таклиф ошади ва аксинча
Нархнинг ўзгариши таклифга ҳеч қандай таъсир этмайди
1
Таклифга қуйидаги омиллар таъсир этади:
Сотувчилар ва харидорларнинг миқдори
Товар ва ресурсларнинг нархи, сотув-чилар сони
Бозордаги монополистлар ва монополистик рақобат
Ишчиларни ёллаш ва уларга ҳақ тўлаш
2
Бозор мувозанати- бу...
Талаб ва таклиф миқдорининг тенгсизлиги
Талаб ва таклиф миқдорининг тенглиги
Талабнинг таклифдан ортда қолиши
Ҳаддан ташкари кўп ишлаб чиқариш
2
Талаб > таклиф бўлса:
Пул тақчил бўлади
Бозорда товарлар ўтмай қолади
Бозор мувозанатига эришилади
Бозорда тақчиллик ҳукм суради
4
Товар тақчиллиги:
Талабнинг таклифдан ортда қолиши
Таклифнинг талабдан ортда қолиши
Талаб ва таклиф ҳажмлари тенг
Ҳаддан ташқари кўп ишлаб чиқариш
2

Рақобат – бу…

Бозор субъектлари иқтисодий манфаатларининг тўқнашувидан иборат бўлиб, улар ўртасидаги юқори фойда ва кўпроқ нафлиликка эга бўлиш учун кураш
Бозор субектларининг монополлашуви
Бозор субъектлари иқтисодий манфаатларининг тўқнашуви
Субъектлар иқтисодий манфаатларининг тўқнашуви 
1
Нарҳсиз рақобат усули қандай йўллар билан олиб борилади?
Товар сифатини табақалаштириш орқали истеъмол хоссаларини ошириш
Кафолатланган муддатда ва ундан кейинги даврда турли хизматлар кўрсатиш
Маркетинг стратегиясидан фойдаланиш
Барча жавоблар тўғри
4
Номукаммал рақобат тури:
Маълум даражада чекланган рақобат
Монополистик рақобат
Олигополистик рақобат
Нотўғри жавоб йўқ
4
Монопсония- бу…
Тармоқда у қадар кўп бўлмаган корхоналарнинг ҳукмронлик қилиши
Бозорда у қадар кўп бўлмаган истеъмолчиларнинг ҳукмронлиги
Танҳо истеъмолчининг ҳукмронлиги
Танҳо ишлаб чиқарувчининг ҳукмронлиги
3
Давлат монополия-ларга қарши сиёсатини қайси мақсадда амалга оширади?
Тадбиркорлик ва эркин рақобатни ҳимоя қилиш мақсадида
Рақобатни йўқотиш мақсадида
Монополияларни бартараф этиш мақсадида
Бозор механизмларини чеклаш мақсадида
1
Ўзбекистонда монополизм қандай тартибга солинади?
Ҳеч қандай тартибга солинмайди
Монополияларга қарши қонун билан
Кичик бизнесни ривожлантириш орқали
Иқтисодий ислоҳотларни амалга ошириш орқали
2
№
Нарх – бу:
Товар ва хизматлар ижтимоий қиймати ва ижтимоий нафлилигининг пулдаги ифодаси
Товар ва хизматлар рақобатбардошлиги ва фойдалилигининг пулдаги ифодаси
Товар ва хизматларнинг сифати ва уларга сарфланган меҳнатнинг пулдаги ифодаси
Товар ва хизматлар миқдорининг пулдаги ифодаси
1

Омилларнинг қайси бири товар нархини белгиловчи асос бўлиб хизмат қилади?

Товар қиймати ва рақобатбардошлиги
Товар сифати ва қиймати
Товар қиймати ва нафлилиги
Ишлаб чиқариш самарадорлиги ва товар қиймати
3

Нархнинг қайси вазифаси талаб ва таклиф мос келиши орқали амалга ошади?

