Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

лари ж ойлаш ган бўл и б, ҳози р улар мўғуллар и сти ло с и -
д а н к ейи н ги ўрта асрларга о и д н ом би л ан Ч и ри кработ
ёки Чирикқалъа д е б аталган. С ўнгги йилларда мазкур
қалъа ап асиак ёдгорлик лари дан Б оби ш -м ул л а ва Б а­
л ан д ида ўтқазилган тадқиқотлар н ати ж аси да Х оразм
воҳаси н и ўраб олган ск и ф қ абилалар ин и нг турм уш и н и
ўрган иш да м уҳим м атериаллар қўлга киритилган. Бу
тўғрида к ей и н р о қ батаф си л гапирам из.
Қ адим ги суғорилган ж ойларда Ж он босқ ал ъ а рай ­
о н ида Т о за б о ғ ёп м адани яти га яқ и н С уёр гон н ом ли
деҳқ он ч и л и к м аданияти п ай до бўлади . С уёргонликлар
ёғоч устунларга ўрнатилган ен ги л ш и й п о н би л ан ё п и л -
ган тўғри бурчакли кулбаларда и сти қом ат қилганлар.
Ундаги ўч оқ л арн и н г камлиги эса аввало бу даврда и л -
гариги катта о н а уруғидаги оилалар ўрн и га кичик ёки
айрим ота уруғидаги оилалар келган ли ги н и к ўрсатиб
и бти дои й Х ор азм н и н г ж ам оа тузум и да катта ўзгар и ш -
лар рўй берган ли ги дан дара к бер ади . А й ри м тадқ и -
қотчиларнинг айтиш ича, б у ҳол ярим и н тен си в д е ҳ қ о н -
чилик би л ан бирга п ода ҳай даб чорвачилик қилиш ш а-
рои ти да ю з берган янги хўж алик ўзгариш лари туф айли
со д и р бўлган. Ш у м аданиятга о и д м ак он л арн и н г б и р и -
да ўтқазилган тек ш и ри ш лар илк деҳқ он ч и л и к ва ч ор-
вачиликка ўтган и бти дои й хоразм ли клар гоҳ у ерда,
гоҳ бу ерда бўл и б тургани учун т е з -т е з б и р ж ой дан
иккинчи ж ой га кўчиб ю рган и н и кўрсатади. Б и н о б а -
р и н , б у ер да и б т и д о и й д е ҳ қ о н ч и л и к н и н г Ш ар қ и й
Ф арғон а ва Ж а н у б и й Т ур к м а н и сто н д а ги д ек д о и м и й