Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

дан аф суслан ганли ги ни айтади.
М ўғул и сти лоси араф асида Х оразм да ш аҳар м ада­
нияти гуркираб ўсган. Ё зм а манбаълар хам , археологик
қазиш лар ҳам б ун дан далолат беради . У рганч, Хива
каби йирик ш аҳарларда янги м еъм орий инш оотлар қад
кўтарган, янги м асж и д ва м адрасалар қурилган, кар-
вонсарой лар ба р п о эти лган, қалъа деворлари таъм ир-
ланган. А м м о, тадқиқотчилар қ айд қилганидек, «бутун
Ўрта О си ёдаги каби, Х оразм да ҳам V II—XII асрларда
шаҳарлар янгиларини қуриш ҳи собига эм ас, балки, а со ­
сан эск и л ар и н и тиклаш ҳи соби га ри вож ланди . X I—XII
асрларда воҳа сарҳадларида қалъалар жадал қурилган-
л и ги , янги шаҳарлар б у н ёд қилинганлиги археологик
ж иҳатдан қайд этилган. Б и р оқ янги ш аҳарлар м ай дон и
катта бўлм аган». Ш ун дай б ў л сада, ар хеол огл ар н и н г
140

---

сўнгги тадқиқотларидан маълум бўли ш ич а, б у қалъ-
алар атр оф и да камида 1 — 1,5 км. кенгликда анча зич
ҳовл и -ж ой л ар қурилган, улар алебастр ва си рли к ош ин
билан безатилган . М ўғул и сти л оси келтирган вай рон а-
чиликдан қадди ни кўтарган Х оразм давлатида о со й и ш -
талик ва барқарорлик бўлганлиги учун Олтин Ўрда х о н ­
лиги даври да ҳам , мустақил Хива хонлиги ўрнатилган-
дан сўн г ҳам янги қалъалар, к арвонсаройлар, турар
ж о й (ҳ о в л и )л а р а н ч а ж а д а л л и к б и л а н қ у р и л г а н ,
деҳқ он ч и л и к ва ҳунарм ан дчили к ривож ланган. К ей и н ­
ги Рус мустамлакачилиги воҳан и н г и қ т и со д и й -и ж т и -
м о и й ўси ш ига ж и дди й путур етказган эди . С овет дав­
рида ўрнатилган янгича м устам лакачилик си ёсати ҳам