―ИҚтисодиёт‖ факультети


Тижорат банклари молиявий барқарорлигини таъминлашнинг хориж



Download 6,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet190/312
Sana22.02.2022
Hajmi6,58 Mb.
#101957
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   312
Bog'liq
Тўплам-конференция-Sayt-10.01.2019

Тижорат банклари молиявий барқарорлигини таъминлашнинг хориж 
тажрибасидан фойдаланиш имкониятлари
Молиявий барқарорлик тушунчаси бугунги кунда кўп иқтисодий адабиѐтларда 
кенг мунозарага сабаб бўлмоқда. Молиявий барқарорлик бу молия тизими, хусусан, 
молия бозорлари ва молиявий институтлар тизимининг беқарор иқтисодий шароитда 
асосий функцияларини бажара олиш қобилиятига айтилади
195
. 2008 йилда жаҳон 
молиявий ва иқтисодий инқирозининг содир бўлиши кўплаб молия ташкилотлари, 
хусусан, тижорат банкларида асосий функцияларни бажара олмаслик хавфини юзага 
келтирди. Бунинг асосий сабаби сифатида банкларнинг молиявий барқарорлиги 
етарли даражада таъминланмаганлиги кўрсатилди. Бу инқироздан кейин бутун дунѐда 
молия 
институтларининг 
молиявий 
барқарорлиги 
ҳамда 
барқарорлик 
кўрсаткичларига кескин талаблар жорий қилинди. Банк тизимининг молиявий 
барқарорлигини таъминлаш мақсадида 2010 йил ҳалқаро Базель қўмитасининг янги 
талаблари ишлаб чиқилди ва Базель III талаблари шу йилнинг ўзида Европа банк 
тизими амалиѐтига жорий қилинди. Базель қўмитаси банкларнинг бир нечта 
молиявий барқарорликни ифодаловчи кўрсаткичлари, хусусан, банк капитал 
етарлилигига қўйилган минимал талаблари (minimum capital ratio), ликвидлилик 
кўрсаткичи (likvidity coverage ratio) ва бошқа кўрсаткичларга қўйилган янги 
талабларни жорий қилди.
Мамлакатимизда сўнгги йилларда иқтисодий ислоҳотларнинг амалга 
оширилиши банк тизимининг молиявий барқарорлигини янада мустаҳкамлашга 
хизмат қилмоқда. Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиѐевнинг 2017 йил 7 
февралдаги ПФ-4947-сонли ―2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини 
ривожлантиришни бешта устувор йўналиши бўйича ҳаракатлар стратегияси‖
196
ва 
2017 йилнинг 2 сентябрдаги ПФ-5177-сонли ―Валюта сиѐсатини либераллаштириш 
бўйича 
биринчи 
навбатдаги 
чора-тадбирлари 
тўғрисида‖ 
ги 
фармони, 
Президентимизнинг 2017 йил 13 сентябрдаги ―Пул-кредит сиѐсатини янада 
такомиллаштириш 
чора-тадбирлари 
тўғрисида‖ги 
ПҚ-3272-сонли 
қарори 
банкларнинг моливий барқарорлигини мустаҳкамлашда базавий асос яратди. 
Банкларнинг барқарорлигини ошириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси 
Президенти Ш.Мирзиѐевнинг 2017 йил 12 сентябрдаги ПҚ-3270-сонли ―Республика 
банк тизимини янада ривожлантириш ва барқарорлигини ошириш чора-тадбирлари 
тўғрисида‖ги қарори қабул қилинди. Юқорида келтирилган меѐрий ҳужжатлар 
Ўзбекистон банкларининг молиявий барқарорлигини янада мустаҳкамлашга хизмат 
қилмоқда. 
Тижорат банклари молиявий барқарорлик кўрсаткичларини ҳисоблашдан 
асосий мақсад фойдаланувчиларни молиявий институт қай даражада барқарор 
фаолият юритиши ҳақида маълумот билан таъминлаш ҳисобланади. Бу 
195
Frederic S. Mishkin ―The Economics of Money, Banking, and FinancialMarkets‖, page 216, 
11
th
edition 2016. 
196
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ―Ўзбекистон Республикасини янада 
ривожлантириш бўйича ҳаракатлар стратегияси‖ тўғрисида‖ ги фармони 2017 йил 7 февраль 
ПФ-4947 


325 
кўрсаткичларнинг халқаро даражада қиѐслаш, кўрсаткичнинг моҳиятини кенгроқ 
ѐритишга хизмат қилади. Шу мақсадда Халқаро валюта фонди экспертлари 
томонидан 1992 йил молиявий барқарорликни ҳисоблаш кўрсаткичлари биринчи 
марта ишлаб чиқилди ва тавсия этилди. 2002 йилда ҳамда сўнгги марта 2006 йилларда 
баъзи ўзгартиришлар киритилди. Бу молиявий барқарорлик кўрсаткичлари жами 39 
бўлиб улар 2 та гуруҳга бўлинади. Биринчи гуруҳ асосий кўрсаткичларни (банк 
тизимига оид) ўз ичига олади ва 12 та молиявий кўрсаткичдан ташкил топган. 
Иккинчи гуруҳга кирувчи 27 та кўрсаткич, нобанк молия ташкилотлари, корхоналар 
ва уй хўжаликларининг молиявий барқарорлигини хисоблашда кўллашга тавсия 
этилган. Тижорат банклари фаолияти тадқиқот объекти бўлгани сабабли биринчи 
гуруҳ кўрсаткичларини ўрганишни лозим топдик 

Download 6,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   186   187   188   189   190   191   192   193   ...   312




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish