Issn 2181-9580 toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

Qishloq
so‘zi joy nomini ko‘rsatuvchi so‘z bo‘lsa, 
qishki
so‘zi o‘z ma’nosida 
qishloq so‘zi bilan ma’no jihatidan birlikni tashkil etuvchi elementga ega emas. Tarixiy 
1
Раҳматуллаев Ш. Ўзбек тилининг этимологик луғати. I жилд. –Toshkent, Университет. 2000. -Б. 145. 
2
Раҳматуллаев Ш. Ўзбек тилининг этимологик луғати. I жилд. –Toshkent, Университет. 2000. -Б. 178. 
3
O‘rolov A. O‘zbek tili morfem qurilishida struktura assimmetriya masalalari. magistr darajasini oshirish uchun 
tayyorlangan dissertatsiya. –Guliston: 2009. –B. 35. 
242

---

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 
 
2020/2
 
taraqqiyot natijasida o‘rtadagi ma’no uzilishi, ularning boshqa-boshqa so‘z sifatida 
qaralishiga sabab bo‘ldi.
1
Ba’zi o‘rinlarda, soddalanishga uchragan so‘zni morfemalarga ajratolmasak-da, tarixan 
morfemalardan iborat bo‘lganligi anglashilib turadi.
 
Bunday soddalanishga hozirgi o‘zbek 
tilida tarkibiga kelishik qo‘shimchalari qotib qolgan ravish turkumiga mansub so‘zlarni 
kiritish mumkin.
Masalan: otlardagi kelishik paradigmasidan jo‘nalish kelishigining 
[ -gari ], [ -kari ], [ -
qari ], [ -g‘ari ], 
vosita qurol kelishigining 
[ -in ]
shakli asta-sekin iste’moldan chiqa 
boshlagach, mazkur shakllar o‘rin, vaqt, holat semalari tufayli ravishning tegishli 
bo‘limlaridan o‘rin oldi: 
ich
kari
, tash
qari
, il
gari
, yu
qori
, qish
in
-yoz
in
, bir
in
-ket
in
, t
o‘
k