Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

-
 
mashg‘ulotning uslubiy jihatlari to‘g‘ri tashkil qilinishi; 
-
 
mashg‘ulotning aynan bir maqsadga qaratilganligi; 
-
 
mashg‘ulot vazifalarining ketma-ket va sistematik tarzda amalga oshirilishi; 
-
 
mashqlarning murrakkablik koeffitsiyenti sportchi imkoniyatlariga mos kelishi; 
-
 
mashg‘ulot jarayonida o‘zlashtirilayotgan (yoki o‘rgatilayotgan) mashqlarning bir-birini to‘ldirishi 
(bunda ilgarigi mashg‘ulot navbatdagisi bilan o‘zaro mantiqiy bog‘langan bo‘lishi lozim); 
-
 
mashg‘ulotlarning umumiy va motor zichligi holati; 
-
 
sportchi tomonidan texnika va taktikaning o‘zlashtirilishi; 
-
 
o‘zlashtirilgan mashqlarning sifat va miqdor jihatdan mosligi. 
Yuqoridagi ko‘rsatkichlardan tashqari yana bir qator mezonlar orqali pedagogik nazoratni amalga 
oshirish mumkin. Lekin, shunga qaramay yuqorida keltirib o‘tilganlar asosiy hisoblanadi. 
Mashg‘ulotlar jarayonida jismoniy yuklamalar sport turining xususiyatlariga bog‘liq. Masalan, siklik 
sport turlarida (yugurish, suzish, kanoye va baydarka va h.k.) jismoniy yuklama jarayonidagi intensivlik va 
mashq tezligi asosiy o‘rinda tursa, asiklik sport turlarida mashqning takrorlanish soni muhim ahamiyatga ega. 
Siklik sport turlarida bir xil mashqning takrorlanishi (masalan, yugurish, yurish, suzish kabilarda) ushbu 
harakatni tez va shiddat bilan bajarishni taqozo qiladi. Shu sababdan ham mashg‘ulot jarayonida mashq 
takrorlanishiga alohida ahamiyat qaratishni ko‘rsatadi. 
Asiklik sport turlarida esa aksincha, (masalan, gimnastika, kurash turlari va boshqalar) mashqlarni 
takrorlash orqali ularni puxta o‘zlashtirish mumkin. Chunki, asiklik sport turlarida sportchi tomonidan 
bajariladigan harakatlarning turli-tumanligi mashg‘ulotlar jarayonida texnik elementlarni imkon qadar ko‘p 
takrorlash evaziga ularni samarali o‘zlashtirish mumkinligini ko‘rsatadi. Sport amaliyotining ko‘rstishicha 
mashqlarni takrorlash natijasida ularni samarali o‘zlashtirish imkoniyati mavjudligi aniqlangan. 
Bizning kuzatishlarimiz xulosalariga ko‘ra mashg‘ulotlar jarayonidagi jismoniy yuklamalar mazmuniga 
ko‘ra turlarga ajratiladi va bu biz o‘tkazgan kuzatishlar bilan aynan mos keladi.