Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal

ILMIY AXBOROTNOMA PEDAGOGIKA 2019-yil, 4-son 
133 
1- rasm.Turizm turi tasniflari. 
N.A.Agadjanyanning Nashrda (1995 y.) turizmning biroz turlicha tasnifi keltirilgan. Turizm 
quyidagicha bo'linadi: tashkilot darajasiga ko'ra; yoshiga qarab; turizm turiga qarab; maqsadga 
muvofiq; ijtimoiy asosda; tibbiy turizm ham farqlanadi (2-rasm). 
2 rasm.Turizm turi sxemasi A.N. Agadjanyan (1995). 
Sayyohlik turlarining turlarini va shakllarini mavjud tasniflarini ko'rib chiqib, tahlil qilib, 
sayyohlikni ikki asosiy guruhga bo'lish mumkin: sog'liqni saqlash (faol vosita sayyohligi, 
takomillashib, rivojlanayotgan vosita qobiliyatlari va hokazo) va "passiv", "nosog'lom" turizm, bu 
turist qandaydir transport vositasida sayr qilishi (kognitiv, harakatlar bilan bog'liq emas). 
Bazi tadqiqotlarda, tabiat qo’uynida, harakatlar uygunligida sayr qilish, soglomlashtirishda 
chuqur va samarali natijalarga erishilganligi takidlanadi.
Turizm bilan shugillanish tufayli,sayyohaning tanasi mustahkamlanib, qat'iylashdi, uning 
yurak-qon tomir tizimi faoliyati takomillashtirildi, atrof muhitga salbiy ta'sirlarga qarshi chidamlilik 
kuchaytirildi va asab tizimi mustahkamlandi. Shuni ta'kidlash kerakki, faol harakatli turizmda 
mashgulotlar amaliyotda o'zgarishlardan kelib chiqadigan tiklanish va rivojlanishning yagona 
jarayonidir. 
Mashgulotlarning almashinuvi va ularning optimal davomiyligi, intensivligi va mustahkamligi 
nafaqat shaxsiy faoliyatining samaradorligini oshirish, balki ularning mehnat salohiyatini oshirishda, 
shuningdek ularning sog'lig'ini yaxshilashga yordam beradi [1]. Bu insonning dam olish va 
faoliyatni o'zgartirishga, bir mashg'ulotdan ikkinchisiga o'tishga yordam beradi, buning natijasida 
jismoniy va psixologik fazilatlar rivojlanadi.Turizmda sog'lom turmush tarzini targ'ib qilish sog'likni 
mustahkamlash funktsiyasi bilan bevosita bog'liq. 
Ko'p sonli tadqiqotlar sayyohlikning faol vositalari insonning morfo-funktsional holatiga 
foydali ta'siri kursatishini tasdiqlaydi [4, 5, 6]. Jismoniy faollikni jismoniy shaxslarga , ularning 
yoshi xususiyatlarini jismoniy muvofiqligi darajasini hisobga olgan holda tarqatish, salomatlikning 
salbiy ta'sirini bartaraf qilishga imkon beradi. 
•
Dam olish maskanlarida, sihatgohlarda davolash;
Davolash turizimi 
•
Dam olish, sport bilan shug'ullanish;
Dam olish turizimi
•
diqqatga sazovor joylar bilan tanishtirish; 
Sayyohlik turizimi
•
diqqatga sazovor joylar bilan tanishtirish, hayvonot 
va o'simlik dunyosini o'rganish; 
Ilmiy turizim 
•
Ish yuzasidan uchrashuvlar, kelishuvlar 
Ishchi turizimi 
•
Qarindoshlar bilan uchrashuv 
Etnik turizim 
Davolovchi turizim 
Dam olish sihatgohlari bilan bog'liq 
Ijtimoiy belgisi bo'yicha
Nogironlar o'rtasida, yetimlar o'rtasida 
O'quvchilar o'rtasida
Maqsadga ko'ra 
Sport, otli, ilmiy 
Tadqiqodchilik, ekologik, umumlashga
n
Turizim turi bo'yicha
Piyodalar yuruvchi tekislik, tog'li;
Avtotransportli, suvli 
Yoshiga nisbatan
Bolalar, o'smirlar, yoshlar; 
Kattalar, katta yoshlilar, oilali 
Tashkiliy qismga ko'ra 
«Yovvoyi», tashkil etilmagan
;
Mustaqil faoliyat, tashkiliy qism rejali 

---