Қитъа-океанларнинг ўзаро бир-бирига ўтиш минтақалари Океанларнинг ички қисмлари

6.2.Абиссал текисликлар
Абиссал текисликлар океан таги майдонининг энг катта қисмини эгалловчи элементидир. Улар қитъа этаги ва ўрта-океан тизмаси оралиғини эгаллайди. Абиссал текисликлар нормал океаник турдаги пўстга эга, уларнинг қалинлиги деярли бир хил бўлиб, фақат қитъаларга яқинлашган сари нисбатан ёши катта горизонтлар ҳисобига қалинлашиб боради. Бу жойларга қуруқликдан бўлакли ва вулканик маҳсулотлар олиб келинади. Абиссал текисликлар океанлар тагида 4000м дан 6000м гача бўлган чуқурликлардаги майдонларни эгаллайди.
6.3. Микроқитъалар
Дастлаб океанлар ичидаги барча қалин пўстли кўтарилмалар микроқитъалар қаторига киритилган, кейинчалик бурғулаш ва сейсмик тадқиқотлар натижалари мазкур тоифа структуралари анча чекланганлигини кўрсатди. Атлантика океанида Британия ороллари яқинидаги Роколл платоси, Ньюфаунленд яқинидаги Орфан банкаси (сув тагидаги кўтарилган рельеф тури), Ҳинд океанидаги Агульяс платоси, Африка жанубий қисмига яқин жойлашган Мадагаскар, Сейшел ороллари, Тинч океанидаги Лорд-Хау, Норфолк кўтарилмалари ва янги Зеландия, Шимолий Муз океанидаги Ломоносов тизмаси ва эҳтимол Альфа-Менделеев тизмаси микроқитъалар қаторига киради.
Микроқитъалар рельефининг юзаси текислиги билан ажралиб туради, улар океан сатҳидан 2-3 км чуқурликда, лекин баъзи майдонлари саёз сувдаги банка кўринишида ва ҳатто ороллар тарзида бўлиши мумкин. Микроқитъалар 25-30 км.гача юпқалашган қитъа пўстга эга чўкинди қопламалари абиссал текисликларникига нисбатан анча қалин, уларнинг таркибида океан очилишидан олдин ҳосил бўлган қатламлар учраши мумкин. Вулқон маҳсулотлари барча микроқитъаларда мавжуд ва бимодал ассоциясига тегишли, яъни қитъа рифтлари учун хос.
Микроқитъалар пойдеворларининг ёши палеозойдан бошлаб (Австралия шарқий қисми) эртатокембрийгача, ҳатто архейгача бўлиши мумкин (Роколл платоси ва Мадагаскар).
Микроқитъаларнинг ҳосил бўлишини оддий тушунтириш мумкин, улар океанлар очилишининг эрта босқичларида қитъалардан ажралгандир.

Қитъалар ва океанларнинг ўзаро бир-бирига ўтиш қисмлари ер пўсти ва литосферанинг тектоник ҳаётида муҳим аҳамиятга эга. Бу жойларда чўкиндиларнинг ва вулканитларнинг асосий қисми йиғилади ва маълум вақтдан кейин улар интенсив деформацияланади. Бу жойларда қитъа пўсти субокеан ёки океан пўсти билан ва океан пўсти қитъа пўстига алмашинади. Амалий нуқтаи назардан қараганда бу жойлар нефт-газ тўпланадиган асосий зоналардир.

Ўзаро ўтиш минтақаларини одатда қитъалар чети деб аташади, лекин ўз навбатида улар, океанларнинг чети ҳамдир ва уларнинг 20 % майдонини эгаллайди. Плиталар тектоникаси нуқтаи назаридан ўтиш минтақаларининг икки тури ажратилади: пассив (плиталар ичида) ва фаоллари (субдукцион ва трансформ зоналар). Улар ичида трансформлари жуда кам учрайди.