Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal 2017-yil, 4-son (104) gumanitar fanlar seriyasi

ILMIY AXBOROTNOMA 
PEDAGOGIKA
 
2017-yil, 4-son 
124 
- perseptiv qobiliyatlar (pedagogik intuitsiya, empatiya); 
- shaxs dinamizmi (irodalilik va ishonchga egalik); 
- emotsional barqarorlik (oʻz-oʻzini nazorat qila olish); 
- kelajakni yorqin tasavvur eta olish; 
- ijodkorlik (ijod qilishga qobiliyatlilik). 
4. Pedagogik texnika: 
- oʻz-oʻzini boshqara olish; 
- pedagogik vazifalarni hal etishda birgalikdagi oʻzaro harakat koʻnikmasiga egalik (didaktik, 
tashkilotchilik koʻnikmalari, oʻzaro birgalikdagi harakatga kirishish texnikasini egallash). 
Mazkur tizimning muhim omillaridan biri sifatida pedagogning shaxsiy sifatlari (shaxsning 
yoʻnalganligi, qobiliyatlari) yuzaga chiqadi. Bilim va qonuniyatlarga asoslangan texnika barcha 
vositalarning yagona maqsad yoʻlida ta’sir koʻrsatishiga imkon beradi. 
Pedagogik mahorat – umumlashgan kasbiy koʻnikmalarni egallash uchun oʻqituvchining 
oʻquvchilarga yuqori darajada ta’lim va tarbiya berishiga imkon beruvchi ilmiy anglangan va 
foydalaniladigan shaxs xususiyatlari majmuidir. Mazkur nuqtai nazardan pedagogik mahoratning 
asosiy tarkibiy qismlariga quyidagilar kiradi: pedagog shaxsi (uning yoʻnalganligi), bilimlari (kasbiy, 
nazariy va metodik), pedagogik qobiliyatlari, pedagogik texnika va pedagogik texnologiya. 
Bundan tashqari pedagogik mahoratning tuzilishida pedagogik tajriba ham oʻz aksini topishi 
lozim. Ana shu nuqtai nazardan pedagogik mahorat – bu ta’lim, tarbiya, ma’lumot va shaxs 
rivojlanishiga doir vazifalarni yaxlit tarzda hal etishda namoyon boʻluvchi bilim, shaxsiy sifatlar va 
pedagogik tajribalar asosidagi ta’limiy faoliyatni amalga oshirish san’atidir.
Yuqoridagilardan ma’lum boʻladiki, pedagogik bilim, pedagogik tajriba va shaxsiy sifatlar 
(aynan: kasbiy-pedagogik yoʻnalgan shaxs sifatlari) pedagogik mahoratning asosini tashkil etadi. 
Pedagogik mahoratning mohiyati aniq ta’limiy sharoitlarda zaruriy natijalarga erishishga imkon 
beruvchi tarkibiy qism va asoslarni ijodiy birlashuviga asoslangan pedagogik faoliyatni amalga 
oshirishda namoyon boʻladi.
Boʻlajak oʻqituvchilarning pedagogik mahoratini takomillash-tirishning asosiy shart-
sharoitlaridan kelib chiqqan holda hamda oʻqituvchi faoliyatining asosiy tavsifi va natijalariga 
asoslanib, tizimli yondashuv asosida pedagogik mahoratni takomillashtirishning toʻrt darajasini ajratib 
koʻrsatish mumkin: