Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA PEDAGOGIKA 2019-yil, 6-son 
130 
IV. Zakovatlilik, zukkolik xislatlari: 1. Zehnlilik. 2. Xotirjamlik. 3. Topag‘onlik. 4. Savodxonlik. 5. 
Sinchkovlik. 
V. Irodaviylik, chidamlilik xislatlari: Serg‘ayratlik, intizomlilik. 
VI. Ehtirosli xislatlar: Hazilkashlik, ishonuvchanlik, kek saqlamaslik, ozodalik.
Shaxsning tuzilishi, uning xislatlarining ta’riflanishi, shaxs yashayotgan jamiyat vazifalarini hal 
etishdan kelib chiqib, ta’riflanadi. Shaxsning jamiyatda o‘zini tutishini namoyon qiladigan va jamiyat 
a’zolari bilan munosabatlarda bo‘ladigan xislatlar - fazilatlar majmui - ijtimoiy fazilatlar sifatida 
mujassamlanadi. Ijtimoiy fazilatlar - shaxsning dunyoqarashi, axloqi, xulq-atvori, madaniyati, nafosati, 
ichki va tashqi go‘zalligi munosabatlarda yuzaga chiqadi. Bu munosabatlar salbiy va ijobiy bo‘lishi 
mumkin. Masalan, jamiyatda shaxsning mehnat xislatlari mehnatsevarlik - mehnat jarayoniga, buyumlariga 
kishilarga hurmat hissida, yoki aksincha, ishyoqmaslik, dangasalik ko‘rinishlarida ham namoyon bo‘lishi 
mumkin. 
Shaxsning hayotiy tajribasi unda kasbiy sifatlarning shakllanishiga ham katta ta’sir ko‘rsatadi. 
Hayotiy tajriba turli ma’lumotlardan, bilimlardan xabardorligi darajasi ham ushbu omilning, qanday 
darajada taraqqiy etganligining belgilaridan hisoblanadi. Bu belgilar shaxsning o‘qimishliligi, 
bilimdonliligiga uning o‘z harakat usullarini qanchalik to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri bajara olishida, ko‘nikma va 
mahorat darajasida ko‘rinadi. Albatta, ushbu holatni o‘quvchilarning muassasadagi o‘quv-o‘rganish 
faoliyatiga taqqoslasak, uning onglilik darajasi turli fanlardan ma’lumotlarni o‘zlashtirish (xotiraga 
ko‘chirib olish), og‘zaki aytib bera olish, turli ko‘nikma va malakalari misollar va mashqlarni yechish, 
bajarish, mehnat jarayonida ishtirok etishida namoyon bo‘ladi.
Adabiyotlar
1.
Tursunov I., Nishonaliev U. Pedagogika kursi.– T.: O‘qituvchi, 1997. - 232 b. 
2.
Abdullaeva SH.A. O‘quvchilarni pedagogik tashxislashda qo‘llaniladigan metodlar // Xalq ta’limi, 
2003, №3. 40
-45 betlar. 
3.
Азизходжаева Н.Н. Педагогические технологии в подготовке учителя.
– 
Ташкент, 2000.
4.
Беспалко В.Р. Педагогика и прогрессивные технологии обучения. 
– 
М.: Педагогика, 1989.
5.
Бордовская Н. Педагогика, 1995. 
6.
Галперин П.К. К теории программированного обучения. 
– 
М., 1967.
7.
Djurayev R.X., Turg‘unov S.T. Ta’lim menejmenti. – Toshkent: Voris-nashriyot, 2006. – 263 b.