Issn 2181-9580 toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 
 
2020/2
 
Bo‘lajak o‘qituvchilarni kasbiy faoliyat (motivatsion-qadriyatli, ijodiy-faoliyatli, 
konstruktiv, operatsion-texnologik va refleksiv-baholash) kompetentligiga tayyorgarligining 
tarkibiy komponentlari ko‘rsatkichlarini taqqoslash yuz beradi.
Shunday qilib, motivatsion-qadriyatli komponentning shakllanganligi quyidagi kasbiy 
kompetentliklarni o‘zlashtirish va tayyorgarlikni ta’minlaydi: 
- dizayn sohasidagi bo‘lajak kasbiy faoliyat ijtimoiy ahamiyatini va o‘ziga xos 
xususiyatlarini tushunish qobiliyati; 
- konstruktorlik-texnologik faoliyatda muvaffaqiyatga erishish uchun portfolio 
yaratishda shaxsiy-individual talablarning shakllanganligi; 
- konstruktorlik-texnologik faoliyatga ijobiy va hissiy munosabatni aniqlash qobiliyati; 
- konstruktorlik-texnologik faoliyatga motivatsiyaning shakllanganligi va qiziqishlarni 
namoyon bo‘lish qobiliyati; 
- konstruktorlik-texnologik faoliyat va uning subyektlariga qadriyatli munosabatni 
namoyish qilish qobiliyati; 
- kasbiy sifatlarni namoyon qilish qobiliyati: ijodkorlik, kompetentlik, harakatchanlik, 
muloqot ko‘nikmalari, ta’lim olish; 
- shaxsiy sifatlarni namoyish qilish qobiliyati: ta’lim olish istagi, o‘z-o‘zini rivojlantirish, 
konstruktorlik - texnologik faoliyatda o‘z-o‘zini tasdiqlash; 
- dizayn sohasida ishlash uchun tayyorlik. 
Bo‘lajak kasb ta’limi o‘qituvchilarining konstruktorlik-texnologik faoliyatga 
tayyorgarligining operatsion-texnologik komponentining shakllanganligi quyidagi kasbiy 
kompetentliklarni o‘zlashtirish va tayyorgarlikni ta’minlaydi: 
-
konstruktorlik - grafik ko‘nikmalar va vositalarni ijodiy egallash; 
-
loyihalangan obyektga bo‘lgan ehtiyojni o‘rganish, tarixiy va zamonaviy yo‘nalish, 
iste’molchilarning sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash; 
-
yangi mahsulotni ishlab chiqishning turli bosqichlarida turli axborot manbalarini 
aniqlash va tahlil qilish qobiliyati; 
-
iste’molchi xususiyatlari va estetik sifatlarini yuqori darajada ta’minlashni e’tiborga 
olgan holda buyumlarni loyihalash, konstruksiyalash, modellashtirish, tayyorlash qobiliyati; 
-
ijodiy fikrni (for-eskiz, ijodiy eskiz, ishchi eskizlar) namoyish qilish uchun eskizlarni 
taqdim etish va ishlatish qobiliyati; 
-
mahsulotlarni tahlil qilish qobiliyati (nuqsonlar, ularning kelib chiqish sabablari va 
bartaraf etish usullarini aniqlash); 
-
mahsulot ishlab chiqarishning ratsional texnologik ketma-ketligini (texnologik xarita) 
yaratish qobiliyati;
-
materiallar, zamonaviy jihozlar, konstruksiyalarni tanlashni e’tiborga olgan holda, 
texnologik qayta ishlashning turli metodlarini qo‘llash. 
Bo‘lajak kasb ta’limi o‘qituvchilarining dizayn-texnologik faoliyatga tayyorgarligining 
refleksiv-baholash komponentining shakllanganligi quyidagi kasbiy kompetentliklarni 
o‘zlashtirish va tayyorgarlikni ta’minlaydi: 
-
konstruktorlik-texnologik faoliyatda o‘z-o‘zini nazorat qilishni amalga oshirish 
qobiliyati; 
-
konstruktorlik-texnologik faoliyat jarayonini rejalashtirish jarayonida o‘z-o‘zini 
nazorat qilish qobiliyati; 
112

---