Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

Х оразм воҳаси аҳолиси би лан сак -м ассагетлар алоқа
қилган би р ж ой д ан чиққан бўли ш и м ум к и н , д еган ф а-
разни айтган э д и . К ей и н ч ал и к у Х о р а зм н и н г антик
давр охиридаги (Тупроққалъа) ва илк ўрта асрдаги яроғ-
аслаҳалари, қадим и й сў ғд н и н г ҳарби й ан ж ом лари с и н ­
гари, ап асиак отл и қ аскарлари яроғ-аслаҳалари билан
узвий б о ғ л и ^ и г и н и и сботл аб берган. Ш у а со сд а о л и м -
н и н г ф ик ри ча, хоразм ликлар давлати қ ўш инлари би р
қанча ор ал и қ воситалар орқали Европада ўрта а ср ­
л ар да м авж уд бўл ган қ у р ол л ан и ш т и п и ва т ак т и ­
каси ри ц ар л и к н и н г п ай до бўл и ш и да нам ун а бўлм аган -
микан?!.
М азкур воқ еаларн ин г хақ қ он и й л и ги н и ва х р о н о л о ­
гик ж иҳатдан ўш а даврга тўғри келганлигини Беруний
асарларидан ҳам аникдаш м ум кин. Э н г м уҳим и Х оразм ­
д а илк давлатни н г п ай до бўл и ш и н и бую к аллом а а н и қ
рақамлар билан кўрсатиб бериш га интилади. У н и н г таъ­
ри ф и ча, маҳаллий тарихий анъана Х ор азм давлати та­
рихини таш қи схем аси н иги н а бер ади , чунки хоразм ли к-
л ар н и н г ўзлари б у ан ъ анани илк ўрта асрда д е б тасав­
вур қилганлар.
Х оразм ликлар, д е б ёзади Б ер ун и й , йил ҳ и со б и н и ўз
мамлакатларида аҳоли ж ойлаш ган вақтдан И ск а н д а р - 
«f
д а н аввалги 980 й и л дан , яъни селевк ий лар эраси дан
ол ди н (С ел ев к эр аси Б о б и л н и С елевк б о с и б олган
вақтдан — эск и ҳ и со б би л ан 312 й и л ), яъни эр ам и здан
36

---

аввалги 1292 й илдан б ош л ай ди . Ш ун дан к ей и н улар
эр ам и здан аввалги 
1 2 0 0