Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal 2020-yil, 2-son (120) gumanitar fanlar seriyasi

ILMIY AXBOROTNOMA IQTISODIYOT 2020-yil, 2-son 
103 
himoyalash normasi. Masalan, faqat yashash joyi hududida kasbga qayta tayyorlash va ishga joylashishga 
murojat qilish mehnat resurslaridan samarali foydalanishni qiyinlashtiradi, modomiki, aniq hudud doirasida 
va tarmoq kesimida bo‘sh ish joylari haqida yagona ma’lumotlar bazasining mavjud emasligi ishchi 
kuchiga talab va taklif o‘rtasida nomutanosiblikni yuzaga keltiradi. Bu oxir oqibatda ishchi kuchining 
hududlararo migratsiyasini yuzaga keltiradi, ko‘r-ko‘rona boshqa sohada ish izlashga yoki boshqa 
mutaxassislikga o‘qishga majbur etadi;

mehnat bozoridagi holatga muvofiq ravishda ijtimoiy hamkorlik masalalari. 
Ikkinchidan, amaldagi qonunchilikda aniq vakolat chegaralari, funksiyalar, moliyalash manbalari, 
milliy, hududiy va munitsipial hokimiyat organlari o‘rtasida ish bilan bandlik sohalari hamda mehnat 
bozorini tartibga solish masalalariga ta’sir etish sohalarining aniq yo‘nalishlar bo‘yicha tasniflanmaganligi.
Uchinchidan, haligacha mehnat bozorida nodavlat tashkilotlar faoliyatini aniq qat’iy belgilovchi 
huquqiy va me’yoriy hujjatlarning mavjud emasligi.
Nodavlat ish bilan bandlik xizmatlarining rivojlanishi (asosan personalni tanlash bo‘yicha kadrlar 
agentligi) mehnat bozorining chegaralangan, ixtisoslashgan segmentlarida ishlash samaradorligini oshirish 
hamda mehnat bozori infratuzilmasi davlat organlariga yukni qisqartirishi va ularning diqqat e’tiborini bir 
yerga to‘plashni yuzaga keltirishi mumkin. Biroq bu kam raqobatbardosh va kam ijtimoiy himoya qilingan 
segmentda amal qiladi.
O‘tkazilgan tahlillar shuni ko‘rsatmoqdaki, hozirgi vaqtda hududiy mehnat bozorlari 
infratuzilmasining hozirgi holatida ularni muvofiq ravishda shakllanish jarayonlarini faollashishiga olib 
bormoqda. Shunga ko‘ra mehnat bozori infratuzilmasining rivojlanishi qo‘yidagi chora-tadbirlarni amalga 
oshirishni zarurat etadi: 

“Aholini ish bilan ta’minlash to‘g‘risida” Qonunning moddalariga hozirgi iqtisodiyotning 
innovatsion rivojlanish talablariga mos o‘zgartirishlar kiritish; 

infratuzilma elementlari tomonidan turli xil ko‘rinishdagi axborot va maslahat xizmatlarini 
shakllantirish; 

hududiy darajada mehnat bozori infratuzilmasining rivojlanish tamoyillarini takomillashtirish; 

turli infratuzilma elementlari harakatining o‘zaro muvofiqligini ta’minlash; 

mehnat bozori infratuzilmasi alohida tizimlarini kompleks rivojlantirish.
Mehnat bozorining infratuzilmaviy tuzilishi uni tartibga solish mexanizmlarini tartibga solishda 
muhim rol o‘ynaydi. U mehnat munosabatlari sohasida bozorga o‘tishning bir vaqtda indikatori va mehnat 
bozorining rivojlanish omili hisoblanadi. Mehnat bozori infratuzilmasi uning ishtirokchilari manfaatlarini 
muvofiqlashtirish hamda ishchi kuchiga talab va taklif o‘rtasida nomutanosiblik yuzaga kelishini 
yumshatish vazifasini bajaradi. Mehnat bozori infratuzilmasini rivojlantirish samaradorligini oshirish 
mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining tarkibiy qismi hisoblangan davlat ish bilan bandlik siyosatini 
o‘tkazishning pirovard natijalariga bog‘liq.