Қийматни ёки иқтисодий харажатларни ҳисобга олиш
Тартибга солиш ва рақобат воситаси
Мувозанатликни таъминлаш
Ижтимоий ҳимоялаш
3

Қуйидагилардан қайси бири нархнинг вазифаси ҳисобланади?

Халқаро рақобат-бардошлик
Пул-кредит воситаси вазифаси
Бевосита назорат қилиш вазифаси
Ижтимоий ҳимоя вазифаси
4

Давлат бюджети ҳисобидан махсус арзонлаштирилган нарх қандай нарх деб аталади?

Демпинг нарх
Дотацияланган нарх
Чегараланган нарх
Эркин бозор нархи
2

Эркин бозор нархи деганда нима тушунилади?

Талаб ва таклиф асосида вужудга келадиган бозор нархи
Ишлаб чиқариш ва истеъмол асосида вужудга келадиган бозор нархи
Аҳоли даромадлари ва харажатлари асосида вужудга келадиган бозор нархи
Ресурсларни тақсимлаш ва айирбошлаш асосида вужудга келадиган бозор нархи
1

Миллий бозор нархи – бу:

Бир қитъа доирасида амал қилувчи ва уларнинг хусусиятини акс эттирувчи нарх
Бир мамлакат минтақалари доирасида амал қилувчи ва уларнинг хусусиятини акс эттирувчи нарх
Бир мамлакат доирасида амал қилувчи ва уларнинг хусусиятини акс эттирувчи нарх
Бир нечта мамлакатлар доирасида амал қилувчи ва уларнинг хусусиятини акс эттирувчи нарх
3

Бозор иқтисодиётида давлатнинг нархларга тўғридан-тўғри таъсир этиш усулини кўрсатинг?

Бозор иқтисодиётида нархларни фақат истеъмолчилар белгилайди
Талаб ва таклиф асосида
Таклифни ошириш
Қуйи нарх даражасини ўрнатиш
4

Ўзбекистонда иқти-содий ислоҳотларни амалга оширишда нархларни эркинлаштиришнинг қайси йўлидан фойдаланилди?

Нархларни бирданига қўйиб юбориш
Нархлар даражасини сунъий тўхтатиб қўйиш
Нархларни давлат томонидан бошқариш ва назорат қилиш
Нархларни аста-секин ва босқичма-босқич эркинлаштириш
4

Республикада нархлар қайси даврдан бошлаб эркинлаштирила бошланди?

1991 йилдан
1992 йилдан
1993 йилдан
1994 йилдан
2

Соф рақобатли тармоқларда нарх ниманинг таъсирида шаклланади?

Алоҳида ишлаб чиқарувчилар (сотувчилар) бозор нархини белгилайди;
Алоҳида товарлар таклифи таъсирида;
Алоҳида товарларга талаб таъсирида;
Товарларнинг ялпи таклифи ва уларга бўлган ялпи талаб таъсирида.
4

Соф рақобатли тармоқда маҳсулот сотиш ҳажмини қандай кўпайтириб бориш мумкин?

Анча юқори нархларни ўрнатиб бориш билан;
Анча паст нархларни ўрнатиб бориш билан;
Маҳсулот сифатини яхшилаш орқали;
Маҳсулот ишлаб чиқаришни кўпайтириш орқали.
2

Нарх ошиб бориши билан талабнинг аста-секин пасайиб бориши нима билан изоҳланади?

Истеъмолчи дидининг ўзгариши билан;
Еҳтиёжнинг тўлароқ қондирилганлиги билан;
Истеъмолчи пул даромадининг чекланганлиги билан;
Тўғри жавоб йўқ.
3

Қандай нархларда алоҳида товарлар талаб ва таклифи ўзгариш тамойилларига эга бўлмайди?

Юқори нархларда;
Доимий нархларда;
Мувозанатли нархларда;
Ўзгариб турувчи нархларда.
3