Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal 2017-yil, 4-son (104) gumanitar fanlar seriyasi

Kalit soʻzlar:
axborot, axborot falsafasi, axborotli yondashuv, fanlararo yondashuv, 
dunyoqarash, tafakkur, axborot tizimi
 
Парадигма философии информации 
Аннотация
. В статье описывается сущность философии информации, которая является 
новой отрасли в науке и его отражение смысл философских подходов. То есть, анализированы 
философские проблемы философии информации, а также факторы способствующие 
повышению интереса к философскому анализу философии информации.
Ключевые слова: 
информация, философия информации, информационный подход, 
междисциплинарный подход, мировоззрение, мысль, системы информации. 
 
Paradigm of philosophy of information 
Abstract. 
In the article the meaning of philosophy of information is described. New researches 
in philosophy of information, new problems of methods, which help to improve researching are 
analyzed. 
Keywords:
information, philosophy of information, informational approach, mind, structure of 
information. 
Zamonaviy fan rivojlanishining dolzarb falsafiy va ilmiy-metodologik muammolari tahlili ushbu 
muammolardan biri axborot falsafasining mohiyatini anglash ekanligini koʻrsatmoqda. Aksariyat 
tadqiqotchilar fikriga koʻra, axborot bizni qurshab turgan olamdagi eng muhim ahamiyatli va shu bilan 
birga, jumboqli hodisadir. XX asrning oʻrtalaridan boshlab bir necha oʻn yilliklar davomida koʻplab 
olimlar ushbu hodisa mohiyatini anglab yetishga takror-takror uringanlar. Lekin hozirgi vaqtgacha 
ilmiy muhitda axborot falsafasining umumiy konseptual mohiyati toʻgʻrisida kelishilgan tasavvur 
ishlab chiqilmagan. Shuning uchun ushbu urinishlar bugungi kunda, koʻpincha axborot asri deb 
atalmish XXI asrning ikkinchi oʻn yilligining boshida ham davom etmoqda.
Ma’lumki, XXI asrda olam tezkor oʻzgarib bormoqda. Bunday tub va keng miqyosli 
oʻzgarishlar jamiyatning aynan axborot sohasida sodir boʻlmoqda. Ushbu oʻzgarishlar ilmiy-texnik 
inqilobning navbatdagi bosqichi emas, balki global sivilizatsion xarakterga ega jarayondir. Oʻz 
navbatida, XXI asrning oʻrtalaridayoq sayyoramizda “sivilizatsiyaning umuman yangi turi – axborot 
(informatsion) sivilizatsiyasi shakllanadi” 
[
2; 3, B.112
]
, deb bashorat qilinmoqda. Darhaqiqat, 
sivilizatsiyaning shakllanish jarayonida jamiyatning deyarli barcha sohalarida axborot va ilmiy 
bilimning ahamiyati jiddiy ravishda ortadi. Aynan shu hodisa falsafiy tadqiqotlarning yangi, axborot 
falsafasi deb nom olgan yoʻnalish rivojlanishining asosiy sababi boʻlib xizmat qilmoqda. 
Oxirgi yillarda bir necha mamlakatlarda (jumladan, Rossiya, Buyuk Britaniya, AQSH, Xitoy 
kabi) falsafiy tadqiqotlarda yangi yoʻnalish – axborot falsafasi paydo boʻldi. Jahon ilmiy jamoatchiligi 
doirasida ushbu falsafiy yoʻnalishning mazmuni faol muhokama etilmoqda, bunda Rossiya va Xitoy 
olimlari peshqadamlik qilmoqda. Jumladan, rus, xitoy va ingliz tillarida qator ilmiy maqolalar va 
monografiyalar chop etildi, xalqaro konferensiyalarda ma’ruzalar qilingan va nashr etilgan, Internet 
tarmoqlarida olimlarning ilmiy bahs-munozaralari oʻtkazilmoqda. Bundan tashqari, 2011-yildan 
boshlab Rossiyada muntazam ravishda “Axborot toʻgʻrisidagi fanlar ilmiy-metodologik muammolari” 
mavzudagi fanlararo ilmiy-metodologik seminar majlislari (yigʻilishlari) oʻtkazilmoqda
[
12-14
]
, unda 
turli mamlakatlarning axborot falsafasi sohasidagi natijalari tahlil qilinmoqda.

---