Issiqlik texnikasi ikkinchi nashri

17.4. Bug‘ – ejektorli sovitish qurilmasi

Bug‘-ejektorli sovitish qurilmasi sikli, bug‘ – kompression qurilma sikliga o‘xshash, nam bug‘ tarzidagi sovitish moddasi vositasida amalga oshiriladi. Ular orasidagi asosiy farq quyidagilardan iborat: agar bug‘ – kompression qurilma siklida sovitilayotgan hajmdan chiqqan bug‘ kompressor yordamida siqilsa, bug‘-ejektorli qurilmada bu maqsadda bug‘-ejektordan foydalaniladi. Ejektor – gaz, bug‘ va suyuqliklarni siquvchi va harakatlantiruvchi qurilma. Bug‘ni ejektor yordamida siqish uchun qozonda hosil bo‘ladigan bug‘ning kinetik energiyasidan foydalaniladi.

Kompressor o‘rniga bug‘-ejektori ishlatilishining sababi nima? Sovitish qurilmalarida uncha past bo‘lmagan, taxminan 3 dan 10⁰S gacha bo‘lgan temperaturalar olish uchun sovituvchi modda sifatida suv bug‘idan foydalanish mumkin. Lekin 0⁰S ga yaqin temperaturalarda bug‘ning solishtirma hajmi juda katta bo‘ladi (masalan, t=5 ⁰C da =147,2 m/kg bo‘ladi).
Zichligi bunchalik kichik bug‘ni siquvchi porshenli kompressor juda katta mashina bo‘ladi. Xuddi shuning uchun suv bug‘i bilan ishlaydigan sovitish qurilmasi siklida, uncha takomillashgan bo‘lmasada, ancha ixcham apparat bug‘ ejektori ishlatiladi va unda parametrlari past, arzon bug‘dan foydalaniladi. Bug‘ – ejektorli qurilma sovitish mashinalarining eng eski turlaridan biridir. Bug‘ – ejektorli sovitish qurilmasining sxemasi va sikli 17.6 va 17.7 – rasmda tasvirlangan.
To‘yingan suv drossellash ventili 1 da p₁ bosimdan p₂ bosimgacha kengayganda hosil bo‘lgan suv bug‘i sovitiladigan hajmda joylashgan bug‘latgich 2 ga kiradi.
Quruqlik darajasi yuqori bo‘lgan bug‘ p₂ bosimda bug‘latgichdan bug‘ ejektorining aralashtirish kamerasi 3 ga yuboriladi.

17.6–rasm.