Issiqlik mashinalari va ularning foydali ish koeffitsienti

Biz o`tgan mavzuda Karno siklini ko`rib, bu jarayon ikkita izoterma va ikkita adiabatadan iborat bo`lgan qaytuvchan aylanma protsess ekanligini bilgandik (18.1-rasm).

• Biz o`tgan mavzuda Karno siklini ko`rib, bu jarayon ikkita izoterma va ikkita adiabatadan iborat bo`lgan qaytuvchan aylanma protsess ekanligini bilgandik (18.1-rasm).
• 1 holat hajm V0, bosim Р0 va temperatura Т0 bilan xarakterlanadi. 1 mol ideal gazni ishlovchi modda sifatida olib Karno siklini o`rganamiz. Gaz 2-holatni olguncha hajm V1, bosim Р1 bilan izotermik (T=const) kengayishiga majbur qilamiz: gaz izotermik kengayishi vaqtida isitgichdan Q0 issiqlik miqdorini oladi va ish bajaradi.

Gaz 2-hajmdan boshlab, hajmi V2 bosim Р2 ga teng bo`lgan adiabatik kengayishi imkonini beramiz va u 3-holatga yetib keladi bu holda gazning temperaturasi Т1 gacha pasayadi.

• Gaz 2-hajmdan boshlab, hajmi V2 bosim Р2 ga teng bo`lgan adiabatik kengayishi imkonini beramiz va u 3-holatga yetib keladi bu holda gazning temperaturasi Т1 gacha pasayadi.
• Gaz 3-holatdan boshlab hajmi V2, bosim Р2 bilan xarakterlanib, o`zgarmas temperatura Т1 bilan siqamiz. Bunday siqilish izotermik siqilish bo`lib, gazni hajmi V3 va bosimi Р3 ga teng bo`lgan 4-holatni egallaydi. Bu siqilishda gaz sovitgichga Q1 issiqlikni beradi va ish bajaradi. Nihoyat, gazni 4-holatdan boshlab adiabatik ravishda shunday siqishimiz, uning hajmi boshlang`ich V0 hajmni, Р0 bosimni egallash va uning temperaturasi boshlang`ich temperaturagacha ko`tarilsin. Bunday yonish sikl Karno sikli bo`lib, uning f.i.k.

Bu yerda A - to`la sikl davomida bajarilgan ish.

• Bu yerda A - to`la sikl davomida bajarilgan ish.
• Q0 - isitgichdan olingan issiqlik miqdori.
• Q1 - sovutgichga berilgan issiqlik miqdori.
• Agar bu protsessda: - Т0 - деб gazning (18.1)-( 18.2) izotermik kengayishidagi temperaturasi. Т1 - deb gazning (18.3)-( 18.4) izotermik siqilishdagi temperaturalar desa u holda izotermik kengayishda gaz isitgichdan Q2 issiqlik miqdorini beradi. Demak isitgichning temperaturasini, Т0 va sovitgichning temperaturasini Т1 desak, Karno siklini f.i.k bilan xarakterlanadi: