|
ILMIY AXBOROTNOMA
FALSAFA
2017-yil, 4-son
38
normalaridan voz kechilganidan soʻng jamiyatda paydo boʻlgan gʻoyaviy boʻshliqdan foydalanib,
chetdan biz uchun mutlaqo yot boʻlgan, ma’naviy va axloqiy tubanlik illatlarini oʻz ichiga olgan
“ommaviy madaniyat” yopirilib kirib kelishi mumkinligini unutmaslik kerak. Tabiiyki, “ommaviy
madaniyat” degan niqob ostida axloqiy buzuqlik va zoʻravonlik, individualizm, egosentrizm
gʻoyalarini tarqatish, kerak boʻlsa, shuning hisobidan boylik orttirish, boshqa xalqlarning necha ming
yillik an’ana va qadriyatlari, turmush tarzining ma’naviy negizlariga bepisandlik, ularni qoʻporishga
qaratilgan xatarli tahdidlar odamni tashvishga solmay qoʻymaydi. [ 1, 117 ]
Globallashuv sharoitida jahondagi koʻpgina rivojlangan davlatlarning geopolitik maqsadlari va
manfaatlari muayyan geografik hududlar bilan chegaralanib, kuchli axborot texnologiyalariga ega
boʻlgan davlatlar oʻzlari ishlab chiqqan axborotni tarqatish yoʻli bilan muayyan hududlar, davlatlar,
mamlakatlar ustidan avval gʻoyaviy, keyin esa siyosiy, iqtisodiy va madaniy hukmronlik qilishga
harakat qilib kelmoqdalar. Axborot ommaviy axborot vositalari (OAV) hamda internet orqali keng
koʻlamda tarqatilmoqda va targʻib qilinmoqda. Turli ommaviy axborot vositalari, televidenie, radio,
davriy matbuot oʻziga xos psixologik ta’sir koʻrsatish imkoniyatiga ega boʻlib, Internetning paydo
boʻlishi bilan ommaviy kommunikatsiya, axborot yetkazish imkoniyatlari nihoyatda kuchayib ketdi.
Hozirgi davrda globallashuv jamiyat hayotining barcha sohalariga bevosita ta’sir koʻrsatayotgan bir
sharoitda milliy ma’naviyat, milliy oʻzlikni anglash, ma’naviy tiklanish, ma’naviy yuksalish
jarayonlariga asosiy e’tibor qaratilmoqda.
Oʻzbekiston Respublikasining Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Oʻzbekiston Respublikasi
Konstitutsiyasi qabul qilinganining 24 yilligiga bagʻishlangan tantanali marosimdagi ma’ruzasida
jadid ma’rifatparvar Abdurauf Fitratning quyidagi fikrlarini keltiradi. “Xalqning aniq maqsad sari
harakat qilishi, davlatmand boʻlishi, baxtli boʻlib izzat-hurmat topishi, jahongir boʻlishi yoki zaif
boʻlib xorlikka tushishi, baxtsizlik yukini tortishi, e’tibordan qolib, oʻzgalarga tobe va qul, asir boʻlishi
ularning oʻz ota-onalaridan bolalikda olgan tarbiyalariga bogʻliq”. Bugungi kunda yon-atrofimizda
diniy ekstremizm, terrorizm, giyohvandlik, odam savdosi, noqonuniy migratsiya, “ommaviy
madaniyat” degan turli balo-qazolarning xavfi tobora kuchayib borayotganini hisobga oladigan
boʻlsak, bu soʻzlarning chuqur ma’nosi va ahamiyati yanada yaqqol ayon boʻladi. [ 2, 3 ] “Ommaviy
madaniyat” ham taalluqli boʻlgan turli zararli gʻoyalar va mafkuralarga qarshi kurash masalasi
Prezident Sh.Mirziyoyevning boshqa nutq va ma’ruzalarida ham oʻz ifodasini topgan boʻlib,
Oʻzbekiston Respublikasi Qurolli kuchlari tashkil etilganining 25 yilligi munosabati bilan Vatan
himoyachilariga bayram tabrigida quyidagi fikrlar bayon qilingan edi: “Barchamizga yaxshi
ma’lumki, vatanparvarlik har bir davlat hayotining ma’naviy asosi hisoblanadi va jamiyatni har
tomonlama rivojlantirish borasida eng muhim safarbar etuvchi kuch sifatida namoyon boʻladi.
Shuning uchun ham fuqarolarimizda bizga mutlaqo yot boʻlgan zararli ta’sirlarga qarshi mustahkam
immunitetni shakllantirish va Vatanimiz taqdiri uchun mas’uliyat tuygʻusini mustahkamlash boʻyicha
aniq chora-tadbirlarni koʻrishimiz shart [ 3, 2 ].
Mustaqillikdan keyingi oʻtgan davr mobaynida Oʻzbekiston mustaqilligining huquqiy me’yoriy
asoslari yaratildi, asosiy qonun – Konstitutsiya qabul qilindi. Milliy davlat tizimi an’anaviy
davlatchilik gʻoyalari va jahon davlatchiligi ilgʻor tajribalarining sintezi shaklida barpo etildi.
Boshqaruvda yangi usullar qaror topdi. Mahalliy davlat hokimiyati tizimi tubdan oʻzgarib, nodavlat –
notijorat tashkilotlari va fuqarolarning oʻzini-oʻzi boshqarish organlarining vakolatlari kengaytirildi.
Oʻzbekistonda “Kuchli davlatdan – kuchli fuqarolik jamiyati sari” tamoyili amalga oshirila boshlandi.
Oʻzbekistonda amalga oshirilgan islohotlar hamda globallashuv sharoitida jamiyat hayotining
turli sohalarida amalga oshirilayotgan yangilanish jarayonlari koʻrib oʻtiladigan boʻlsa, eng avvalo
Oʻzbekistonda koʻppartiyaviylik tizimi shakllantirildi, jamiyat hayotida sogʻlom demokratik
jarayonlar muhiti vujudga keltirildi. Inson haq-huquqlari va erkinliklarini ta’minlashning huquqiy
asoslari vujudga keltirilib, sud hokimiyati hozirgi zamon xalqaro huquq tamoyillari negizida tubdan
isloh qilindi. Milliy xavfsizlik konsepsiyasi ishlab chiqilib, mamlakat hududiy yaxlitligini va
tinchligini ta’minlashga qodir boʻlgan zamonaviy qurolli kuchlar tizimi yaratildi. Shuning uchun
bugungi kunda ijtimoiy hayotdagi yangilanish jarayonlari iqtisodiyotni ham, boshqarishni ham,
ma’naviy hayotni ham, sud-huquq tizimini ham, mamlakat mudofaasi, qurolli kuchlarini ham qamrab
olgan keng qamrovli jarayondir.
Oʻzbekistonda jamiyat hayotini modernizatsiya va isloh etish jarayoni bosqichma-bosqich
amalga oshirilib, ijtimoiy hayotning barcha sohalarini qamrab oldi. Respublikada xususiy mulkka
Do'stlaringiz bilan baham: |
