|
ILMIY AXBOROTNOMA PEDAGOGIKA 2019-yil, 4-son
123
kompetensiyalarni va o‘qituvchining kasbiy kompetentligi sifatida virtual texnologiyalari sohasidagi
kompetensiyalarini namoyon etuvchi kompetensiyalar sintezini qarash lozim bo‘ladi.
Axborot kommunikatsion texnologiyalar sohasidagi ta’lim, o‘ziga xos yo‘nalish ta’siri ostida
tasdiqlanib, ularning orasida: axborot virtual
texnologiyalari sohasidagi mutaxassislar
kompetensiyalariga bo‘lgan talabning tez va uzluksiz oshishi, AKTning yuqori tezlikda yangilanib
borishi, mazkur sohada ta’limni shaxsning butun kasbiy faoliyati davomida uzluksiz jarayonga
aylanishiga alohida urg‘u berish mumkin.
Hozirgi vaqtda maktab o‘qituvchilarining virtual texnologiyalari kompetentligiga, xususan,
maktab ta’lim makonida axborot kommunikatsion texnologiyalardan keng foydalanish sharoitida o‘z
kasbiy faoliyatini amalga oshirishiga alohida ahamiyat berilmoqda. Ayniqsa, o‘qituvchilarning
axborot kommunikatsion texnologiyalari sohasidan, ya’ni vitual texnologiyalaridan malaka
oshirishlariga kompetentli yondashuvni tatbiq etilishi mohiyatini asoslashga katta e’tibor
qaratilmoqda. Bugungi kunda kasbiy faoliyatning ta’limiy natijasi “axborot kommunikatsion
kompetenlik” yoki “virtual texnologiyalari sohasidagi kompetentligi” tushunchalari orqali aniqlanadi.
Ularni mohiyat aspekti – bo‘lg‘usi mutaxassisning real kasbiy muammo va masalalarni axborot
kommunikatsion texnologiyalari sohasidagi o‘zlashtirgan bilimlaridan foydalangan holda hal eta olishi
hisoblanadi.
Chunki, tadqiqotimizning maqsadi, o‘qituvchilarning virtual texnologiyalari sohasidagi
kompetentligini takomillashtirishning pedagogik shartlarini nazariy va tajriba-sinov orqali
asoslanishini aniqlash bo‘lsa, tadqiqot ishimizning eng muhim vazifasi “virtual texnologiyalari
sohasidagi o‘qituvchining kompetentligi” tushunchasiga aniqlik kiritishdan iborat bo‘ldi.
O‘qituvchining “virtual texnologiyalari sohasidagi kompetentligi”ga quyidagi ta’rifni
kiritamiz: nazariy bilimlar, zamonaviy axborot texnologiyalari hamda dasturiy vositalardan
foydalanish orqali kasbiy-pedagogik faoliyatda amaliy usullar asosida ta’limiy muhit muammolarini
hal eta olish qobiliyati – o‘qituvchining virtual texnologiyalari sohasidagi kompetentligi deyiladi.
Mazkur ta’rif o‘qituvchi faoliyatida zaruriy bilim va kasbiy-pedagogik qobiliyalarni o‘zida namoyon
etadi. Ana shu tarzda aniqlanadigan, o‘qituvchining virtual texnologiyalaridan kompetentligi, tizimli
yondashuvga mos ravishda axborotlar oqimi bilan ishlashga mo‘ljallangan komponentlar orqali
ifodalanadi.
O‘qituvchining virtual texnologiyalaridan kompetentligini birinchi darajali tushuncha sifatida
qaraydigan bo‘lsak, “kommunikatsion kompetentlik” axborot kompetentligining bir ko‘rinishi sifatida
aniqlanadi. Virtual texnologiyalari kompetentligi – inson tomonidan axborotlarni faol, mustaqil qayta
ishlay olishi, yangi kutilmagan holatlarda texnologik vositalardan foydalangan holda tom ma’noda
farq qiladigan yechimlarni qabul qila olish hamda axborot obyektlari va modellarini tasavvur etgan
holda ma’lumotlarni kompyuterga kiritish, uzatish, qabul qilish va shu kabi texnik ko‘nikmalari
savodxonligidir.
O‘qituvchining virtual texnologiyalaridan kompetentligida, ilmiy-pedagogik sohada ham
mazmuniy ham faoliyat aspektida o‘zaro uzviy bog‘langanlik holati tushunilib, u:
-
o‘quv predmetlarini AKT vositalaridan foydalangan holda o‘qitish;
-
ta’lim-tarbiya jarayoni ishtirokchilari o‘rtasida lokal hamda global kompyuter tarmog‘i
axborot resurslaridan foydalangan holda axborot faoliyati va axborotlarni o‘zaro almashinuvlarini
amalga oshirish;
-
ta’lim uchun mo‘ljallangan elektron o‘quv-metodik majmualarning metodik mazmunini
psixologik-pedagogik nuqtayi nazardan ekspert baholash;
-
ta’lim jarayonida AKT vositalaridan foydalanishda uchrashi mumkin bo‘lgan salbiy
natijalarning oldini olish;
-
ta’lim-tarbiya jarayoni, ta’lim muassasasini AKT vositalari bazasida tashkiliy
boshqaruvining avtomatlashtirilgan axborot-metodik ta’minoti haqida o‘qituvchi xabardor bo‘lishi
lozimligini qamrab oladi.
Shunday qilib, o‘qituvchining virtual texnologiyalaridan kompetentligi tushunchasi, o‘ziga
qulay bo‘lgan tarzda ma’lumotlarni olish, qayta ishlash va boshqa foydalanuvchilarga taqdim etish,
olingan ma’lumotdan tushunilganlarini o‘z faoliyatiga tatbiq etib ijodiy yondashgan holda namoyish
etish, noaniqliklarni aniqlash, xulosalar chiqarish va yechim qabul qilish bilan bevosita bog‘liq ekan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
